Βιομετρία

Διδάσκων: Γεώργιος Μενεξές, Λέκτορας

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Μαρία Αλεμπάκη

• Βασικές έννοιες και μέθοδοι της Περιγραφικής και της Επαγωγικής Στατιστικής (Παραμετρικής και Μη  Παραμετρικής). Έμφαση δίνεται στην Ανάλυση Παραλλακτικότητας με Παραγοντική ή/και Ιεραρχική κατάταξη των επιπέδων των παραγόντων και στις Πολλαπλές Συγκρίσεις Μέσων Όρων – Αντιθέσεις.
• Προχωρημένα θέματα μεθοδολογίας σχεδιασμού και εγκατάστασης πειραμάτων που καλύπτουν μεγάλο φάσμα εφαρμογών της Γεωργικής Έρευνας στον αγρό, στο θερμοκήπιο και στο εργαστήριο. Έμφαση δίνεται στο σχεδιασμό πειραμάτων δικτυωμένων στο χώρο και στο χρόνο που αποσκοπούν στη διατοπική, διαχρονική και συνδυασμένη αξιολόγηση επεμβάσεων που εφαρμόζονται σε φυτά, ζώα και, γενικότερα, σε έμβιους οργανισμούς. Συγκριτική αξιολόγηση της καταλληλότητας των διαφόρων πειραματικών σχεδιασμών σε σχέση με το εκάστοτε ερευνητικό πρόβλημα (ή ερώτημα), λαμβάνοντας υπόψη τους αντίστοιχους περιορισμούς (τεχνικούς, μεθοδολογικούς, δεοντολογικούς) καθώς και τους διαθέσιμους πόρους (χρονικούς, οικονομικούς και τεχνικούς).
• Τεκμηρίωση του μαθηματικού και στοχαστικού πλαισίου των Γραμμικών Προτύπων (Γενικών και Μεικτών) και η εφαρμογή τους στην ανάλυση δεδομένων που προέρχονται από τους πειραματικούς σχεδιασμούς. Παρουσιάζεται μεθοδολογική πορεία για την ανάλυση, παρουσίαση και ερμηνεία δεδομένων που συγκεντρώθηκαν μέσω απλών μονοπαραγοντικών πειραματικών σχεδίων (Πλήρως Τυχαιοποιημένο Σχέδιο, Πλήρεις Ομάδες σε Ελεύθερη Διάταξη, Πλήρεις Ομάδες σε Λατινικό Τετράγωνο, Σχέδιο με Ατελής Ομάδες) και πειραμάτων που αποσκοπούν στη σύγκριση συνδυασμένων παραγόντων (σε δύο ή περισσότερα επίπεδα). Έμφαση δίνεται στην ανάλυση δεδομένων που προέρχονται από επαναλαμβανόμενα πειράματα (στο χρόνο και στο χώρο) και από οικογένειες πολυπαραγοντικών πειραμάτων που περιλαμβάνουν Ομάδες με Υποομάδες (ή Σχέδια με Υποδιαιρεμένα Τεμάχια) και Επαναλαμβανόμενες Μετρήσεις. Έλεγχος των μεθοδολογικών και πιθανοθεωρητικών προϋποθέσεων εφαρμογής των στατιστικών μεθόδων για την ανάλυση των πειραματικών δεδομένων, οι οποίες καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τη δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων και των αντίστοιχων συμπερασμάτων.
• Πολλαπλή Συμμεταβολή Ευθύγραμμη και Καμπυλόγραμμη.
• Μέθοδοι της Πολυδιάστατης και της Πολυμεταβλητής Στατιστικής Ανάλυσης και οι εφαρμογές τους σε βιολογικά προβλήματα. Έμφαση δίνεται: α) στην Ανάλυση σε Κύριες Συνιστώσες, β) στην Ανάλυση σε Συστάδες (Ιεραρχική και Κ-μέσων, γ) στη Διακρίνουσα (ή Διακριτή, ή Διαχωριστική) Ανάλυση, δ) στην Παραγοντική Ανάλυση των Αντιστοιχιών και ε) στην Ανάλυση Διγραφημάτων. Εβδομάδα (6ώρες)
• Επίδειξη χρήσης στατιστικών πακέτων.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα πρέπει να είναι σε θέση:

1. να εξηγήσουν βασικές και σημαντικές έννοιες και ιδέες σχετικές με τη Θεωρία Πιθανοτήτων και της Στατιστικής καθώς και τη θεωρία πάνω στις οποίες στηρίζονται οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες στατιστικές τεχνικές.
2. να εφαρμόζουν ορθά τις στατιστικές τεχνικές και μεθόδους για την επίλυση βιολογικών προβλημάτων.
3. να πραγματοποιούν στατιστικές αναλύσεις με τη χρήση διαδεδομένων στατιστικών πακέτων.
4. να ετοιμάζουν στατιστικές αναφορές και να πραγματοποιούν επιστημονικές παρουσιάσεις,
5. να επικοινωνούν με έναν Στατιστικό.

Προτείνεται στους φοιτητές να έχουν παρακολουθήσει τα προπτυχιακά μαθήματα "Στατιστική" (Ν006Υ) και "Γεωργικός Πειραματισμός" (Ν523Ε).

1. Φωτιάδης, Ν. (1995). "Εισαγωγή στη Στατιστική για βιολογικές επιστήμες". Θεσσαλονίκη: University Studio Preee (Κωδικός Εύδοξος: 17225).
2. Φασούλας, Α. (2008). "Στοιχεία Πειραματικής Στατιστικής". Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Γαρταγάνη.

Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία

1. Steel, R., Torrie, J. & Dickey, D. (1997). Principles and Procedures of Statistics: A Biometrical Approach. Third Edition. Singapore: McGraw-Hill Book Company.
2. Gomez, K. & Gomez, A. (1984). Statistical Procedures for Agricultural Research. Singapore: John Willey & Sons, Inc.
3. Zar, J. (1996). Biostatistical Analysis. New Jersey: Prentice-Hall International, Inc.
4. Μενεξές, Γ. & Οικονόμου, Α. (2002). Σφάλματα και Παρανοήσεις στους Στατιστικούς Ελέγχους Υποθέσεων: Υπέρβαση μέσω της Ανάλυσης Δεδομένων. Τετράδια Ανάλυσης Δεδομένων-Data Analysis Bulletin, 2, 52-64.
5. Μενεξές, Γ. (2007). Μια Δομημένη Προσέγγιση στην Πολυμεταβλητή Στατιστική Ανάλυση Βιολογικών, Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Οικονομικών Δεδομένων. Στο Φυσικοί Πόροι, Περιβάλλον και Ανάπτυξη (σσ. 519-534). Επιμέλεια: Γ. Αραμπατζής και Σ. Πολύζος. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Τζιόλα.
6. Μενεξές, Γ. (2013). Οδηγός Ανάλυσης Παραλλακτικότητας Δεδομένων Γεωργικών Πειραμάτων με Στατιστικά Πακέτα. Εκπαιδευτικές Σημειώσεις. Τμήμα Γεωπονίας, ΑΠΘ.