Ολοκαύτωμα και ιστορική μνήμη

Μαρία Καβάλα

Περιγραφή

Αντικείμενο του μαθήματος είναι να διερευνήσουμε τι ήταν το Ολοκαύτωμα, πώς και γιατί συντελέστηκε ένα από τα μεγαλύτερα μαζικά εγκλήματα του 20ού αιώνα και πώς διατηρήθηκε στη συλλογική μνήμη. Με επίκεντρο την ελληνική περίπτωση θα γίνονται συγκρίσεις με την Ευρώπη και την καταστροφή των εβραϊκών κοινοτήτων εκεί.

 

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Διδάσκοντες

Διδάσκουσα:

Μαρία Καβάλα, ΠΔ 407/80

Βιογραφικό: 

http://www.polsci.auth.gr/index.php?lang=el&rm=1&mn=13&stid=59

http://www.polsci.auth.gr/index.php?lang=en&rm=118&mn=128&stid=59

Ομάδα ανάπτυξης περιεχομένου:

Μαρία Φράγκου, υποψήφια διδάκτορας σύγχρονης ιστορίας του ΑΠΘ

 

Περιεχόμενο μαθήματος
  1. Ολοκαύτωμα και ιστοριογραφία
  2. Εβραϊκός πληθυσμός
  3. Ιστορία του αντισημιτισμού
  4. Δημοκρατία της Βαϊμάρης, η άνοδος του Χίτλερ και ο «λυτρωτικός» του αντισημιτισμός
  5. Προγράμματα ευθανασίας
  6. Απόπειρες διάσωσης
Προαπαιτούμενα

Το μάθημα διδάσκεται σε προπτυχιακό επίπεδο του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και συνεπώς δεν απαιτείται κάποια προηγούμενη γνώση για την παρακολούθησή του ούτε υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα.

Ομάδα στόχος
  • Οι φοιτητές/τριες απόφοιτοι του Τομέα Πολιτικών Επιστημών.
  • Ενδιαφερόμενοι/ες για τη θεματική περιοχή ιστορία του Ολοκαυτώματος.
Μαθησιακοί στόχοι

Είναι ένα μάθημα ιστορίας που μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση των πολιτικών φαινομένων: τις ιδεολογίες, τους πολιτικούς θεσμούς, τις πολιτικές διαδικασίες και τους ανταγωνισμούς, όπως αναπτύσσονται σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο για την εποχή που εξετάζουμε και να ερμηνεύσει ως ένα βαθμό το σήμερα. Συμβάλλει στην κριτική ικανότητα απαραίτητη για κάθε πολιτικό επιστήμονα ώστε να περιγράφει και να ερμηνεύει ταυτότητες, σχέσεις, ιδεολογίες και πολιτικές, αλλά κυρίως να υποστηρίζει διαδικασίες λήψης αποφάσεων στη δημοκρατική δημόσια σφαίρα, με κοινωνική, δημοκρατική και ηθική υπευθυνότητα.

Μέθοδοι διδασκαλίας
  • Παρακολούθηση Διαλέξεων (Ομαδικά)
  • Συγγραφή Εργασιών (Ατομικά)
  • Μελέτη βιβλίων και άρθρων (Ατομικά)
  • Ανάλυση Εργασιών (Ομαδικά)
  • Παρακολούθηση εκδηλώσεων (Ομαδικά) 
Μέθοδοι αξιολόγησης

Η βαθµολογία σε κάθε µάθηµα καθορίζεται από τον διδάσκοντα, ο οποίος υποχρεώνεται να οργανώσει κατά την κρίση του γραπτές ή και προφορικές εξετάσεις ή και να στηριχθεί σε εργασίες. Η βαθµολογία σε κάθε µάθηµα ακολουθεί την κλίµακα των ακέραιων αριθµών από ένα (1) έως δέκα (10). Βάση επιτυχίας είναι ο αριθµός πέντε (5).

 

Σύµφωνα µε το Ν. 3549/2007 και µε την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 27 του Ν. 1404/1983, κάθε µάθηµα εξετάζεται στο τέλος του εξαµήνου στο οποίο διδάχθηκε και επιπλέον στην εξεταστική περίοδο του Σεπτεµβρίου.

 

 Η αξιολόγηση γίνεται με γραπτή εξέταση με ερωτήσεις σύντομης και εκτεταμένης απάντησης και φέτος (2014/2015) θα γίνει και με εργασίες που θα εκπονήσουν οι φοιτητές. 

Προτεινόμενα συγγράμματα
Βιβλιογραφία

Ενότητες

Ο όρος «Ολοκαύτωμα» (Γενοκτονία, Shoah), Ερμηνεία του Ολοκαυτώματος (αντισημιτισμός, ολοκληρωτισμός, νεωτερικότητα).

 

Λέξεις Κλειδιά: Ο όρος Ολοκαύτωμα, γενοκτονία, Άουσβιτς, Shoah, ολοσχερής καταστροφή, Ιστορική μνήμη

 

Ο εβραϊκός πληθυσμός της Ευρώπης και αναλυτικά οι εβραϊκές κοινότητες στην Ελλάδα, εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης, Σύντομη ιστορία του αντισημιτισμού στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.

 

Λέξεις Κλειδιά: Εβραϊκός πληθυσμός, Αντισημιτισμός

 

Η εύθραυστη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, η άνοδος του Χίτλερ και ο «λυτρωτικός» του αντισημιτισμός, Η νύχτα των Κρυστάλλων, οι νόμοι της Νυρεμβέργης.

 

Λέξεις Κλειδιά: Δημοκρατία της Βαϊμάρης, Πολεμικές επανορθώσεις, Η κρίση του 1929, Ολοκληρωτικό καθεστώς, Αδόλφος Χίτλερ, Θεωρίες συνωμοσίας

 

Προγράμματα ευθανασίας, Το σχέδιο της «τελικής λύσης», Η σύσκεψη του Βανζέ, Η «τελική λύση» στη Θεσσαλονίκη.

 

Λέξεις Κλειδιά: Διωγμός, Πρόγραμμα ευθανασίας, στρατόπεδα συγκέντρωσης, μαζικές εκτελέσεις, Σύσκεψη Βάνσε, Τελική Λύση

 

Πρόσφυγες, Βρετανική πολιτική στην Παλαιστίνη, η διάσκεψη στο Εβιάν, το πλοίο «Σεν Λούις», Σχέδιο Μαδαγασκάρη.

 

Λέξεις Κλειδιά: Η εκτόπιση των Εβραίων της Ευρώπης, Παλαιστίνη,  Σύσκεψη στο Εβιάν της Γαλλίας, Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανών Εργατών (NSDAP), Αντισημιτισμός, Η συμφωνία Haavara, Το πλοίο Σέντε λούις, Το σχέδιο Μαδαγασκάρη

 

Η διάσωση των Εβραίων, αντισημιτισμός, ανθρωπισμός, κοινωνικά δίκτυα.

 

Λέξεις Κλειδιά: Απόπειρες διάσωσης, Κράτος, Κοινωνικά δίκτυα, Kοινή γνώμη, Sτρατηγικές επιβίωσης

 

Μορφές αντίστασης (το Λευκό ρόδο), εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας, η απόδραση από το Σόμπιμπορ, η ανατίναξη του κρεματορίου IV στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, η συμμετοχή των Εβραίων στην ελληνική αντίσταση.
 
Λέξεις Κλειδιά: Μορφές αντίστασης, Λευκό Ρόδο, Αντίσταση στα στρατόπεδα και τα γκέτο, Εβραίοι αντάρτες
 

Η συμμετοχή Εβραίων, ανδρών και γυναικών στο αντιστασιακό κίνημα στην Ελλάδα, οι λίγες απόπειρες της ελληνικής αντίστασης να βοηθήσουν τον εβραϊκό πληθυσμό, οι συμμαχικές δυνάμεις στα στρατόπεδα στο τέλος του πολέμου.

 

Λέξεις Κλειδιά: Οργάνωση ΕΕΕ, Αθήνα, ΕΑΜ, ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, απελευθέρωση κρατουμένων από τα στρατόπεδα

 

Οι απώλειες του πολέμου, οι δυσκολίες που συνάντησαν οι επιζώντες.

 

Λέξεις Κλειδιά: Οι απώλειες των ανθρώπινων ζωών, DPs (displaced persons), εκτοπισθέντες, Σύμμαχοι, Αντισημιτικά πογκρόμ, Ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, Η Δίκη της Νυρεμβέργης, Ελί Βιζέλ, UNRRA, Εμφύλιος Πόλεμος

 

Ο χωρισμός του κόσμου, ο ψυχρός πόλεμος, η διχοτόμηση της Γερμανίας, οι πρώτες δίκες δωσιλόγων, η «εκκαθάριση» στην Αν. και Δυτ. Ευρώπη.

 

Λέξεις Κλειδιά: Γερμανία και Μεγάλες Δυνάμεις, Ψυχρός Πόλεμος, Συνεργασία με τον εχθρό, Λαϊκή εκδίκηση, Οργανωμένη Αντίσταση, Έκτακτα Στρατοδικεία, Δίκες - παρωδία πολιτικών και δοσιλόγων, Εκτεταμένες εκκαθαρίσεις σε δυτική και ανατολική Ευρώπη

 

Δίκες δωσιλόγων στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ανασυγκρότηση εβραϊκών κοινοτήτων.

 

Λέξεις Κλειδιά: Μεταπολεμική Ελλάδα, Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του ΕΑΜ, Εθνική Νέμεσις, Ποινικές κυρώσεις κατά των συνεργατών, Διοικητικές εκκαθαρίσεις, Καταδίκη του δοσιλογισμού, Ειδικά δικαστήρια, Διχοτόμηση της Γερμανίας, Πολιτική των Συμμάχων, Διακήρυξη της Γιάλτας, Αποκήρυξη του Ναζισμού σε Δύση και Ανατολή

 

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A+

Αρ. Επισκέψεων :  11065
Αρ. Προβολών :  49730

Ημερολόγιο