Γεωργική Εκπαίδευση

Η ενότητα εισάγει τις έννοιες της «παιδείας», «εκπαίδευσης», «μόρφωσης», επισημαίνει τα κοινά σημεία των εννοιών αυτών, καθώς και τις διαφορές τους. Ορίζει την «επαγγελματική εκπαίδευση» και τα κέντρα βάρους της, καθώς και την «επιμόρφωση» την οποία διακρίνει σε οργανωμένη και μη οργανωμένη. Γίνεται διεξοδική αναφορά στην έννοια της «εκπαίδευσης ενηλίκων» και στη σημασία της. Τονίζεται ο ρόλος της συνεχούς και δια βίου μάθησης και η σπουδαιότητά της για όλες τις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. Τέλος, παρουσιάζεται η σχέση της εξέλιξης της γνώσης με το χρόνο, καθώς τα χρονικά διαστήματα στα οποία η γνώση διπλασιάζεται συνεχώς γίνονται βραχύτερα.

Λέξεις κλειδιά: Παιδεία, εκπαίδευση, μόρφωση, επαγγελματική εκπαίδευση, κέντρα βάρους επαγγελματικής εκπαίδευσης, εκπαίδευση ενηλίκων, συνεχής και δια βίου μάθηση.

Αρχικά γίνεται μια εισαγωγή στην έννοια της γεωργικής εκπαίδευσης και στη σημασία της για την ανάπτυξη του αγροτικού χώρου. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι μορφές της γεωργικής εκπαίδευσης, σχολική και εξωσχολική (τυπική και μη τυπική). Κατόπιν, παρουσιάζεται η γεωργία ως κλάδος της οικονομίας, οι ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει και οι οποίες τη διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους κλάδους της οικονομίας. Τονίζεται η σημασία της διαχείρισης στη γεωργία η οποία σχετίζεται με την επέμβαση του ανθρώπου στα γεωργικά συστήματα. Στο σημείο αυτό επισημαίνεται η σημασία της εκπαίδευσης, καθώς ο εκπαιδευμένος γεωργός είναι ικανότερος σε σχέση με κάποιον που δεν έχει εκπαιδευτεί σε θέματα γεωργίας, και έτσι μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικότερα τη γεωργική του εκμετάλλευση. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στις ιδιαιτερότητες του γεωργικού επαγγέλματος, ενώ τονίζονται οι ανάγκες του αγροτικού πληθυσμού σε εκπαίδευση. 

Λέξεις κλειδιά: Γεωργική εκπαίδευση, γεωργία, συντελεστές παραγωγής, διαχείριση, γεωργική εκμετάλλευση, γεωργικό επάγγελμα, εκπαίδευση και αγροτικός πληθυσμός, μορφές γεωργικής εκπαίδευσης.

Η ενότητα επιχειρεί μια ιστορική αναδρομή από την αρχαιότητα έως σήμερα αναφορικά με την εξέλιξη της γεωργικής εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, καταγράφεται η εισαγωγή της έννοιας της γεωργικής εκπαίδευσης κατά τους αρχαίους χρόνους, ενώ γίνεται αναφορά και στη μυθολογία και στη σημασία της γεωργικής εκπαίδευσης, καθώς πρώτη η θεά Δήμητρα την εισήγαγε. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται η γεωργική εκπαίδευση μέσα από το έργο ιστορικών, όπως ο Ξενοφώντας και ο Ησίοδος. Αναφέρονται επίσης κάποιες ημερομηνίες που αποτελούν σταθμούς στην εξέλιξη της γεωργικής εκπαίδευσης. Αναφέρεται ο ρόλος της Διεύθυνσης Γεωργικών Εφαρμογών και Εκπαίδευσης στη μετάδοση γνώσης στους γεωργούς, ενώ τονίζεται ο ρόλος των τοπικών κέντρων αγροτικής ανάπτυξης στη γεωργική εκπαίδευση. Τέλος, γίνεται εκτεταμένη αναφορά στους φορείς παροχής γεωργικής εκπαίδευσης:  επαγγελματικά λύκεια, επαγγελματικές σχολές, τριτοβάθμια εκπαίδευση (τυπική γεωργική εκπαίδευση), ΟΓΕΕΚΑ-ΔΗΜΗΤΡΑ (μη τυπική γεωργική εκπαίδευση).  

Λέξεις κλειδιά:Γεωργία και αρχαιότητα, γεωργία και μυθολογία, Διεύθυνση Γεωργικών Εφαρμογών και Εκπαίδευσης, Τοπικά Κέντρα Αγροτικής Ανάπτυξης, Τριτοβάθμια γεωργική εκπαίδευση, ΟΓΕΕΚΑ-ΔΗΜΗΤΡΑ.

Στην παρούσα ενότητα  παρουσιάζονται αναλυτικά τα εκπαιδευτικά συστήματα σε διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συγκεκριμένα τα συστήματα παροχής τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και γεωργικής εκπαίδευσης. Η πρώτη χώρα που παρουσιάζεται είναι η Αυστρία στην οποία τα συστήματα προσφοράς τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένα και παρουσιάζουν αρκετά μεγάλη απήχηση. Ακολουθεί η περιγραφή του εκπαιδευτικού συστήματος της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Δανίας.    

Λέξεις κλειδιά: Τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, γεωργική εκπαίδευση, πράσινο πιστοποιητικό, ινστιτούτα αγροτικής ανάπτυξης ενηλίκων, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία. 

Η ενότητα αποτελεί συνέχεια της τέταρτης ενότητας και παρουσιάζονται τα εκπαιδευτικά συστήματα των υπόλοιπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες έχουν αναπτύξει σε αξιοσημείωτο βαθμό το θεσμό της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, στον οποίο εντάσσεται και η γεωργική εκπαίδευση. Οι χώρες αναφοράς είναι η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Ολλανδία, η Ιταλία και η Πορτογαλία. Στο τέλος της ενότητας παρουσιάζονται τα Ευρωπαϊκά Κέντρα για την ανάπτυξη της επαγγελματικής γεωργικής εκπαίδευσης και τονίζεται ο ρόλος τους στη γεωργική εκπαίδευση μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε.   

Λέξεις κλειδιά: Τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, γεωργική εκπαίδευση, πράσινο πιστοποιητικό, Ιρλανδία, Ισπανία, Ολλανδία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ευρωπαϊκά Κέντρα για την ανάπτυξη της επαγγελματικής γεωργικής εκπαίδευσης.

Η έκτη ενότητα αναφέρεται στην έννοια της μάθησης και στη σημασία της κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς πρόκειται για μια διεργασία η οποία ξεκινά από τον ίδιο τον εκπαιδευόμενο. Παρουσιάζονται οι διαφορές ανάμεσα στη μάθηση ως πνευματική και ως βιολογική διαδικασία, ενώ γίνεται διάκριση της μάθησης ανάλογα με το σκοπό τον οποίο επιτελεί κάθε φορά. Στη συνέχεια, εισάγεται η έννοια της ικανότητας για μάθηση και αναλύεται η σχέση της με την ευφυΐα. Επιπλέον, στα πλαίσια της ενότητας, αναλύονται τα κίνητρα που οδηγούν στην μάθηση και στην πρόσληψη γνώσης, ενώ αναπτύσσονται κάποιες θεωρίες κινήτρων. Εκτός των προηγούμενων, μεγάλη σημασία για τη μάθηση έχει η επιτυχία που μπορεί να έχει ο άνθρωπος αφού έχει περάσει μέσα από μια διαδικασία εκπαίδευσης. Στην ενότητα εξηγείται με ποιον τρόπο η επιτυχία μπορεί να οδηγήσει στη μάθηση και να ενεργοποιήσει τις μαθησιακές ικανότητες του ατόμου. Στο τέλος της ενότητας παρουσιάζονται οι μαθησιακές φάσεις, όπως έχουν οριστεί από τους κλασικούς παιδαγωγούς, ξεκινώντας από την πιο απλή και τη λιγότερο απαιτητική και φτάνοντας στην περισσότερο δύσκολη και απαιτητική φάση κατά τη διαδικασία της μάθησης. 

Λέξεις κλειδιά: Μάθηση, Ικανότητα για μάθηση, ευφυΐα, κίνητρα, επιτυχία, μαθησιακές φάσεις.

Στην ενότητα γίνεται αρχικά μια εισαγωγή στην έννοια του διδακτικού στόχου και στη σημασία του κατά τη διαδικασία της εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Στη συνέχεια ορίζονται οι διδακτικοί στόχοι σύμφωνα με κλασικούς παιδαγωγούς όπως ο Mager και ο Büscher. Ακολουθεί παρουσίαση της διαίρεσης των διδακτικών στόχων σύμφωνα με τον Büscher, καθώς και η βασική ταξινόμησή τους. Συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η ταξινομία των διδακτικών στόχων στο νοητικό τομέα συμπεριφοράς, στο συναισθηματικό και στον ψυχοκινητικό τομέα συμπεριφοράς.     

Λέξεις κλειδιά: Διδακτικός στόχος, διαίρεση διδακτικών στόχων, ταξινομία διδακτικών στόχων, νοητικός τομέας συμπεριφοράς, συναισθηματικός τομέας συμπεριφοράς, ψυχοκινητικός τομέας συμπεριφοράς.

Η ενότητα επιχειρεί να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητη η προετοιμασία του μαθήματος τόσο για τον εκπαιδευόμενο όσο και για τον εκπαιδευτή. Στη συνέχεια παρουσιάζεται το Αναλυτικό Πρόγραμμα ως μέθοδος σχεδιασμού των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Αντίστοιχα, παρουσιάζεται και η μέθοδος curriculum αλλά και ο συνδυασμός αναλυτικό πρόγραμμα και curriculum. Κατόπιν εξηγούνται τα πλεονεκτήματα της προετοιμασίας της διδασκαλίας, ενώ αναφέρονται τα βασικά κριτήρια επιλογής του περιεχομένου της διδασκαλίας. Παρουσιάζονται επιπλέον κάποιοι κανόνες σχεδιασμού με βάση το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, τη φύση της εκπαίδευσης και με βάση τα επίπεδα δυσκολίας. Τα παραπάνω προσαρμόζονται στα πλαίσια της επαγγελματικής εκπαίδευσης.           

Λέξεις κλειδιά: Προετοιμασία μαθήματος, αναλυτικό πρόγραμμα, curriculum, σχεδιασμός διδασκαλίας, επαγγελματική εκπαίδευση.

Στην ενότητα παρουσιάζονται κάποιες βασικές κατευθύνσεις που αφορούν το σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων στον αγροτικό χώρο. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται οι ιδιαιτερότητες των αγροτικών περιοχών που τις διαφοροποιούν από τις υπόλοιπες αστικές ή ημι-αστικές περιοχές. Στη συνέχεια, και έχοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά των αγροτικών περιοχών παρουσιάζονται τα σημαντικότερα σημεία που αφορούν το σχεδιασμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ο σχεδιασμός πραγματοποιείται με τη μέθοδο curriculum, καθώς προσφέρει περισσότερες λεπτομέρειες τόσο ως προς το περιεχόμενο που πρέπει να διδαχθεί όσο και ως προς την καταλληλότερη μεθοδολογία.      

Λέξεις κλειδιά: Εκπαιδευτικά προγράμματα, αγροτικός χώρος, σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων, curriculum.

Στη δέκατη ενότητα παρουσιάζονται δύο παραδείγματα προγραμμάτων κατάρτισης. Το πρώτο αφορά την κατάρτιση με αντικείμενο τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες και την ελιά και έχει διάρκεια 200 ώρες. Το δεύτερο έχει διάρκεια 75 ώρες και έχει σκοπό να καταρτίσει γυναίκες που θέλουν να ασχοληθούν με αγροτουριστικά επαγγέλματα. Και τα δύο σχέδια εκπαιδευτικών προγραμμάτων έχουν βασιστεί στη μέθοδο curriculum και παρέχουν με λεπτομέρεια τις εκπαιδευτικές ενότητες και τη διάρκεια σε ώρες της κάθε μιας. Στο τέλος της ενότητας παρατίθεται ερωτηματολόγιο αξιολόγησης που είναι απαραίτητο μετά το τέλος οποιασδήποτε εκπαιδευτικής δραστηριότητας.        

Λέξεις κλειδιά: Πρόγραμμα κατάρτισης, curriculum, εκπαιδευτικές ενότητες, ερωτηματολόγιο αξιολόγησης.

Η ενότητα ξεκινά με την παρουσίαση των παραδοσιακών και των σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας. Στη συνέχεια γίνεται εκτεταμένη αναφορά στην ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση και στις δυνατότητες που προσφέρει. Ταυτόχρονα αναλύεται η έννοια της ηλεκτρονικής μάθησης ως σύγχρονης μεθόδου απόκτησης γνώσεων με τη χρησιμοποίηση τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνιών. Επίσης παρουσιάζονται οι αρχές της εξατομικευμένης διδασκαλίας, καθώς και της αυτοεκπαίδευσης, ενώ αναλύονται οι διαφορές μεταξύ σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης. Στο τέλος της ενότητας παρουσιάζονται μέσα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διδασκαλία, όπως οπτικοακουστικά μέσα και τεχνολογίες πληροφόρησης και επικοινωνιών. 

Λέξεις κλειδιά: Παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας, σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας, ηλεκτρονική μάθηση, εξατομικευμένη διδασκαλία, αυτοεκπαίδευση, σύγχρονη μάθηση, ασύγχρονη μάθηση.

Η ενότητα ξεκινά με την εισαγωγή στην έννοια της αξιολόγησης και την παρουσίαση της σημασίας της για τη βελτίωση και την επιτυχή ολοκλήρωση των προγραμμάτων γεωργικής εκπαίδευσης και γενικά εκπαίδευσης ενηλίκων. Παρουσιάζονται δύο διαφορετικοί τρόποι αξιολόγησης, ο παραδοσιακός και ο αντικειμενικός ή σύγχρονος, αναλύονται τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του κάθε τρόπου και προσφέρονται παραδείγματα εργαλείων αξιολόγησης προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται δύο είδη ερωτηματολογίων αξιολόγησης, ένα για την ενδιάμεση αξιολόγηση που πραγματοποιείται κατά τη διεξαγωγή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ένα για την τελική αξιολόγηση που πραγματοποιείται μετά τη λήξη των προγραμμάτων.

Λέξεις κλειδιά: Αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, παραδοσιακός τρόπος αξιολόγησης, αντικειμενικός τρόπος αξιολόγησης, εργαλεία αξιολόγησης, ερωτηματολόγιο ενδιάμεσης αξιολόγησης, ερωτηματολόγιο τελικής αξιολόγησης.