Ιστορία, Θεωρίες και Θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης
Παπαγεωργίου Ιωάννης
Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στην μελέτη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από μια ιστορική και θεωρητική οπτική. Αρχικά εξετάζει την εξέλιξη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και τη διαδικασία διαμόρφωσης της σημερινής Ε.Ε. τόσο στο πλαίσιο της ιστορίας της ηπείρου όσο και, ειδικότερα, μετά τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και μέχρι την τωρινή Συνθήκη της Λισσαβώνας. Κατόπιν, το μάθημα αναλύει τη διαδικασία ευρωπαϊκής ενοποίησης τόσο μέσα από το πρίσμα των θεωριών περιφερειακής ενοποίησης όσο και εμπειρικά με βάση τα συγκεκριμένα βήματα που έχει πραγματοποιήσει η Ένωση. Τέλος, οι διαλέξεις εισάγουν τους φοιτητές στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και παρουσιάζει την εξέλιξή τους στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος εξετάζοντας τις τυχόν μακροχρόνιες τάσεις που ανακύπτουν.
Πηγή: The abduction of Europa on a mosaic from Byblos (National Museum, Beyrut). http://kadmous.org/wp/museum-of-beirut/
Λέξεις Κλειδιά: Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα (ΕΑΚ), Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ), Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη, Κοινή Αγροτική Πολιτική, Συνθήκη Μάαστριχτ ή Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, Συνθήκη Άμστερνταμ, Συνθήκη Νίκαιας, Συνθήκη Λισσαβόνας, Θεωρίες Ευρωπαϊκής Ενοποίησης
ΛιγότεραΣτόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στην μελέτη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από μια ιστορική και θεωρητική οπτική. Αρχικά εξετάζει την εξέλιξη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και τη διαδικασία διαμόρφωσης της σημερινής Ε.Ε. τόσο στο πλαίσιο της ιστορίας της ηπείρου όσο και, ειδικότερα, μετά τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και μέχρι την τωρινή Συνθήκη της Λισσαβώνας. Κατόπιν, το μάθημα αναλύει τη διαδικασία ευρωπαϊκής ενοποίησης τόσο μέσα από το πρίσμα των θεωριών περιφερειακής ενοποίησης όσο και εμπειρικά με βάση τα συγκεκριμένα βήματα που έχει πραγματοποιήσει η Ένωση. Τέλος, οι διαλέξεις εισάγουν τους φοιτητές στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και παρουσιάζει την εξέλιξή τους στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος εξετάζοντας τις τυχόν μακροχρόνιες τάσεις που ανακύπτουν.
Πηγή: The abduction of Europa on a mosaic from Byblos (National Museum, Beyrut). http://kadmous.org/wp/museum-of-beirut/
Λέξεις Κλειδιά: Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και
Στόχος του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στην μελέτη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης από μια ιστορική και θεωρητική οπτική. Αρχικά εξετάζει την εξέλιξη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και τη διαδικασία διαμόρφωσης της σημερινής Ε.Ε. τόσο στο πλαίσιο της ιστορίας της ηπείρου όσο και, ειδικότερα, μετά τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα και μέχρι την τωρινή Συνθήκη της Λισσαβώνας. Κατόπιν, το μάθημα αναλύει τη διαδικασία ευρωπαϊκής ενοποίησης τόσο μέσα από το πρίσμα των θεωριών περιφερειακής ενοποίησης όσο και εμπειρικά με βάση τα συγκεκριμένα βήματα που έχει πραγματοποιήσει η Ένωση. Τέλος, οι διαλέξεις εισάγουν τους φοιτητές στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και παρουσιάζει την εξέλιξή τους στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος εξετάζοντας τις τυχόν μακροχρόνιες τάσεις που ανακύπτουν.
Πηγή: The abduction of Europa on a mosaic from Byblos (National Museum, Beyrut). http://kadmous.org/wp/museum-of-beirut/
Λέξεις Κλειδιά: Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
- Το φαινόμενο της περιφερειακής ενοποίησης πριν τον 20ο αιώνα – Κάντ. Προυντόν. Τα μεσοπολεμικά σχέδια για την συνεργασία των ευρωπαϊκών λαών. Τα κινήματα της Αντίστασης. Το Μανιφέστο του Βεντοτένε.
- Παράγοντες που επέδρασαν στην ενοποίηση. Η γένεση των ομοσπονδιακών κινημάτων μετά τον Β. Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Συνέδριο της Χάγης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης.
- Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα. Οι καινοτομίες της υπερεθνικής ενοποίησης.
- Οι προσπάθειες για την Πολιτική Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα.
- Η γένεση της Ε.Ο.Κ. Στόχοι και θεσμικό πλαίσιο. Η εδραίωση του κοινοτικού συστήματος ενοποίησης κατά τη δεκαετία του 1960. Η διάσταση υπερεθνισμού-δικαυβερνητισμού. Ο συμβιβασμός του Λουξεμβούργου.
- Η Ε.Ο.Κ. κατά τη δεκαετία του 1970. Η πρώτη διεύρυνση. Οι θεσμικές και πολιτικές εξελίξεις της δεκαετίας του 1980. Το σχέδιο συνθήκης του 1984. Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη. Η ενιαία αγορά.
- Η Ευρώπη μετά το Τείχος. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεσμικά χαρακτηριστικά και πολιτικές.
- Η εμβάθυνση και η κοινοτικοποίηση της Ένωσης. Οι συνθήκες του Άμστερνταμ και της Νίκαιας. Η διεύρυνση προς την Ανατολική Ευρώπη.
- Η συνταγματοποίηση της Ένωσης. Η Συνταγματική Συνθήκη και η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Η αμφισβήτηση της ενοποίησης.
- Οι βασικές θεωρίες περιφερειακής ενοποίησης. Ο φεντεραλισμός.
- Ο λειτουργισμός και ο νέο-λειτουργισμός.
- Οι σύγχρονες θεωρίες περιφερειακής ενοποίησης. Διακυβερνητισμός. Φιλελεύθερος διεθνισμός.
- Ανακεφαλαίωση
Διδάσκοντες
Διδάσκων: Ιωάννης Παπαγεωργίου, Επίκουρος Καθηγητής
Περισσότερα: www.polsci.auth.gr
http://www.polsci.auth.gr/index.php?lang=el&rm=1&mn=13&stid=36
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Γαβριέλα Μαζαράκη, Υποψήφια Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών
Βιντεοσκόπηση - Μοντάζ: Χαριδήμου Δήμος
Μαθησιακοί στόχοι
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα:
- έχουν πλήρη γνώση της ιστορίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης
- γνωρίζουν τα βασικά ιδιαίτερα στοιχεία των διαφόρων φάσεων της ενοποίησης μετά των Β' Π.Π.
- μπορούν να αναλύσουν επαρκώς την πολιτική εξέλιξη της ΕΕ με βάση τα δεδομένα του παρελθόντος
- είναι σε θέση να αντιληφθούν την σημερινή πολιτική πραγματικότητα της ΕΕ βασιζόμενοι στην γνώση του παρελθόντος
Προαπαιτούμενα
Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα
Βιβλιογραφία
(Συλλογικό έργο). Εισαγωγή στις ευρωπαϊκές σπουδές: Ενοποιητική δυναμική, δικαιότητα διακυβέρνηση. Εκδόσεις Σιδέρης. Aθήνα. 2006
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Εισαγωγή στις ευρωπαϊκές σπουδές:. Ενοποιητική δυναμική, δικαιότητα διακυβέρνηση. Εκδόσεις Σιδέρης. Aθήνα. 2006
- Το φαινόμενο της περιφερειακής ενοποίησης πριν τον 20ο αιώνα – Κάντ. Προυντόν. Τα μεσοπολεμικά σχέδια για την συνεργασία των ευρωπαϊκών λαών. Τα κινήματα της Αντίστασης. Το Μανιφέστο του Βεντοτένε.
- Παράγοντες που επέδρασαν στην ενοποίηση. Η γένεση των ομοσπονδιακών κινημάτων μετά τον Β. Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Συνέδριο της Χάγης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης.
- Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα. Οι καινοτομίες της υπερεθνικής ενοποίησης.
- Οι προσπάθειες για την Πολιτική Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα.
- Η γένεση της Ε.Ο.Κ. Στόχοι και θεσμικό πλαίσιο. Η εδραίωση του κοινοτικού συστήματος ενοποίησης κατά τη δεκαετία του 1960. Η διάσταση υπερεθνισμού-δικαυβερνητισμού. Ο συμβιβασμός του Λουξεμβούργου.
- Η Ε.Ο.Κ. κατά τη δεκαετία του 1970. Η πρώτη διεύρυνση. Οι θεσμικές και πολιτικές εξελίξεις της δεκαετίας του 1980. Το σχέδιο συνθήκης του 1984. Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη. Η ενιαία αγορά.
- Η Ευρώπη μετά το Τείχος. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θεσμικά χαρακτηριστικά και πολιτικές.
- Η εμβάθυνση και η κοινοτικοποίηση της Ένωσης. Οι συνθήκες του Άμστερνταμ και της Νίκαιας. Η διεύρυνση προς την Ανατολική Ευρώπη.
- Η συνταγματοποίηση της Ένωσης. Η Συνταγματική Συνθήκη και η Συνθήκη της Λισσαβώνας. Η αμφισβήτηση της ενοποίησης.
- Οι βασικές θεωρίες περιφερειακής ενοποίησης. Ο φεντεραλισμός.
- Ο λειτουργισμός και ο νέο-λειτουργισμός.
- Οι σύγχρονες θεωρίες περιφερειακής ενοποίησης. Διακυβερνητισμός. Φιλελεύθερος διεθνισμός.
- Ανακεφαλαίωση
Διδάσκων: Ιωάννης Παπαγεωργίου, Επίκουρος Καθηγητής
Περισσότερα: www.polsci.auth.gr
http://www.polsci.auth.gr/index.php?lang=el&rm=1&mn=13&stid=36
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Γαβριέλα Μαζαράκη, Υποψήφια Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών
Βιντεοσκόπηση - Μοντάζ: Χαριδήμου Δήμος
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές θα:
- έχουν πλήρη γνώση της ιστορίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης
- γνωρίζουν τα βασικά ιδιαίτερα στοιχεία των διαφόρων φάσεων της ενοποίησης μετά των Β' Π.Π.
- μπορούν να αναλύσουν επαρκώς την πολιτική εξέλιξη της ΕΕ με βάση τα δεδομένα του παρελθόντος
- είναι σε θέση να αντιληφθούν την σημερινή πολιτική πραγματικότητα της ΕΕ βασιζόμενοι στην γνώση του παρελθόντος
Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα
(Συλλογικό έργο). Εισαγωγή στις ευρωπαϊκές σπουδές: Ενοποιητική δυναμική, δικαιότητα διακυβέρνηση. Εκδόσεις Σιδέρης. Aθήνα. 2006
- Εισαγωγή στις ευρωπαϊκές σπουδές:. Ενοποιητική δυναμική, δικαιότητα διακυβέρνηση. Εκδόσεις Σιδέρης. Aθήνα. 2006
- Η προϊστορία της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
- Η Ευρώπη μετά τον πόλεμο. Προσπάθειες οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής ενοποίησης.
- Η γένεση της κοινοτικής Ευρώπης. ΕΚΑΧ.
Λέξεις Κλειδιά: ευρωπαϊκή κοινότητα χάλυβα και άνθρακα (ΕΚΑΧ), ευρωπαϊκή ενοποίηση, γερμανικό ζήτημα, ψυχρός πόλεμος, ΗΠΑ, Ουίλσον Τσώρτσιλ, σχέδιο Marshall, ΟΟΣΑ, διάσκεψη της Χάγης, συνθήκη των Παρισίων, Robert Schuman, δήλωση Schuman
- Η γένεση και η δομή της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (ΕΑΚ).
- Η πολιτική διάσταση της Ευρωπαϊκής Αμυντικής Κοινότητας (ΕΑΚ).
- Προσανατολισμός προς την τομεακή ευρωπαϊκή ενοποίηση (ΕΟΚ, ΕΥΡΑΤΟΜ).
Λέξεις Κλειδιά: ευρωπαϊκή αμυντική κοινότητα (ΕΑΚ), ευρωπαϊκή οικονομική ενότητα (ΕΟΚ), ευρωπαϊκή κοινότητα ατομικής ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ), Rene Pleven, δήλωση Pleven, Alcide De Gasperi
- Σχέδια Fouchet 1 & 2.
- 1η άρνηση Ντε Γκωλ στην ένταξη της Βρετανίας.
- Η κρίση της κενής έδρας.
- Αποδυνάμωση της Ευρατόμ.
- 2η άρνηση Ντε Γκωλ στην ένταξη της Βρετανίας.
- Βήματα ενοποίησης. Συνθήκη Συγχώνευσης (1967). Σύνοδος Κορυφής της Χάγης (1969).
Λέξεις Κλειδιά: σχέδιο Fouchet, Ντε Γκωλ (Charles de Gaulle), ένταξη Βρετανίας, κρίση της κενής έδρας, συμβιβασμός του Λουξεμβούργου, ευρωπαϊκή κοινότητα ατομικής ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ), συνθήκη συγχώνευσης, σύνοδος κορυφής της Χάγης
- Η Σύνοδος της Χάγης (1969).
- Η διεύρυνση της ΕΟΚ.
- Η απόπειρα για οικονομική και νομισματική ένωση.
- 1974 αναπτυξιακή ώθηση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
- Απολογισμός της δεκαετίας του 1970.
Λέξεις Κλειδιά: σύνοδος της Χάγης, διεύρυνση της ΕΟΚ, Edward Heath, Margaret Thacher, Harold Wilson, σχέδιο Βέρνερ, Rierre Werner, ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, Valéry Giscard d'Estaing, ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα, ECU, ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα, έκθεση Τίντερμανς, έκθεση Davingon, ευρωεκλογές
- Οι πρωταγωνιστές και ζητήματα της δεκαετίας του 1980
- Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη (ΕΕΠ)
- Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής
- Εισαγωγή των πακέτων Ντελόρ
Λέξεις Κλειδιά: ενιαία ευρωπαϊκή πράξη, ΕΕΠ, πακέτο Ντερόλ, François Mitterand, Jacques Delors, Helmut Kohl, Margaret Thatcher, Altiero Spinelli, σχέδιο Γκέσνερ – Κολόμπο, δημοκρατικό έλλειμμα, κοινή αγροτική πολιτική
- Τα ανεπίλυτα ζητήματα του Μάαστριχτ.
- Η Συνθήκη του Άμστερνταμ.
- Η Συνθήκη της Νίκαιας.
- Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Λέξεις Κλειδιά: συνθήκη του Άμστερνταμ, συνθήκη της Νίκαιας, συνθήκη του Μάαστριχτ, χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων, κοινή αγροτική πολιτική, κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας – ΚΕΠΠΑ, οικονομική και νομισματική \ένωση – ΟΝΕ, συμβιβασμός των Ιωαννίνων
- Η τάση για οικονομική και νομισματική ένωση μέσα σε ένα ορυμαγδό διεθνών εξελίξεων.
- Η Ευρώπη ως σημείο αναφοράς των ευρωπαϊκών χωρών.
- Οι πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κριτήρια του Μάαστριχτ.
Λέξεις Κλειδιά: ευρωπαϊκή ένωση, συνθήκη Μάαστριχτ, κριτήρια του Μάαστριχτ, ενιαία ευρωπαϊκή πράξη, οικονομική και νομισματική ένωση (ΟΝΕ), κατάρρευση ΕΣΣΔ, πόλεμος του κόλπου, Γιουγκοσλαβία, ενοποίηση Γερμανίας, Helmut Kohl, François Mitterand, κριτήρια Μάαστριχτ
- Το ιστορικό πλαίσιο της Συνθήκης της Λισσαβόνας (2007).
- Τα κύρια χαρακτηριστικά της Συνθήκης της Λισσαβόνας.
- Τα πολιτικά ζητήματα που προκύπτουν.
Λέξεις Κλειδιά: μεταρρυθμιστική συνθήκη, συνθήκη της Λισσαβόνας, δήλωση του Λάκεν, συνταγματική συνθήκη, συνθήκη για την ευρωπαϊκή ένωση, νομιμοποίηση, αποδοχή, διεύρυνση
- Θεωρητικές σχολές της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
- Λειτουργική προσέγγιση.
- Η ευρωπαϊκή ενοποίηση υπό το πρίσμα του νεολειτουργισμού.
- Η ευρωπαϊκή ενοποίηση υπό το πρίσμα του διακυβερνητισμού.
Λέξεις Κλειδιά: ομοσπονδισμός (φεντεραλισμός), λειτουργισμός, φονκιοναλισμός, διακυβερνητισμός, νεολειτουργισμός, Altiero Spinelli, David Mitrany, Stanley Hoffman, Andrew Moravcsik, φιλελεύθερος διακυβερνητισμός
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 26784
Αρ. Προβολών : 92779
