Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Στην ενότητα αναλύεται η σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον και πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Καταγράφεται ο τρόπος επίδρασης του ανθρώπου στο περιβάλλον και ποιες είναι οι συνέπειες της επίδρασης αυτής. Επίσης καταγράφεται ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος επιδρά στη γη, στο έδαφος, στην ατμόσφαιρα και στο νερό και στους φυσικούς πόρους γενικά. Στη συνέχεια αναφέρεται η Ενιαία Στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη. Εισάγεται παρακάτω η έννοια της περιβαλλοντικής κρίσης, ο ρόλος του σχολείου και η έννοια της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Υπογραμμίζονται οι διαφορές μεταξύ περιβαλλοντικής και γεωργικής εκπαίδευσης, ενώ σκιαγραφείται ο στόχος της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ο ρόλος των εκπαιδευτικών. Η ενότητα τελειώνει με τις αρχές σχεδιασμού και υλοποίησης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και την κατεύθυνση που θα πρέπει να έχουν τα προγράμματα αυτά.

Λέξεις κλειδιά: περιβάλλον, άνθρωπος, επίδραση του ανθρώπου στο περιβάλλον, περιβαλλοντική κρίση, περιβαλλοντική εκπαίδευση, προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Η ενότητα εστιάζει στην έννοια της αειφορίας και στις αρχές που τη διέπουν. Συγκεκριμένα, αναλύεται η σχέση της αειφορίας με τη γεωργία και η αναγκαιότητα ενσωμάτωσης της αειφορίας στη γεωργική παραγωγή. Παρακάτω αναλύονται οι διαστάσεις της αειφορίας, δηλαδή η περιβαλλοντική διάσταση, η οικονομική διάσταση και η κοινωνική διάσταση. Στη συνέχεια αναλύεται το βιομηχανικό μοντέλο ανάπτυξης που έχει οδηγήσει τη γεωργία στη σημερινή της εντατική μορφή με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες στο περιβάλλον. Στη θέση του βιομηχανικού μοντέλου προτείνεται το αειφορικό παράδειγμα το οποίο είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί στο γεωργικό τομέα ώστε να υπάρχει ισορροπία στους φυσικούς πόρους και διασφάλισή τους για τις επόμενες γενιές. 

Λέξεις κλειδιά: αειφορία, γεωργία, διαστάσεις της αειφορίας, βιομηχανικό μοντέλο ανάπτυξης, αειφορικό παράδειγμα.

Στην τρίτη ενότητα επιχειρείται μια καταγραφή της εξέλιξης της γεωργικής ανάπτυξης και ιδιαίτερα του ρόλου της Πράσινης Επανάστασης στην πρόοδο της γεωργίας. Η ανάπτυξη όμως αυτή συνοδεύτηκε και από κάποιες δυσάρεστες συνέπειες, όπως η εντατικοποίηση της γεωργίας, η υποβάθμιση των εδαφών και η ρύπανση του περιβάλλοντος. Εξαιτίας όλων αυτών των συνεπειών επιβάλλεται η στροφή προς την αειφορία ώστε να αμβλυνθούν τα προβλήματα που έχει προκαλέσει η υπερεντατικοποίηση της γεωργίας. Παρακάτω περιγράφονται οι προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την επίτευξη της αειφορίας, όπως η επένδυση στη γνώση. Η ενότητα κλείνει με μια εκτεταμένη ανάλυση των διαφορών της συμβατικής και των εναλλακτικών μορφών γεωργίας.

Λέξεις κλειδιά: γεωργική ανάπτυξη, Πράσινη Επανάσταση, συμβατική γεωργία, εναλλακτική γεωργία.

Η ενότητα ξεκινά με μια εισαγωγή στην αειφορική ανάπτυξη και τις προϋποθέσεις για την επίτευξή της. Στη συνέχεια αναλύονται διεξοδικά οι διαστάσεις της αειφορικής ανάπτυξης, οικονομική, κοινωνική και οικολογική. Κατόπιν καταγράφεται η σπουδαιότητα της τοπικής γνώσης για την επίτευξη της αειφορίας και ο ρόλος που καλείται να παίξει ώστε να εφαρμοσθεί η αειφορία. Προς την κατεύθυνση αυτή σημαντικό ρόλο παίζουν οι Γεωργικές Εφαρμογές οι οποίες θα αποτελέσουν το συνδετικό κρίκο μεταξύ της έρευνας στο πεδίο της αειφορίας και της γεωργικής παραγωγής.

Λέξεις κλειδιά: αειφορική ανάπτυξη, οικονομική διάσταση της αειφορίας, κοινωνική διάσταση της αειφορίας, οικολογική διασταση της αειφορίας, τοπική γνώση, Γεωργικές Εφαρμογές.

Στην ενότητα γίνεται μια εκτεταμένη ανάλυση της έννοιας της καινοτομίας. Συγκεκριμένα, η ενότητα ξεκινά με την εισαγωγή στην έννοια της καινοτομίας και ιδιαίτερα στο γεωργικό τομέα. Αναλύεται η έννοια της δικτύωσης και η σημασία της για την για τη διάδοση των καινοτομιών στον αγροτικό χώρο. Στη συνέχεια αναφέρεται η αναγκαιότητα της γνώσης στη διάδοση των καινοτομιών και της μάθησης που πρέπει να επιτευχθεί, ώστε οι γεωργοί και όσοι εμπλέκονται στην παραγωγική διαδικασία να είναι σε θέση να δεχτούν και υιοθετήσουν μια καινοτομία. Τονίζεται η έννοια της αειφορίας ως καινοτομίας για τη γεωργική παραγωγή. Σκιαγραφείται επίσης ο ρόλος του γεωργού στην αποδοχή και υιοθέτηση καινοτομιών, ενώ υπογραμμίζεται ο ρόλος της κοινωνίας κατά τη διαδικασία υιοθέτησης των καινοτομιών.

Λέξεις κλειδιά: καινοτομία, δικτύωση, γνώση για την καινοτομία, αειφορία και καινοτομία.

Η ενότητα επικεντρώνεται στο ρόλο των Γεωργικών Εφαρμογών στην ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής. Συγκεκριμένα, εστιάζει στο ρόλο τους στη μετάδοση γνώσης στο γεωργικό πληθυσμό. Παράλληλα πραγματοποιείται κριτική προς τη δράση των Γεωργικών Εφαρμογών και προς την έλλειψη ικανότητάς τους να καλύψουν τις ελλείψεις σε γνώση των γεωργών. Στη συνέχεια παρουσιάζεται μια σύντομη εξέλιξη του ρόλου του γεωργού και των διαφορετικών απαιτήσεων του γεωργικού επαγγέλματος σε βάθος χρόνου. Τονίζεται η αναγκαιότητα μετάβασης της γεωργίας προς ένα αειφορικό πλαίσιο και κατά συνέπεια η αναγκαιότητα προσαρμογής των Γεωργικών Εφαρμογών στις νέες συνθήκες που δημιουργεί η μετάβαση αυτή. Τέλος, περιγράφεται ο ρόλος των φορέων πληροφόρησης γενικά και συγκεκριμένα η συμβολή τους στην αειφορική προσέγγιση της γεωργικής παραγωγής.     

Λέξεις κλειδιά: υπηρεσίες Γεωργικών Εφαρμογών, φορείς πληροφόρησης, αειφορία.

Αρχικά στην ενότητα αναλύεται η έννοια της συμμετοχής σε δράσεις που αφορούν τη διάδοση και υιοθέτηση καινοτομιών στον αγροτικό χώρο, καθώς και το ζήτημα της ενδυνάμωσης του αγροτικού πληθυσμού ώστε να μπορέσει να δεχθεί τις αλλαγές που θα επιφέρουν οι καινοτομίες. Πολύ σπουδαίο ρόλο επίσης παίζει και η εμψύχωση των πληθυσμών της υπαίθρου, ενώ καταλυτικός είναι ο ρόλος του εμψυχωτή. Στην προσπάθεια να μπορέσει ο αγροτικός πληθυσμός να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που δημιουργούν οι καινοτομίες στον αγροτικό χώρο, απαραίτητη είναι η ομαδική δράση και η συνεργασία μεταξύ των αγροτών. Έτσι, η πρόσβαση στην ενημέρωση και πληροφόρηση αποκτά πολύ μεγάλη σημασία, καθώς μέσα από αυτήν θα καταφέρουν οι αγρότες να ανταποκρίνονται στις νέες απαιτητικές σε γνώση συνθήκες του αγροτικού χώρου.       

Λέξεις κλειδιά: συμμετοχή, ενδυνάμωση, εμψύχωση, ομαδική δράση, πληροφόρηση και ενημέρωση του αγροτικού πληθυσμού.

Στην τελευταία ενότητα περιγράφεται ο ρόλος της εκπαίδευσης ως φορέα αλλαγής στην ύπαιθρο και η σημασία της στην ανύψωση του βιοτικού επιπέδου των αγροτών. Στη συνέχεια αναλύεται η σχέση της εκπαίδευσης και της αειφορίας, ενώ περιγράφεται στο συμβατικό μοντέλο εκπαίδευσης. Η ενότητα συνεχίζει με την περιγραφή των αρχών της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καθώς και της περιγραφής του ρόλου του πολίτη στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. Κατόπιν, καταγράφεται ο ρόλος του εκπαιδευτή και του εκπαιδευόμενου στην εκπαίδευση για την αειφορία καθώς και η μεθοδολογία που ακολουθείται σε αυτόν τον τύπο εκπαίδευσης. Η ενότητα ολοκληρώνεται με την περιγραφή της αξιολόγησης η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι οποιασδήποτε εκπαιδευτικής διαδικασίας.         

Λέξεις κλειδιά: εκπαίδευση και αειφορία, συμβατικό μοντέλο εκπαίδευσης, εκπαίδευση για την αειφορία, εκπαιδευτής, εκπαιδευόμενος, μεθοδολογία, αξιολόγηση.