Μυκητολογικές Ασθένειες Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας
Λαγοπόδη Αναστασία
Τα φυτά μεγάλης καλλιέργειας καταλαμβάνουν στη χώρα μας σημαντικές εκτάσεις, κατανεμημένες σε διάφορα διαμερίσματα της χώρας, ιδιαίτερα σε μέρη όπου δεν μπορεί να καλλιεργηθεί κάτι πιο προσοδοφόρο. Για ορισμένες περιοχές οι καλλιέργειες αυτές αποτελούν τη μοναδική πηγή εισοδήματος των παραγωγών και φυσικά το ενδιαφέρον είναι περισσότερο αυξημένο. Πολύ λίγες αμφιβολίες μπορούν να υπάρξουν ότι η παραγωγή αυτή μπορεί να υποστεί μείωση που είναι δυνατόν, σε πολλές περιπτώσεις, να ξεπεράσει το μισό και πλέον του προσδοκώμενου εισοδήματος, αν μείνει απροστάτευτη από τις ασθένειες και τους εχθρούς που την απειλούν.
Οι ασθένειες των καλλιεργειών αυτών αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα και είναι πλέον διεθνώς παραδεκτό ότι ένα ποσοστό, που δεν είναι λιγότερο από 10% της παραγωγής κάθε χρόνο, χάνεται εξαιτίας των προσβολών. Από τα παθογόνα αίτια, ίσως το πιο σημαντικό είναι οι μύκητες γιατί πολλοί από αυτούς προκαλούν ζημιές μεγάλης οικονομικής σημασίας.
Το συγκεκριμένο μάθημα εξετάζει από άποψη συμπτωμάτων, αιτίων, συνθηκών ανάπτυξης και καταπολέμησης τις κυριότερες μυκητολογικές ασθένειες στα σιτηρά τα βιομηχανικά και τα χορτοδοτικά φυτά.
Λιγότερα
Τα φυτά μεγάλης καλλιέργειας καταλαμβάνουν στη χώρα μας σημαντικές εκτάσεις, κατανεμημένες σε διάφορα διαμερίσματα της χώρας, ιδιαίτερα σε μέρη όπου δεν μπορεί να καλλιεργηθεί κάτι πιο προσοδοφόρο. Για ορισμένες περιοχές οι καλλιέργειες αυτές αποτελούν τη μοναδική πηγή εισοδήματος των παραγωγών και φυσικά το ενδιαφέρον είναι περισσότερο αυξημένο. Πολύ λίγες αμφιβολίες μπορούν να υπάρξουν ότι η παραγωγή αυτή μπορεί να υποστεί μείωση που είναι δυνατόν, σε πολλές περιπτώσεις, να ξεπεράσει το μισό και πλέον του προσδοκώμενου εισοδήματος, αν μείνει απροστάτευτη από τις ασθένειες και τους εχθρούς που την απειλούν.
Οι ασθένειες των καλλιεργειών αυτών αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα και είναι πλέον διεθνώς παραδεκτό ότι ένα ποσοστό, που δεν είναι λιγότερο από 10% της παραγωγής κάθε χρόνο, χάνεται εξαιτίας των προσβολών. Από τα παθογόνα αίτια, ίσως το πιο σημαντικό είναι οι μύκητες γιατί πολλοί από αυτούς προκαλούν ζημιές μεγάλης οικονομικής σημασίας.
Το συγκεκριμένο μάθημα εξετάζει από άποψ
Τα φυτά μεγάλης καλλιέργειας καταλαμβάνουν στη χώρα μας σημαντικές εκτάσεις, κατανεμημένες σε διάφορα διαμερίσματα της χώρας, ιδιαίτερα σε μέρη όπου δεν μπορεί να καλλιεργηθεί κάτι πιο προσοδοφόρο. Για ορισμένες περιοχές οι καλλιέργειες αυτές αποτελούν τη μοναδική πηγή εισοδήματος των παραγωγών και φυσικά το ενδιαφέρον είναι περισσότερο αυξημένο. Πολύ λίγες αμφιβολίες μπορούν να υπάρξουν ότι η παραγωγή αυτή μπορεί να υποστεί μείωση που είναι δυνατόν, σε πολλές περιπτώσεις, να ξεπεράσει το μισό και πλέον του προσδοκώμενου εισοδήματος, αν μείνει απροστάτευτη από τις ασθένειες και τους εχθρούς που την απειλούν.
Οι ασθένειες των καλλιεργειών αυτών αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα και είναι πλέον διεθνώς παραδεκτό ότι ένα ποσοστό, που δεν είναι λιγότερο από 10% της παραγωγής κάθε χρόνο, χάνεται εξαιτίας των προσβολών. Από τα παθογόνα αίτια, ίσως το πιο σημαντικό είναι οι μύκητες γιατί πολλοί από αυτούς προκαλούν ζημιές μεγάλης οικονομικής σημασίας.
Το συγκεκριμένο μάθημα εξετάζει από άποψ
Περίγραμμα
Ομάδα στόχος
Οι φοιτητές/απόφοιτοι της Γεωπονικής Σχολής.
Διδάσκοντες
Αναστασία Λαγοπόδη, Επίκουρη Καθηγήτρια
Η κυρία Αναστασία Λαγοπόδη κατάγεται από την Καλλιθέα Ζακύνθου. Έλαβε πτυχίο Γεωπονίας του ΑΠΘ στην κατεύθυνση Φυτικής Παραγωγής και στη συνέχεια εκπόνησε στο εργαστήριο Φυτοπαθολογίας διδακτορική διατριβή. Στη συνέχεια με υποτροφία “Marie Curie” της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια του προγράμματος “Training and Mobility of Researchers” (TMR) εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στον Τομέα Μικροβιολογίας του Ινστιτούτου Μοριακών Επιστημών των Φυτών του Πανεπιστημίου Leiden της Ολλανδίας, όπου μελέτησε τις αλληλεπιδράσεις εδαφογενών φυτοπαθογόνων μυκήτων και βακτηρίων της ριζόσφαιρας με χρήση της GFP. Από την 1-6-2000 υπηρετεί ως μέλος ΔΕΠ με γνωστικό αντικείμενο «Φυτοπαθολογία» στο εργαστήριο Φυτοπαθολογίας της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ. Η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην ανεύρεση νέων βιοπαραγόντων για αντιμετώπιση εδαφογενών μυκήτων και ζιζανίων.
Συνεργάτις ανάπτυξης περιεχομένου: Δρ. Μαρία Αλεμπάκη
Βιντεοσκόπηση - Μοντάζ: Δημητριάδης Νικόλαος
Περιεχόμενο μαθήματος
- Μυκητολογικές ασθένειες σιτηρών
- Μυκητολογικές ασθένειες βαμβακιού
- Μυκητολογικές ασθένειες καπνού
- Μυκητολογικές ασθένειες τεύτλων
- Μυκητολογικές ασθένειες ηλίανθου
- Μυκητολογικές ασθένειες μηδικής και τριφυλλιών
- Μυκητολογικές ασθένειες άλλων ψυχανθών (ρεβιθιών, κουκιών, αραχίδας κ.α.)
Μαθησιακοί στόχοι
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι εκπαιδευόμενοι αναμένεται να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τις σημαντικότερες ασθένειες των φυτών μεγάλης καλλιέργειας μελετώντας τα συμπτώματά τους, να εφαρμόζουν την κατάλληλη μέθοδο για την ταυτοποίηση των παθογόνων αιτίων, να προβλέπουν την εξέλιξη της σοβαρότητας των ασθενειών σε σχέση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες και να συστήνουν κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Κώστας Θανασουλόπουλος, 1995. Μυκητολογικές Ασθένειες Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, σελ 220.
Μέθοδοι διδασκαλίας
- Διδασκαλία καθ΄ έδρας και συμπληρωματική-ενισχυτική εκπαίδευση μέσω ασύγχρονης πλατφόρμα.
- Εργαστήριο.
Μέθοδοι αξιολόγησης
- Τελικές εξετάσεις (Εξεταστική Ιανουαρίου) σε θέματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια των παραδόσεων.
Προαπαιτούμενα
- Απαιτούνται γνώσεις Γενικής Φυτοπαθολογίας.
- Υπάρχει μάθημα Γενικής Φυτοπαθολογίας αλλά δεν έχει χαρακτηριστεί ως προαπαιτούμενο.
Βιβλιογραφία
Συγγράμματα (επανάληψη)
- Κώστας Θανασουλόπουλος, 1995. Μυκητολογικές Ασθένειες Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, σελ 220. (Το σύγγραμμα είναι παλιό αλλά είναι το μοναδικό στην ελληνική βιβλιογραφία).
Βιβλιογραφία
Όλα τα παρακάτω δίνουν σύντομη περιγραφή των ασθενειών και περιλαμβάνουν πλούσιο φωτογραφικό υλικό, διευκολύνοντας τη διάγνωση
- American Phytopathological Society (1973). A Compendium of Corn Diseases. University of Illinois and Extension Service, United States Department of Agriculture, Cooperating, USA.
- Frederiksen, R.A. (1986). Compendium of Sorghum Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Graham, J.H., Stuteville, D.L., Frosheiser, F.I. and Erwin, D.C. (1979). A Compendium of Alfalfa Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Shew, H.D. and Lucas, G.B. (1991). Compendium of Tobacco Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Watkins, G.M. (1981). Compendium of Tobacco Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Wiese, M.V. (1977). Compendium of Wheat Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Webster, R.K. and Gunnell, P.S. (1992). Compendium of Rice Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
Οι φοιτητές/απόφοιτοι της Γεωπονικής Σχολής.
Αναστασία Λαγοπόδη, Επίκουρη Καθηγήτρια
Η κυρία Αναστασία Λαγοπόδη κατάγεται από την Καλλιθέα Ζακύνθου. Έλαβε πτυχίο Γεωπονίας του ΑΠΘ στην κατεύθυνση Φυτικής Παραγωγής και στη συνέχεια εκπόνησε στο εργαστήριο Φυτοπαθολογίας διδακτορική διατριβή. Στη συνέχεια με υποτροφία “Marie Curie” της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια του προγράμματος “Training and Mobility of Researchers” (TMR) εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής στον Τομέα Μικροβιολογίας του Ινστιτούτου Μοριακών Επιστημών των Φυτών του Πανεπιστημίου Leiden της Ολλανδίας, όπου μελέτησε τις αλληλεπιδράσεις εδαφογενών φυτοπαθογόνων μυκήτων και βακτηρίων της ριζόσφαιρας με χρήση της GFP. Από την 1-6-2000 υπηρετεί ως μέλος ΔΕΠ με γνωστικό αντικείμενο «Φυτοπαθολογία» στο εργαστήριο Φυτοπαθολογίας της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ. Η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην ανεύρεση νέων βιοπαραγόντων για αντιμετώπιση εδαφογενών μυκήτων και ζιζανίων.
Συνεργάτις ανάπτυξης περιεχομένου: Δρ. Μαρία Αλεμπάκη
Βιντεοσκόπηση - Μοντάζ: Δημητριάδης Νικόλαος
- Μυκητολογικές ασθένειες σιτηρών
- Μυκητολογικές ασθένειες βαμβακιού
- Μυκητολογικές ασθένειες καπνού
- Μυκητολογικές ασθένειες τεύτλων
- Μυκητολογικές ασθένειες ηλίανθου
- Μυκητολογικές ασθένειες μηδικής και τριφυλλιών
- Μυκητολογικές ασθένειες άλλων ψυχανθών (ρεβιθιών, κουκιών, αραχίδας κ.α.)
Μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι εκπαιδευόμενοι αναμένεται να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τις σημαντικότερες ασθένειες των φυτών μεγάλης καλλιέργειας μελετώντας τα συμπτώματά τους, να εφαρμόζουν την κατάλληλη μέθοδο για την ταυτοποίηση των παθογόνων αιτίων, να προβλέπουν την εξέλιξη της σοβαρότητας των ασθενειών σε σχέση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες και να συστήνουν κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης.
- Κώστας Θανασουλόπουλος, 1995. Μυκητολογικές Ασθένειες Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, σελ 220.
- Διδασκαλία καθ΄ έδρας και συμπληρωματική-ενισχυτική εκπαίδευση μέσω ασύγχρονης πλατφόρμα.
- Εργαστήριο.
- Τελικές εξετάσεις (Εξεταστική Ιανουαρίου) σε θέματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια των παραδόσεων.
- Απαιτούνται γνώσεις Γενικής Φυτοπαθολογίας.
- Υπάρχει μάθημα Γενικής Φυτοπαθολογίας αλλά δεν έχει χαρακτηριστεί ως προαπαιτούμενο.
Συγγράμματα (επανάληψη)
- Κώστας Θανασουλόπουλος, 1995. Μυκητολογικές Ασθένειες Φυτών Μεγάλης Καλλιέργειας. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, σελ 220. (Το σύγγραμμα είναι παλιό αλλά είναι το μοναδικό στην ελληνική βιβλιογραφία).
Βιβλιογραφία
Όλα τα παρακάτω δίνουν σύντομη περιγραφή των ασθενειών και περιλαμβάνουν πλούσιο φωτογραφικό υλικό, διευκολύνοντας τη διάγνωση
- American Phytopathological Society (1973). A Compendium of Corn Diseases. University of Illinois and Extension Service, United States Department of Agriculture, Cooperating, USA.
- Frederiksen, R.A. (1986). Compendium of Sorghum Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Graham, J.H., Stuteville, D.L., Frosheiser, F.I. and Erwin, D.C. (1979). A Compendium of Alfalfa Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Shew, H.D. and Lucas, G.B. (1991). Compendium of Tobacco Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Watkins, G.M. (1981). Compendium of Tobacco Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Wiese, M.V. (1977). Compendium of Wheat Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
- Webster, R.K. and Gunnell, P.S. (1992). Compendium of Rice Diseases. Prepared for the American Phytopathological Society, Minnesota, USA.
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των σκωριάσεων του σίτου και λοιπών αγροστωδών, των τεύτλων, του ηλίανθου, των χορτοδοτικών φυτών, της αραχίδας και άλλων ψυχανθών.
Λέξεις Κλειδιά: σκωριάση σίτου, σκωρίαση ηλίανθου, σκωρίαση μηδικής, σκωρίαση αραχίδας
Παρουσίαση των βασικών στοιχείων του μαθήματος.
Λέξεις Κλειδιά: εισαγωγή, βασικά στοιχεία, ασθένειες σιτηρών, ασθένειες βαμβακιού, ασθένειες τεύτλων, ασθένειες καπνού, ασθένειες ηλίανθου, ασθένειες μηδικής, ασθένειες ψυχανθών
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των ανθράκων και δαυλιτών των σιτηρών.
Λέξεις Κλειδιά: γυμνός άνθρακας του σίτου, καλυμμένος άνθρακας του σίτου, δαυλίτης του σίτου
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης του περονόσπορου του καπνού και του ηλίανθου.
Λέξεις Κλειδιά: περονόσπορος καπνού, περονόσπορος ηλίανθου
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των ωιδίων των σιτηρών, τεύτλων, καπνού, ηλίανθου και τριφυλλιών.
Λέξεις Κλειδιά: ωίδιο σιτηρών, ωίδιο τεύτλων, ωίδιο καπνού, ωίδιο ηλίανθου, ωίδιο τριφυλλιών
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των τήξεων νεαρών φυταρίων.
Λέξεις Κλειδιά: τήξεις φυταρίων
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των αδρομυκώσεων του βαμβακιού, του καπνού, του ηλίανθου, της μηδικής και της μέντας.
Λέξεις Κλειδιά: βερτισιλλίωση βαμβακιού, φουζαρίωση βαμβακιού, βερτισιλλίωση ηλίανθου
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των σήψεων ριζών και στελεχών των σιτηρών, του βαμβακιού, των τεύτλων, του καπνού, του ηλίανθου, των χορτοδοτικών φυτών και άλλων ψυχανθών.
Λέξεις Κλειδιά: παρασιτικό πλάγιασμα σιτηρών, φουζαρίωση σιτηρών, ελμινθοσποριάσεις σιτηρών, ριζοκτονίαση, φυτόφθορα καπνού, σήψη από μακροφομίνα, σήψη από σκληρώτιο, σήψη από σκλεροτίνια, σήψη κεφαλών ηλίανθου
Πρώτη Επανάληψη: σκωριάσεις, άνθρακες - δαυλίτες, περονόσποροι, ωίδια.
Ελμινθοσπορίαση λαιμού, κίτρινη κηλίδωση του σίτου, ραβδωτή κηλίδωση της κριθής, δικτυωτή κηλίδωση της κριθής, ελμινθοσποριάσεις αραβοσίτου, συμπτώματα, παθογόνο αίτιο, επιδημιολογία, αντιμετώπιση.
Λέξεις Κλειδιά: ελμινθοσπορίαση λαιμού, κίτρινη κηλίδωση, ραβδωτή κηλίδωση, δικτυωτή κηλίδωση, συμπτώματα, παθογόνο αίτιο, επιδημιολογία, αντιμετώπιση
Αναφορά στις σημαντικότερες τοξίνες που παράγονται από μύκητες πάνω σε φυτά μεγάλης καλλιέργειας και σχετίζονται με την παθογένεση καθώς και στις σημαντικότερες τοξίνες που παράγονται από μύκητες στα παραπάνω φυτά και σε προϊόντα τους και είναι επικίνδυνες για την υγεία των καταναλωτών.
Λέξεις Κλειδιά: αφλατοξίνες, οχρατοξίνες, φουμονισίνες, ζεαραλενόνες, τριχοθεσίνες, πατουλίνη, αλκαλοειδή εργοτίασης
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των ασθενειών και σήψεων των κόκκων.
Λέξεις Κλειδιά: σήψεις σιτηρών αγρού, σήψεις σιτηρών αποθήκης, εγροτίαση
Δεύτρη Επανάληψη: ασθένειες και σήψεις κόκκων - τοξίνες.
Συμπτωματολογία, παθογόνα αίτια και βιολογικός τους κύκλος, στοιχεία επιδημιολογίας και αντιμετώπισης των κυριότερων κηλιδώσεων φύλλων των σιτηρών, του βαμβακιού, των τεύτλων, του καπνού, του ηλίανθου, της μηδικής και των τριφυλλιών, της αραχίδας και άλλων ψυχανθών.
Λέξεις Κλειδιά: πυρικουλάρια ρυζιού, κερκοσπορίαση τεύτλων, αλτερναριάσεις, σεπτοριάσεις σιτηρών, κηλιδώσεις μηδικής, ασκοχυτώσεις ψυχανθών
Τρίτη Επανάληψη: κηλιδώσεις φύλλων.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 9545
Αρ. Προβολών : 59598
