Προβλήματα Βιοηθικής
Ελένη Καλοκαιρινού
Μετά από μια γενική εισαγωγή στις απαρχές της Βιοηθικής και της Ιατρικής Ηθικής στην αρχαιότητα, στο σεμινάριο αυτό παρουσιάζονται και συζητούνται ορισμένα σοβαρά ζητήματα τα οποία εγείρονται με την αλματώδη ανάπτυξη των ιατρικών επιστημών και τεχνολογιών και την εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή.
Έτσι ερευνάται διεξοδικώς το κατά πόσον οι διάφορες σύγχρονες τεχνολογίες όπως είναι οι τεχνικές της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή οι βελτιωτικές γενετικές παρεμβάσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα, ωφελούν μακροπρόθεσμα ή προσβάλλουν θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες όπως είναι η αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο σεβασμός προς τη ζωή.
Μετά από μια διεξοδική διερεύνηση και εξέταση των ερωτημάτων αυτών καθίσταται σαφές ότι θεμελιώδη ρόλο στον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζουμε τα θέματα αυτά παίζουν οι μεταφυσικές προϋποθέσεις από τις οποίες εκκινεί ο καθένας από εμάς.
Λιγότερα
Μετά από μια γενική εισαγωγή στις απαρχές της Βιοηθικής και της Ιατρικής Ηθικής στην αρχαιότητα, στο σεμινάριο αυτό παρουσιάζονται και συζητούνται ορισμένα σοβαρά ζητήματα τα οποία εγείρονται με την αλματώδη ανάπτυξη των ιατρικών επιστημών και τεχνολογιών και την εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή.
Έτσι ερευνάται διεξοδικώς το κατά πόσον οι διάφορες σύγχρονες τεχνολογίες όπως είναι οι τεχνικές της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή οι βελτιωτικές γενετικές παρεμβάσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα, ωφελούν μακροπρόθεσμα ή προσβάλλουν θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες όπως είναι η αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο σεβασμός προς τη ζωή.
Μετά από μια διεξοδική διερεύνηση και εξέταση των ερωτημάτων αυτών καθίσταται σαφές ότι θεμελιώδη ρόλο στον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζουμε τα θέματα αυτά παίζουν οι μεταφυσικές προϋποθέσεις από τις οποίες εκκινεί ο καθένας από εμάς.
Μετά από μια γενική εισαγωγή στις απαρχές της Βιοηθικής και της Ιατρικής Ηθικής στην αρχαιότητα, στο σεμινάριο αυτό παρουσιάζονται και συζητούνται ορισμένα σοβαρά ζητήματα τα οποία εγείρονται με την αλματώδη ανάπτυξη των ιατρικών επιστημών και τεχνολογιών και την εφαρμογή τους στην καθημερινή ζωή.
Έτσι ερευνάται διεξοδικώς το κατά πόσον οι διάφορες σύγχρονες τεχνολογίες όπως είναι οι τεχνικές της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ή οι βελτιωτικές γενετικές παρεμβάσεις στο ανθρώπινο γονιδίωμα, ωφελούν μακροπρόθεσμα ή προσβάλλουν θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες όπως είναι η αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο σεβασμός προς τη ζωή.
Μετά από μια διεξοδική διερεύνηση και εξέταση των ερωτημάτων αυτών καθίσταται σαφές ότι θεμελιώδη ρόλο στον τρόπο με τον οποίον αντιμετωπίζουμε τα θέματα αυτά παίζουν οι μεταφυσικές προϋποθέσεις από τις οποίες εκκινεί ο καθένας από εμάς.
Περίγραμμα
Περιεχόμενο μαθήματος
- Εισαγωγή στη Βιοηθική. Τί είναι η ηθική φιλοσοφία;
- Τί είναι η ηθική φιλοσοφία; (συνέχεια). Η ιστορία των απαρχών της Ιατρικής Ηθικής και της Βιοηθικής.
- Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης ως ιατροί. Οι ιατροφιλόσοφοι (Ιπποκράτης, Γαληνός, Κέλσος).
- Παρουσίαση των θεμάτων εργασιών. Ανάλυση και επεξήγηση αυτών.
- Η Βιοηθική στη σύγχρονη εποχή.
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής: Ωφελιμισμός, Καντιανισμός. Περιπτωσιολογία.
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής (συνέχεια): οι φεμινιστικές θεωρίες και οι θεωρίες των τεσσάρων αρχών.
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής (συνέχεια): Η ηθική φιλοσοφία του Αριστοτέλη.
- Παρουσίαση Εργασιών
Διδάσκοντες
Διδάσκουσα: Ελένη Καλοκαιρινού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Αντώνης Χατζηχρήστος
Ομάδα στόχος
- Οι φοιτητές του τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής.
- Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της Ηθικής Φιλοσοφίας.
Μαθησιακοί στόχοι
- Βιοηθική – Ηθική Φιλοσοφία.
- Απαρχές της Ιατρικής Ηθικής και της Βιοηθικής.
- Πλάτων – Αριστοτέλης – Ιπποκράτης – Γαληνός – Κέλσος.
- Βιοηθική και σύγχρονη εποχή.
- Ωφελιμισμός, Καντιανισμός. Περιπτωσιολογία.
- Οι φεμινιστικές θεωρίες και οι θεωρίες των τεσσάρων αρχών.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Εμπεδοκλής Ακραγαντίνος
- Περί φύσεως.
- Καθαρμοί.
Πλάτων, Τίμαιος
Αριστοτέλης
Ιπποκράτης
- Περί αρχαίης Ιητρικής.
- Νόμος.
- Περί ιητρού.
- Περί ευσχημοσύνης.
- Παραγγελίαι.
- Όρκος.
Κέλσος, De Medicina
John Stuart Mill
Ιμμ. Καντ, Τα θεμέλια της μεταφυσικής των ηθών.
Onora O’ Neill, Αυτονομία και εμπιστοσύνη στη Βιοηθική.
Βιβλιογραφία
Ηλεκτρονικές Πηγές στη Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ. σχετικές με το μάθημα, όπου και πληρέστατη ηλεκτρονική αρθρογραφία και βιβλιογραφία:
- Philosophica: ελληνική ηλεκτρονική πύλη για τη φιλοσοφία.
- Philosopher’s Index
- Stanford Encyclopedia of Philosophy
- JSTOR
- Project Muse
Προαπαιτούμενα
Δεν προϋποτίθενται συγκεκριμένες επιστημονικές γνώσεις.
- Εισαγωγή στη Βιοηθική. Τί είναι η ηθική φιλοσοφία;
- Τί είναι η ηθική φιλοσοφία; (συνέχεια). Η ιστορία των απαρχών της Ιατρικής Ηθικής και της Βιοηθικής.
- Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης ως ιατροί. Οι ιατροφιλόσοφοι (Ιπποκράτης, Γαληνός, Κέλσος).
- Παρουσίαση των θεμάτων εργασιών. Ανάλυση και επεξήγηση αυτών.
- Η Βιοηθική στη σύγχρονη εποχή.
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής: Ωφελιμισμός, Καντιανισμός. Περιπτωσιολογία.
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής (συνέχεια): οι φεμινιστικές θεωρίες και οι θεωρίες των τεσσάρων αρχών.
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής (συνέχεια): Η ηθική φιλοσοφία του Αριστοτέλη.
- Παρουσίαση Εργασιών
Διδάσκουσα: Ελένη Καλοκαιρινού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Αντώνης Χατζηχρήστος
- Οι φοιτητές του τμήματος Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής.
- Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της Ηθικής Φιλοσοφίας.
- Βιοηθική – Ηθική Φιλοσοφία.
- Απαρχές της Ιατρικής Ηθικής και της Βιοηθικής.
- Πλάτων – Αριστοτέλης – Ιπποκράτης – Γαληνός – Κέλσος.
- Βιοηθική και σύγχρονη εποχή.
- Ωφελιμισμός, Καντιανισμός. Περιπτωσιολογία.
- Οι φεμινιστικές θεωρίες και οι θεωρίες των τεσσάρων αρχών.
- Εμπεδοκλής Ακραγαντίνος
- Περί φύσεως.
- Καθαρμοί.
- Περί αρχαίης Ιητρικής.
- Νόμος.
- Περί ιητρού.
- Περί ευσχημοσύνης.
- Παραγγελίαι.
- Όρκος.
Ηλεκτρονικές Πηγές στη Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ. σχετικές με το μάθημα, όπου και πληρέστατη ηλεκτρονική αρθρογραφία και βιβλιογραφία:
- Philosophica: ελληνική ηλεκτρονική πύλη για τη φιλοσοφία.
- Philosopher’s Index
- Stanford Encyclopedia of Philosophy
- JSTOR
- Project Muse
Δεν προϋποτίθενται συγκεκριμένες επιστημονικές γνώσεις.
- Τι είναι η Βιοηθική;
- Παράδειγμα βιοηθικού προβλήματος.
- Έμβρυο versus γενετικό υλικό.
- Τι είναι η ηθική φιλοσοφία;
- Το ηθικά ορθό.
Λέξεις Κλειδιά: βιοηθική, ηθική, πράξη, αρετή, αρχές, καθολικές και καθολικεύσιμες αρχές, ελευθερία, λόγος, ευθύνη
- Πώς εγώ αποφασίζω να πράξω και ηθική.
- Εθνικές Επιτροπές Βιοηθικής.
- Η ιστορία των απαρχών της Βιοηθικής και της Ιατρικής Ηθικής.
Λέξεις Κλειδιά: βιοηθική, ιατρική ηθική, φιλοσοφία και ιατρική, ιατροφιλόσοφοι
- Πλάτων και Αριστοτέλης ως ιατροί.
- Ιπποκράτης, Γαληνός, Κέλσος ως ιατροφιλόσοφοι.
Λέξεις Κλειδιά: αρχαία ελληνική ιατρική δεοντολογία, Πλάτων, Αριστοτέλης, Ιπποκράτης, Γαληνός, Κέλσος, ενάρετος χαρακτήρας, τεχνοκράτης
Οδηγίες συγγραφής εργασιών.
Λέξεις Κλειδιά: οδηγίες συγγραφής εργασιών
- Η Βιοηθική στη σύγχρονη εποχή.
- Η Βιοηθική υπό την στενή και υπό την ευρεία σημασία.
- Διεπιστημονικός χαρακτήρας της Βιοηθικής επιστήμης: Βιοηθική, βιοθεολογία, βιονομία, βιοπολιτική.
Λέξεις Κλειδιά: διεπιστημονικότητα, βιοπολιτική, ευγονική, Eθνική Eπιτροπή Βιοηθικής, οικουμενικές διακηρύξεις
- Οι κυριότερες μέθοδοι της Βιοηθικής: Ωφελιμισμός, Καντιανισμός. Περιπτωσιολογία.
- Ο ηθικός προβληματισμός ως προϋπόθεση της νομοθετικής ρύθμισης.
Λέξεις Κλειδιά: ωφέλεια, μεγιστοποίηση, συνέπειες, πρακτικός λόγος, καθήκον, καλή θέληση, κίνητρα του υποκειμένου, ενότητα χαρακτήρα και πράξης, φρόνηση, πρακτική σοφία
- Η ηθική φιλοσοφία του Καντ.
- Περιπτωσιολογία.
- Οι φεμινιστικές θεωρίες.
- Οι θεωρίες των τεσσάρων αρχών.
Λέξεις Κλειδιά: κίνητρο, σεβασμός προς το καθήκον,φρόνηση, παραδειγματική περίπτωση, προσοχή, φροντίδα, ευαισθησία, αρχοκρατία
- Η ηθική φιλοσοφία του Αριστοτέλη.
- Ο ενάρετος χαρακτήρας.
- Τα μέρη της ψυχής.
- Η έννοια της ευδαιμονίας.
- Η έννοια της αρετής.
- Αρετή και ευδαιμονία.
Λέξεις Κλειδιά: λογικό, άλογο, επιστημονικό, υπολογιστικό, διανοητικές και ηθικές αρετές, επιστήμη, τέχνη, φρόνηση, νους, σοφία, ορεκτικό, αρετή, ευδαιμονία, ηδονή
- Η αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή δεοντολογία. Θάνατος, αυτοκτονία και ευθανασία στoυς Στωϊκούς.
- Ευθανασία (συστηματική προσέγγιση). Καταπραϋντική ή ανακουφιστική φροντίδα.
- O Νόμος 3089/2002 για την «ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή». Απόψεις υπέρ και κατά. Υποκατάστατη και παρένθετη μητρότητα.
- Τι είναι η ευγονική; Μορφές ευγονικής. Συνιστά η προεμφυτευτική γενετική διάγνωση μορφή ευγονικής; Πειραματισμός πάνω σε ανθρώπινα έμβρυα: ηθικοί ενδοιασμοί. Οι απόψεις της ελληνικής και της γερμανικής επιτροπής Βιοηθικής.
- Πειράματα πάνω στα ζώα: ηθικοί προβληματισμοί και νομοθετική ρύθμιση. Οι θεωρίες των δικαιωμάτων του ανθρώπου και Βιοηθική. Η έκτρωση.
Λέξεις Κλειδιά: αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή δεοντολογία, θάνατος, αυτοκτονία και ευθανασία στoυς Στωϊκούς, ευθανασία, καταπραϋντική ή ανακουφιστική φροντίδα, ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή, υποκατάστατη και παρένθετη μητρότητα, ευγονική, μορφές ευγονικής, προεμφυτευτική γενετική διάγνωση, πειράματα πάνω στα ζώα, θεωρίες των δικαιωμάτων του ανθρώπου, έκτρωση
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 5954
Αρ. Προβολών : 28512
