Εξελικτική Ψυχολογία Κοινωνικογνωστική Ανάπτυξη

Γωνίδα Ελευθερία-Σοφία

Περιγραφή

 

Υποχρεωτικό μάθημα για τους φοιτητές/ήτριες της κατεύθυνσης Εξελικτικής και Σχολικής Ψυχολογίας. Το μάθημα εστιάζεται στις  σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις στο πεδίο της ανάπτυξης των αμιγώς γνωστικών λειτουργιών και της κοινωνικο-ηθικής κρίσης.

 

CC - Αναφορά - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών και φοιτητριών με επίκαιρα ερευνητικά ερωτήματα στο πεδίο της κοινωνικο-γνωστικής ανάπτυξης και τις προοπτικές για μελλοντική έρευνα. Το μάθημα εστιάζεται στις κλασικές αλλά και τις σύγχρονες θεωρίες γνωστικής ανάπτυξης και ανάπτυξης της κοινωνικο-ηθικής κρίσης, στην κριτική τους θεώρηση και τους επίκαιρους επιστημονικούς προβληματισμούς, καθώς και στα ερευνητικά δεδομένα και τις δυνητικές εφαρμογές τους στο χώρο της εκπαίδευσης.

 

Θέματα που συζητώνται:

  1. Ψυχολογία της Γνωστικής Ανάπτυξης: Εισαγωγικά στοιχεία. Μέθοδοι μελέτης της γνωστικής ανάπτυξης.
  2. Θεωρία του L. Vygotsky: Βασικές αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα, εφαρμογές στην εκπαίδευση, κριτική θεώρηση
  3. Θεωρία του J. Piaget: Βασικές αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα, εφαρμογές στην εκπαίδευση, κριτική θεώρηση.
  4. Θεωρίες Επεξεργασίας Πληροφοριών: Βασικές αρχές για τη γνωστική ανάπτυξη, μεθοδολογικά ζητήματα, ανάπτυξη της μνήμης, ανάπτυξη της ικανότητας λύσης προβλημάτων, κριτική θεώρηση.
  5. Νεο-πιαζετιανές θεωρίες: Βασικές θεωρητικές αρχές. Η θεωρία των εποικοδομητικών τελεστών του J. Pascual-Leone, η θεωρία των δεξιοτήτων του K. Fischer, η θεωρία του R. Case. Κριτική θεώρηση.
  6. Θεωρίες Αναδιοργάνωσης της Γνώσης σε Ειδικούς Τομείς: Βασικές αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα, εφαρμογές στην εκπαίδευση, κριτική θεώρηση.
  7. Ανάπτυξη των κοινωνικο-ηθικών γνωστικών λειτουργιών: Μεθοδολογικά και δεοντολογικά ζητήματα, δομικές θεωρητικές προσεγγίσεις (J. Piaget, L. Kohlberg). Ανάπτυξη των κοινωνικο-ηθικών γνωστικών λειτουργιών: Κριτική θεώρηση. Η θεωρία της C. Gilligan. Μεθοδολογικά και ηθικά ζητήματα. 
Διδάσκοντες

Διδάσκουσα: Σοφία - Ελευθερία Γωνίδα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

Βιογραφικό: http://www.psy.auth.gr/el/faculty/124

 

 

 

 

 

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Εύχαρις Κιζιρίδου

Ομάδα στόχος

Φοιτητές Ψυχολογίας.

Μαθησιακοί στόχοι

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτήτριες και οι φοιτητές αναμένεται να: (α) να έχουν κατανοήσει σε βάθος τις σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις στο πεδίο της ανάπτυξης των αμιγώς γνωστικών λειτουργιών και της κοινωνικο-ηθικής κρίσης, (β) να είναι ενήμεροι για τα επίκαιρα ερευνητικά ερωτήματα και τις προοπτικές για μελλοντική έρευνα στο παραπάνω πεδίο σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, (γ) να είναι σε θέση να συνδέουν τις ποικίλες θεωρητικές προσεγγίσεις με τις εφαρμογές τους στην εκπαίδευση.

Γενικές Ικανότητες

  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Προτεινόμενα συγγράμματα
  1. Salkind, N. J. (2004/2006, μετ.). Εισαγωγή στις θεωρίες της ανθρώπινης ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη (Επιμ. Ελληνικής έκδοσης: Διομήδης Μαρκουλής).
  2. Siegler, R. S. (1998/2002, μετ.). Πώς σκέφτονται τα παιδιά. Αθήνα: Gutenberg (Επιμ. Ελληνικής έκδοσης: Στέλλα Βοσνιάδου). 
Μέθοδοι διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία.

 

Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού

  • Σημειώσεις
  • Διαφάνειες
  • Διαδραστικές ασκήσεις
  • Βιβλίο

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

  • Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  • Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

Περιγραφή

  • Χρήση powerpoint κατά τη διδασκαλία
  • Χρήση υπηρεσίας Moodle για την ανάρτηση των διαφανειών του μαθήματος
  • Ηλεκτρονική επικοινωνία με τους φοιτητές (χρήση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αξιοποίηση ιστοσελίδας)

Οργάνωση Μαθήματος

  • Διαλέξεις: Ώρες Διδασκαλίας 26 (Ομαδικά, Erasmus)
  • Μελέτη και ανάλυση βιβλίων και άρθρων: Ώρες Διδασκαλίας 30 (Ατομικά)
  • Ασκήσεις ευαισθητοποίησης στις ερευνητικές πειραματικές διαδικασίες: Ώρες Διδασκαλίας 6 (Ατομικά)
Προαπαιτούμενα

Καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας.

Βιβλιογραφία
  1. Case, R. (1991). The Mind’s Staircase: Exploring the Conceptual Underpinnings of Children’s Thought and Knowledge. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
  2. Demetriou, A., Spanoudis, G., Mouyi, A. (2011). Educating the developing mind: towards an overarching paradigm. Educational Psychology Review, 23, 601-663. DOI 10.1007/s10648-011-9178-3
  3. Δημητρίου, Α. (1993). Γνωστική ανάπτυξη: Μοντέλα, μέθοδοι, εφαρμογές. Θεσσαλονίκη: Art of Text.
  4. Fischer, K. W. (1980). A theory of cognitive development: The control and construction of hierarchies of skills. Psychological Review, 87, 477-531.
  5. Fischer, K. W. (2008). Dynamic cycles of cognitive and brain development: Measuring growth in mind, brain, and education. In A. M. Battro, K. W.Fischer & P. Léna (Eds.), The educated brain (pp. 127-150). Cambridge,   U.K.: Cambridge University Press.
  6. Fischer, K. W., & Bidell, T. R. (2006). Dynamic development of action, thought, and emotion. In W. Damon & R. M. Lerner (Eds.), Theoretical models of human development. Handbook of child psychology ( Vol.1, 313-399). New York: Wiley.
  7. Fischer, K. W., & Bullock, D. (1984). Cognitive development in school-age children: Conclusions and new directions. In W. A. Collins (Ed.), The years from six to twelve: Cognitive development during middle childhood (pp. 70-146). Washington, DC: National Academy Press.
  8. Fischer, K. W., & Pipp, S. L. (1984). Processes of cognitive development: Optimal level and skill acquisition. In R. J. Sternberg (Ed.), Mechanisms of cognitive development (pp. 45-80). San Francisco: Freeman.
  9. Fischer, K. W., & Silvern, L. (1985). Stages and individual differences in cognitive development. Annual Review of Psychology , 36, 613-648.
  10. Gredler, M. E. (2011). Understanding Vygotsky for the classroom: Is it too late? Educational Psychology Review, 24, 113-131.DOI 10.1007/s10648-011-9183-6
  11. Μαριδάκη-Κασσωτάκη, Κ. (1997). Σύγχρονες απόψεις για τη σκέψη του παιδιού. Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.
  12. Markoulis, D. (2000). Cognitive, socio-moral and family influences on adolescent’s political ideology. In R. Reichenback and F. Oser (Eds), Zwischen Pathos und Ernuchterung (pp. 184-198). Freiburg: University of Freiburg Press.
  13. Μισαηλίδη, Π. (2002). Η κατανόηση του νου στην παιδική ηλικία. Αθήνα: Τυπωθήτω – Δαρδανός.
  14. Pascual-Leone, J. (1984). Attentional, dialectic, and mental effort: Towards an organismic theory of life stages. In M. L. Commons, F. A. Richards, & C. Armon (Eds.), Beyond formal operations: Late adolescence and adult cognitive development (pp. 182-215). New York: Praeger.

Online readings - Recommended Journals:

Ενότητες

Εισαγωγικά στοιχεία. Μέθοδοι μελέτης της γνωστικής ανάπτυξης.

 

Λέξεις Κλειδιά: γνωστική ανάπτυξη, γνωστικές λειτουργίες, θεωρίες γνωστικής ανάπτυξης, μεθοδολογικά ζητήματα

 

Βασικές αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα, εφαρμογές στην εκπαίδευση, κριτική θεώρηση.

 

Λέξεις Κλειδιά: Vygotsky, κοινωνικο-πολιτισμικές επιδράσεις, αλληλονοητικές διεργασίες, ενδονοητικές διεργασίες, λόγος, σκέψη, ζώνη επικείμενης ανάπτυξης, εκπαίδευση, διαμεσολαβητικά εργαλεία

 

Βασικές αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα, εφαρμογές στην εκπαίδευση, κριτική θεώρηση.

 

Λέξεις Κλειδιά: Piaget, ενιαία ολική δομή, καθολικότητα σταδίων, αφομοίωση, προσαρμογή, εξισορρόπηση, ενδογενείς μηχανισμοί, ωρίμανση

 

Βασικές αρχές για τη γνωστική ανάπτυξη, μεθοδολογικά ζητήματα, ανάπτυξη της μνήμης, ανάπτυξη της ικανότητας λύσης προβλημάτων, κριτική θεώρηση.

 

Λέξεις Κλειδιά: επεξεργασία πληροφοριών, εγκέφαλος, νους, υπολογιστής, γνωστικές διαδικασίες, μνήμη,  προσοχή, σκέψη, λύση προβλημάτων

 

Βασικές έννοιες, αλληλεπίδραση οργανισμού-περιβάλλοντος, ανάπτυξη δεξιοτήτων.

 

Λέξεις Κλειδιά: Robbie Case, ικανότητα επεξεργασίας πληροφοριών, εκτελεστικό πεδίο, πεδίο βραχύχρονης αποθήκευσης, κεντρικές εννοιολογικές δομές, στάδια ανάπτυξης, ανακυκλούμενη ανάπτυξη, ωρίμανση, κοινωνική εμπειρία.

 

Βασικές έννοιες, σχέση με θεωρία Piaget.

 

Λέξεις Κλειδιά: Juan Pascal-Leone, επεξεργασία πληροφοριών, νοητική ρώμη, τελεστές, ικανότητα λύσης προβλημάτων

 

Επιδράσεις, βασικές ιδέες για την οργάνωση του νου, στάδια ανάπτυξης, Κεντρικές Εννοιολογικές Δομές.

 

Λέξεις Κλειδιά: Kurt Fischer, γνωστική ανάπτυξη, δεξιότητα, πεδίο, μετασχηματιστικοί κανόνες, συνεργασία οργανισμού-περιβάλλοντος

 

Βασικές θεωρητικές αρχές. 

 

Λέξεις Κλειδιά: νεο-πιαζετιανές θεωρίες, επεξεργασία πληροφοριών, εξειδικευμένες ικανότητες, παράλληλη ανάπτυξη, ωρίμανση, μάθηση

 

Βασικές αρχές, μεθοδολογικά ζητήματα, εφαρμογές στην εκπαίδευση, κριτική θεώρηση.

 

Λέξεις Κλειδιά: Βοσνιάδου, Carey, αναδιοργάνωση της γνώσης, ειδικοί τομείς, μάθηση, εκπαίδευση, εννοιολογική αλλαγή, νοητικό μοντέλο, ασθενής αναδιοργάνωση, ριζοσπαστική αναδιοργάνωση, μηχανισμοί αναδιοργάνωσης

 

Μεθοδολογικά και δεοντολογικά ζητήματα, δομικές θεωρητικές προσεγγίσεις (J. Piaget, L. Kohlberg). Κριτική θεώρηση. Η θεωρία της C. Gilligan. Χορήγηση ηθικών διλημμάτων σε παιδιά προσχολικής, σχολικής και εφηβικής ηλικίας από τους/τις φοιτητές/-ριες και ανάλυση των απαντήσεων σύμφωνα με τις υπό συζήτηση θεωρίες.

 

Λέξεις Κλειδιά: Piaget, Kohlberg, Gilligan, ηθική σκέψη, ηθικά διλήμματα, σύμφυτη δικαιοσύνη, γνωστικός παραλληλισμός, κοινωνικές εμπειρίες, στάδια ηθικής ανάπτυξης, φύλο, μεθοδολογικά ζητήματα

 

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A+

Αρ. Επισκέψεων :  20238
Αρ. Προβολών :  67868