Ψυχολογία της αντίληψης στην τέχνη

Ποταμιάνος Ιάκωβος

Περιγραφή

Μια εισαγωγή στην ψυχολογία της αντίληψης όπου αναλύεται η φύση του αντιληπτικού μηχανισμού, παρουσιάζονται ορισμένοι νόμοι βάσει των οποίων λειτουργεί η αντίληψη, διερευνάται η οργανωτική δομή της και εξετάζονται οι βάσεις των οπτικών ψευδαισθήσεων. Το μάθημα στηρίζεται σε προσεγγίσεις του αντικειμένου από διαφορετικές πλευρές όπως διαφόρων σχολών ψυχολογίας και νευροφυσιολογίας με κύρια έμφαση στις προόδους που επετεύχθησαν από την σχολή Gestalt. Το γνωστικό υλικό είναι χρήσιμο σε ειδικότητες τόσο θεωρητικές όσο και συνθετικές. Για την κατανόηση των στοιχείων που παρουσιάζονται στο μάθημα δίνονται ασκήσεις τις οποίες ο φοιτητής μπορεί να επεξεργαστεί είτε από θεωρητική-κριτική είτε από συνθετική-κριτική άποψη. Ο φοιτητής αξιολογείται επίσης με εξέταση στο τέλος του εξαμήνου.

Λέξεις Κλειδιά: ψυχολογία, αντίληψη, τέχνη

Περίγραμμα

Ομάδα στόχος

Οι φοιτητές του τμήματος Θεάτρου.

Διδάσκοντες

Διδάσκων: Ιάκωβος Ποταμιάνος, Καθηγητής

Βιογραφικό: https://qa.auth.gr/el/cv/ipota

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Άννα Μπίσμπα

Βιντεοσκόπηση / Μοντάζ: Χαριδήμου Δήμος

Περιεχόμενο μαθήματος

Εισαγωγή. Φυσιολογία/Ψυχολογία αντίληψης - Φιλοσοφία/Αισθητική.
Θεωρίες της αντίληψης – Νοησιαρχική, Ενσυναίσθητική, Οικολογική κ.α.
Θεωρία της μορφής (Gestalt) – Πειραματική ψυχολογία και Τέχνη
Ανακαλύψεις των ψυχολόγων και ανακαλύψεις των καλλιτεχνών.
Ισορροπία και Ζύγισμα
Ο οπτικός δομικός σκελετός
Ομαδοποιήσεις
Στροβοσκοπική κίνηση
Οπτικό Βάρος
Ανάπτυξη της Αντίληψης
Φωτοσκίαση
Χώρος και Βάθος
Δυναμική και Έκφραση

Μαθησιακοί στόχοι

Ο φοιτητής θα μπορεί να κατανοεί το πώς λειτουργεί η αντίληψη, το ότι βασίζεται σε νόμους και αρχές και ότι δεν είναι κάτι αυτονόητο και αυτόματο και το ότι εμπλέκει ψυχολογικές παραμέτρους εκτός των παραμέτρων φυσιολογίας.

Προτεινόμενα συγγράμματα

Arnheim, Rudolf. Τέχνη και οπτική αντίληψη: η ψυχολογία της δημιουργικής όρασης. 3η εκδ. [Αθήνα]: Θεμέλιο, 2005.
Μοναδικό στο είδος του βιβλίο, διότι παρουσιάζει τις ανακαλύψεις των ψυχολόγων αλλά κάνει και συσχετισμούς με την τέχνη με τρόπο συστηματικό.
Ποταμιάνος, Ιάκωβος., Αντίληψη, Μορφή και Φως. Αθήνα: Αντιύλη, 2013.

Προαπαιτούμενα

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

Βιβλιογραφία

Arnheim, Rudolf, Ιάκωβος Ποταμιάνος, και Γιώτα Βρυώνη. Οπτική σκέψη. 1η εκδ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2007.
Σημαντικό έργο το οποίο υποδεικνύει την αμεσότητα της αλληλενέργειας της οπτικής αντίληψης με την σκέψη.
Arnheim, Rudolf, Ιάκωβος Ποταμιάνος, και Γιώτα Βρυώνη. Η δυναμική της αρχιτεκτονικής μορφής: βασισμένο στις διαλέξεις Mary Duke Biddle του 1975 στο πανεπιστήμιο Cooper Union. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2003.
Έργο το οποίο συσχετίζει τα ευρήματα της ψυχολογίας της αντίληψης με την αρχιτεκτονική σύνθεση.
Arnheim, Rudolf, Ιάκωβος Ποταμιάνος, και Γιώτα Βρυώνη. Εντροπία και τέχνη. 1η εκδ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2003.
Έργο το οποίο ανατρέπει τις ιδέες των φυσικών περί του αναπόφευκτου θερμικού θανάτου του σύμπαντος υποστηρίζοντας ότι η οργανωτική ενέργεια που απαιτεί η καλλιτεχνική δημιουργία προβάλλει σθεναρή αντίσταση προς την κατεύθυνση αυτή.
Gibson, James Jerome, και Μάριος Α. Πουρκός. Η οικολογική προσέγγιση στην οπτική αντίληψη. 1η εκδ. Αθήνα: Gutenberg, 2002.
Μοναδική και εξαιρετικά σημαντική θεωρία περί οπτικής αντίληψης με έμφαση στην ένταξη της αντίληψης στο περιβάλλον και στην άμεση εξάρτηση από αυτό).