Αρχές αειφορίας και διαχείρισης

Παντής Ιωάννης

Περιγραφή

 

Ερμηνεία της έννοιας αειφορίας – αειφορικής χρήσης φυσικών πόρων. Oι νόμοι της Ύλης και Ενέργειας και τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Ανάπτυξη και Περιβάλλον. Αειφορική ανάπτυξη. Ιστορική αναδρομή. Oρισμοί-αρχές διαχείρισης οικοσυστημάτων. Oικολογική θεωρία και διαχείριση οικολογικών συστημάτων. Διαδικασίες/στάδια στη διαχείριση οικοσυστημάτων. Εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων. Διαχείριση άγριας πανίδας/ενδιαιτημάτων. Διαχείριση εσωτερικών υδάτων και λεκανών απορροής. Διαχείριση προστατευομένων περιοχών. Αποκατάσταση. Αρχές αειφορικής κοινωνίας. Πολιτική της ΕΕ για την αειφόρο ανάπτυξη.

 

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Διδάσκοντες

Διδάσκoν: Ιωάννης Παντής, Καθηγητής

 

 

 

 

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Διονύσης Λατινόπουλος

Μαθησιακοί στόχοι

Κατανόηση των εννοιών αειφορίας και αειφορικής χρήσης των φυσικών πόρων. Κατανόηση των προβλημάτων του περιβάλλοντος και σύνδεση αυτών με την διαχείριση από τον άνθρωπο. Σύνδεση της οικολογικής θεωρίας και γνώσης με τις αρχές της αειφορικής διαχείρισης συστημάτων. Ανάπτυξη βασικών αρχών διατήρησης της βιοποικιλότητας. Παρουσίαση συνδυαστικών μεθόδων και εργαλείων (πχ οικολογικά μοντέλα, Γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών κτλ) που στοχεύουν στην προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας. Ανάπτυξη κριτηρίων, παραδείγματα μηχανισμών σχεδιασμού και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας προστατευόμενων περιοχών.

Προαπαιτούμενα

Κανένα

Βιβλιογραφία
  1. Armbruster, P. & Lande, R. (1993). A Population Viability Analysis for African elephant (Loxodonta africana): How big should reserves be? Conserv. Biol., 7, 602 10.
  2. Gilpin, M.E., & M.E. Soule. 1986: Minimum viable populations: processes of species extinction. Pp 19-34 in M.E. Soule, editor. Conservation biology: the science of scarcity and diversity. Sinauer Associates, Sunderland, Massachusetts.
  3. Guerrant, E.O. 1992: Genetic and demographic considerations in the sampling and reintroduction of rare plants. In Conservation biology: The theory and practice of nature conservation, preservation and management, edited by P. L. Fiedler and S. K. Jain. New York: Chapman & Hall.
  4. Henle K, Potts SG, Kunin WE, Matsinos YG, Similä J, Pantis JD, Grobelnik V, Penev L, Settele J (Eds) 2014: Scaling in Ecology and Biodiversity Conservation. Pensoft Publishers, Sofia, 206 pp.
  5. Mace, G.M. 2014: Whose Conservation?. Science, 345 (6204), pp. 1558-1560
  6. Meffe, G. K., & C. R. Carroll. 1997: Principles of conservation biology. 2nd edition. Sinauer Associates, Sunderland, Massachusetts
  7. Musiani, M., C. Mamo, L. Boitani, C. Callaghan, C. C. Gates, L. Mattei, E. Visalberghi, S. Breck, G. Volpi. 2003: Wolf  depredation trends and the use of fladry barriers to protect livestock in western North America. Conservation Biology 17, pp. 1538- 1547
  8. Myers, N., Mittermeier, R., Mittermeier, C., da Fonseca, G., Kent, J. 2000: Biodiversity hotspots for conservation priorities, Nature 403, pp. 853-858
  9. Nautiyal S., Kaechele H. (2007) Adverse impacts of pasture abandonment in Himalayan protected areas: Testing the efficiency of a Natural Resource Management Plan (NRMP)  Environmental Impact Assessment Review 27: 109 – 125 
  10. Papageorgiou K., Vogiatzakis I.N. (2006) Nature protection in Greece: an appraisal of the factors shaping integrative conservation and policy effectiveness. Environmental Science and Policy 9: 47 6 – 4 86 
  11. Primark, R., Διαμαντόπουλος, Γ., Αριανούτσου, Μ., Δανιηλίδης, Δ., Βαλάκος, Σ., Παφίλης, Π., Παντής, Ι. 2007: Διατήρηση και Προστασία της βιοποικιλότητας, A primer of Conservation Biology. Εκδόσεις Αει, Εκτυπον ΕΠΕ, Αθήνα
  12. Reid S.E., Marion L.J. (2005) . A Comparison of Campfire Impacts and Policies in Seven Protected Areas. Environmental Management 36(1): 48 – 58 
  13. Sarkar U.K., Pathak A.K., Lakra W.S. (2008) Conservation of freshwater fish resources of India: new approaches, assessment and challenges. Biodiversity Conservation
  14. Seijo J.C., Caddy J.F. (2008) Port location for inshore fleets affects the sustainability of coastal source–sink resources: Implications for spatial management of metapopulations. Fisheries Research 91: 336 – 348 
  15. Szaro R.C., Peterson C.E. (2004) Evolving approaches toward science-based forest management. Forest Snow and Landscape Research 78(1-2): 9-20
  16. Venter F.J., Naiman R.J., Biggs H.C., Pienaar  D.J. (2008) The Evolution of Conservation Management Philosophy: Science, Environmental Change and Social
  17. Wilcove, D., Rothstein, D., Dubow, J., Phillips, A., Loos, E. 1998: Quantifying threats to  imperiled species in the United States. BioScience,  48 (8), pp. 607-615
  18. Wilson, E.O. 1992: The Diversity of Life. New York, WW Norton, 424 pp.
  19. Βώκου, Δ. 2008, στο Αειφορική Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών (eds. Π. Δημόπουλος, Ι.Δ. Παντής, Δ. Τζανουδάκης & Δ. Βαγενάς), Εκδόσεις Παππάς.
  20. Ν. 3044/2002 για τη δημιουργία και αρμοδιότητα φορέων Διαχείρισης
  21. Φορέας Διαχείρισης Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου http://www.nmp-zak.org/

Ενότητες

Εισαγωγή του φοιτητή στην έννοια της Βιολογίας Διατήρησης ως επιστήμη, αντίληψη της σημασίας, των στόχων και της χρησιμότητά της και γνωριμία με  όρους όπως η βιοποικιλότητα.

 

Λέξεις κλειδιά: Βιοποικιλότητα, Βιολογία Διατήρησης

Αντίληψη των βασικών οικονομικών εννοιών της οικολογίας, και γνωριμία με τις αξίες ενός φυσικού οικοσυστήματος και τους κανόνες που διέπουν την Περιβαλλοντική Ηθική.

 

Λέξεις κλειδιά: Oικολογία, Περιβαλλοντική Hθική, Aξίες Φυσικού Oικοσυστήματος

Γνωριμία με τους κινδύνους που διατρέχουν οι φυσικοί πληθυσμοί να εξαφανιστούν λόγω της ανθρωπογενούς και όχι μόνο επίδρασης καθώς και άλλες απειλές. Οι απώλειες και ο κατακερματισμός των ενδιαιτημάτων είναι μια από τις κυριότερες και η έντασή της γίνεται αντιληπτή αναλόγως του μεγέθους κλίμακας της ανάλυσης.

 

Λέξεις κλειδιά:Tρωτότητα, Aπειλές, Kατακερματισμός Eνδιαιτημάτων

Εισαγωγή στην οικολογία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των μικρών πληθυσμών και να γνωρίσει τους παράγοντες που αυξάνουν την τρωτότητά τους

 

Λέξεις κλειδιά: Μικροί πληθυσμοί, Τρωτότητα

Γνωριμία με τις ex situ και  in situ στρατηγικές διατήρησης απειλούμενων με εξαφάνιση πληθυσμών και πως αυτές οι δύο μπορούν να συνδυαστούν για βέλτιστα αποτελέσματα. Γίνεται λόγος για την κατηγοριοποίηση των ειδών ανάλογα με τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται και την ανάγκη διατήρησής τους.

 

Λέξεις κλειδιά: Απειλούμενοι πληθυσμοί, ex situ στρατηγικές διατήρησης, in situ στρατηγικές διατήρησης

Παροχή πληροφοριών για την έννοια και τη σημασία των προστατευόμενων περιοχών, το αντικείμενο προστασίας τους, πως αυτές οριοθετούνται και πως εκτιμάται η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων. Η ενότητα ολοκληρώνεται με παραδείγματα καθώς και τη σημασία των ζωνώσεων.

 

Λέξεις κλειδιά:Προστατευόμενες Περιοχές (ΠΠ), Αντικείμενο προστασίας ΠΠ, Οριοθέτηση ΠΠ, Εκτίμηση Αποτελεσματικότητας προγραμμάτων

Αναφορά στο τι συνιστά ένα σχέδιο διαχείρισης, ποιες αρχές το διέπουν και σε τι τύπους κατηγοριοποιείται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής, τις γνώσεις για την υπό διαχείριση περιοχή και το ποιοι αναλαμβάνουν τη διαχείριση.

 

Λέξεις κλειδιά: Σχέδια Διαχείρισης, Τύποι διαχείρισης, Φορείς Διαχείρισης (ΦΔ)

Εισαγωγή του φοιτητή στο τι συνιστά ένας φορέας διαχείρισης και ποιες είναι οι αρμοδιότητές του και να αντιληφθεί τη σημασία του έργου του, μέσω αναφοράς στο πρόγραμμα του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.

 

Λέξεις κλειδιά:Αρμοδιότητες και Έργο Φορέων Διαχείρισης, Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου

Γνωριμία του φοιτητή με τις βασικές αρχές διακυβέρνησης και πώς αυτή πραγματοποιείται μέσα από τους εμπλεκόμενους φορείς και δίκτυα με σκοπό να διδαχθεί τις αρχές της περιβαλλοντικής διακυβέρνησης, τους παράγοντες που συμβάλουν προκειμένου αυτή να είναι επιτυχής και τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει σε φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.

 

Λέξεις κλειδιά: Αρχές περιβαλλοντικής διακυβέρνησης

Aνάλυση στις οικολογικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι φορείς διαχείρισης καθώς και στους τομείς προτεραιότητας μιας παράκτιας περιοχής προστασίας όπως το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο. Δίνεται βαρύτητα στην ανάπτυξη τόσο της επιχειρηματικής όσο και της εκπαιδευτικής-ενημερωτικής δραστηριότητας, και ειδικά στο κομμάτι του εναλλακτικού τουρισμού και στη χάραξη κοινής πολιτικής με την τοπική κοινωνία.

 

Λέξεις κλειδιά:Τομείς Προτεραιότητας ΦΔ, Εκπαιδευτική-Ενημερωτική Δραστηριότητα, Εναλλακτικός Τουρισμός

Γνωριμία του φοιτητή με τη σημασία της κλίμακας για τη διαχείριση προστατευόμενων περιοχών αναλόγως του στόχου και τη χρησιμότητα των πράσινων υποδομών ως εργαλείο για την επίτευξή του έχοντας διπλό όφελος τόσο για την κοινωνία όσο και το περιβάλλον.

 

Λέξεις κλειδιά:Χωρική Κλίμακα στη Διαχείριση, Πράσινες Υποδομές.

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  4728
Αρ. Προβολών :  32522