Εκκλησιαστικό Δίκαιο Ι (ΠΠ)

Κυριάκος Κυριαζόπουλος

Περιγραφή

Θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα και ειδικότερα θρησκευτική ελευθερία σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο προστασίας. Σχέσεις του κράτους με τα θρησκεύματα (ιδίως θρησκευτική εκπαίδευση, ποινική, φορολογική και δημοσιονομική μεταχείριση). Επικρατούσα θρησκεία και λοιπά θρησκεύματα (ιδίως νομική προσωπικότητα, οργάνωση, διοίκηση, εκπροσώπηση, περιουσιακό καθεστώς).

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Διδάσκοντες

Διδάσκων: Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής

Βιογραφικό/Περισσότερες πληροφορίες:

http://qa.auth.gr/el/cv/kyrkyr

http://www.law.auth.gr/el/staff-hist-philosophy-kyriazopoulos

http://www.law.auth.gr/en/staff-hist-philosophy-kyriazopoulos

 

Συνεργάτες Ανάπτυξης Περιεχομένου / Βιντεοσκόπησης: 

Μαριάνθη-Ελένη Διαμαντοπούλου, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο ΠΜΣ Πολιτικής Θεωρίας και Φιλοσοφίας ΑΠΘ, ασκούμενη δικηγόρος (Δημιουργία Παρουσιάσεων και Συγχρονισμός)

Κωνσταντίνος Οικονομίδης (Εικονοληψία – Μοντάζ Βιντεοδιαλέξεων)

Περιεχόμενο μαθήματος
  1. Εισαγωγή στο μάθημα – Ορισμός/έννοια του κλάδου του Εκκλησιαστικού Δικαίου – Αντικείμενα του Εκκλησιαστικού Δικαίου – Διεθνής προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων
  2. Διεθνής προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων (συνέχεια): Νομολογία της Επιτροπής του Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα – Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα πλαίσια του ΟΑΣΕ
  3. Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης – Νομολογία του ΕΔΔΑ
  4. Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πρωτογενές και παράγωγο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
  5. Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σύνταγμα
  6. Ελληνική νομολογία σχετικά με τα θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα
  7. Περιορισμοί στην ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας ή κοσμοθεωρίας
  8. Η έννοια της απαγόρευσης των διακρίσεων – Ο νέος αντιρατσιστικός νόμος και ο ν.4301/2014
  9. Σύγχρονα συστήματα σχέσεων κράτους-θρησκευμάτων – Η έννοια της επικρατούσας θρησκείας – Το εξαιρετικό καθεστώς του Αγίου Όρους
  10. Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας και Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος
  11. Οργανισμοί της Εκκλησίας της Ελλάδος – Διαδικασίες των  συνοδικών γραφείων, των συνοδικών επιτροπών και των ειδικών συνοδικών επιτροπών – Οι εκκλησιαστικοί οργανισμοί και οι κανονισμοί τους – Οι εκκλησιαστικές υπηρεσίες και οι κανονισμοί τους – Διοίκηση και αξιοποίηση περιουσίας των μητροπόλεων και των ενοριών
  12. Μουσουλμανικοί οργανισμοί – Ο ν.1920/1991 – Νομολογία του ΣτΕ – Νομολογία του ΕΔΔΑ
Μαθησιακοί στόχοι
  • Γνωριμία των εκπαιδευόμενων με τον ευρύτερο κλάδο του Εκκλησιαστικού Δικαίου και στενότερη επαφή τους με ορισμένα από τα αντικείμενα μελέτης του.
  • Εξοικείωση με την έννοια των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προστασία τους σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο (εδώ με έμφαση στην ελληνική περίπτωση).
  • Καλλιέργεια της ικανότητας των εκπαιδευόμενων για κριτική ερμηνεία και ανάλυση νομικών κειμένων και δικαστικών αποφάσεων που άπτονται του αντικειμένου του Εκκλησιαστικού Δικαίου. 
Προτεινόμενα συγγράμματα
  1. Κ. Παπαγεωργίου, Εκκλησιαστικό Δίκαιο: Θεωρία-Νομολογία, εκδ. Μπαρμπουνάκης, 2013, Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 33074652.
  2. Σ. Τρωιάνου/Γ. Πουλή, Εκκλησιαστικό Δίκαιο, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2003. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 27840.
  3. Ιωάννη Κονιδάρη, Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικού Δικαίου, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2011. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 184831.
Προαπαιτούμενα

Το μάθημα διδάσκεται κατά το δεύτερο εξάμηνο των προπτυχιακών σπουδών της Νομικής Σχολής και συνεπώς δεν απαιτείται κάποια προηγούμενη γνώση για την παρακολούθησή του, ούτε υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα. Ωστόσο, ανήκει στην ευρύτερη ενότητα διαλέξεων του Εκκλησιαστικού Δικαίου και συνίσταται η παρακολούθησή του να συνδυάζεται με τα υπόλοιπα σχετικά μαθήματα του διδάσκοντος.

Βιβλιογραφία

Βιβλία - Πηγές στο Διαδίκτυο - Πηγές στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος

  1. Κ. Παπαγεωργίου, Εκκλησιαστικό Δίκαιο: Θεωρία-Νομολογία, εκδ. Μπαρμπουνάκης, 2013.
  2. Σ. Τρωιάνου/Γ. Πουλή, Εκκλησιαστικό Δίκαιο, εκδ. Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή 2003.
  3. Ιωάννη Κονιδάρη, Εγχειρίδιο Εκκλησιαστικού Δικαίου, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2011.
  4. Κείμενο Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1948) στα ελληνικά: http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=grk
  5. Κείμενο του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ (1966) στα ελληνικά: http://www.unric.org/el/index.php?option=com_content&view=article&id=26230&Itemid=33
  6. http://search.lib.auth.gr/Record/260602 [Ν. Αντωνόπουλος, Η συνταγματική προστασία του αγιορείτικου καθεστώτος, Νομική Σχολή Αθηνών, 1958 (διδακτορική διατριβή)].
  7. http://search.lib.auth.gr/Record/ikee-127328 [Ν.Καραμούζας, Το νομικό πλαίσιο  της θρησκευτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, Θεολογική Σχολή, Τμήμα Θεολογίας, ΑΠΘ, 2011 (διπλωματική εργασία, διαθέσιμη και online)].
  8. http://search.lib.auth.gr/Record/ikee-113408/Description#tabnav [Δ.Γκούμα, Η προστασία της θρησκευτικής ελευθερίας: εξελίξεις και οσμώσεις μεταξύ ΕΣΔΑ και ελληνικής έννομης τάξης, Νομική Σχολή, ΑΠΘ, 2008 (διπλωματική εργασία, διαθέσιμη και online)].

Πηγές στο Διαδίκτυο στα αγγλικά σχετικές με τη νομολογία

  1. Για την υπόθεση GarethAnver Prince κατά Νότιας Αφρικής: http://www.chr.up.ac.za/index.php/browse-by-country/south-africa/439-south-africa-prince-v-south-africa-2007-ahrlr-40-hrc-2007-.html
  2. Για την υπόθεση SergeiMalakhovsky και Alexander Pikul κατά Λευκορωσίας: https://www1.umn.edu/humanrts/undocs/1207-2003.html
  3. Για την υπόθεση Μητροπολιτική Εκκλησία της Βεσσαραβίας κατά Μολδαβίας: http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-59985#{%22itemid%22:[%22001-59985%22]}
  4. Για την υπόθεση Hasan και Chaush κατά Βουλγαρίας:
  5. http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-58921#{%22itemid%22:[%22001-58921%22]}
  6. Για ολόκληρο το κείμενο της απόφασης σχετικά με την υπόθεση Siebenhaar κατά Γερμανίας πατήστε εδώ.
  7. Για την υπόθεση Sinan Isik κατά Τουρκίας: http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-97087#{%22itemid%22:[%22001-97087%22]}
  8. Για την υπόθεση Κοκκινάκης κατά Ελλάδος: http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-57827#{%22itemid%22:[%22001-57827%22]}
  9. Για την υπόθεση Σερίφ κατά Ελλάδος: http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-58518#{%22itemid%22:[%22001-58518%22]}
  10. Για την υπόθεση Αγκά κατά Ελλάδος: http://hudoc.echr.coe.int/eng?i=001-60690#{%22itemid%22:[%22001-60690%22]}
Ομάδα στόχος
  • Οι φοιτητές και φοιτήτριες ή απόφοιτοι του τμήματος Νομικής.
  • Ενδιαφερόμενοι/ες για τη θεματική περιοχή του εν γένει Εκκλησιαστικού Δικαίου.

Ενότητες

  • Ορισμός/έννοια του κλάδου του Εκκλησιαστικού Δικαίου
  • Αντικείμενα του Εκκλησιαστικού Δικαίου
  • Διεθνής προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων 

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα

  • Διεθνής προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων (συνέχεια)

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, ΟΑΣΕ

  • Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης,
  • Νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, Συμβούλιο της Ευρώπης, ΕΔΔΑ, Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου

  • Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πρωτογενές δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
  • Προστασία των θρησκευτικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο παράγωγο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
  • Νομολογία του Δικαστηρίου της Δικαιοσύνης της Ε.Ε.

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, Ευρωπαϊκή Ένωση, Χάρτης Θεμελιωδών Ελευθεριών της Ε.Ε., Δικαστήριο της Δικαιοσύνης της Ε.Ε.

  • Άρθρο 5: ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας
  • Άρθρο 13: θρησκευτική ελευθερία (ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης) – ελευθερία της λατρείας (ελευθερία εκδήλωσης της θρησκείας ή πεποίθησης) – αρχή της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων (και λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων) – περιορισμοί στην άσκηση της λατρείας – κρατική εποπτεία όλων των θρησκευτικών λειτουργών – Ειδικές περιπτώσεις ορκοδοσίας
  • Μερικότερα δικαιώματα που απορρέουν από την ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας ή λατρείας
  • Κανονισμός 247/213 της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και οι αντίστοιχες ρυθμίσεις για τα υπόλοιπα γνωστά θρησκεύματα – ζητήματα αντισυνταγματικότητας
  • Άλλα προστατευόμενα από το Σύνταγμα δικαιώματα που μπορεί να σχετίζονται με τη θρησκευτική ελευθερία

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας, ελευθερία εκδήλωσης κοσμοθεωρίας, Σύνταγμα

  • Απόφαση ΣτΕ 2285/2001 για τη μη αναγραφή του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες
  • Απόφαση ΑΠ 20/2001 για την προηγούμενη διοικητική άδεια για την ανέγερση και λειτουργία ναού ή ευκτηρίου οίκου – κατ’ άρθρο ερμηνεία του νόμου 3512/2006 (ΦΕΚ 264/Α’/5.12.2006) με τίτλο «Ισλαμικό Τέμενος Αθηνών και άλλες διατάξεις»
  • Απόφαση ΣτΕ 2399/2014 σχετικά την κρατική χρηματοδότηση την ανέγερση μουσουλμανικού τεμένους στην Αθήνα

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας, ελευθερία εκδήλωσης κοσμοθεωρίας, Σύνταγμα, Συμβούλιο της Επικρατείας, Άρειος Πάγος

  • «Γνωστή» θρησκεία
  • Δημόσια τάξη
  • Χρηστά ήθη
  • Καθήκοντα απέναντι στο κράτος και συμμόρφωση προς τους νόμους (ειδικότερα αναλύεται η περίπτωση των αντιρρησιών συνείδησης)
  • Απαγόρευση του ανάρμοστου προσηλυτισμού (ειδικότερα αναλύεται η Υπόθεση Κοκκινάκης κατά Ελλάδος)

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία εκδήλωσης θρησκείας, περιορισμοί, γνωστή θρησκεία, απαγόρευση προσηλυτισμού

  • Η έννοια της απαγόρευσης των διακρίσεων
  • Απόφαση-πλαίσιο 2008/913/ΔΕ του Συμβουλίου της Ε.Ε. για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου
  • Ερμηνεία και κριτική αποτίμηση του νέου αντιρατσιστικού νόμου υπ’ αριθμόν 4285/2014 (ΦΕΚ 191/Α’/10.9.2014)
  • Κατ’ άρθρο ερμηνεία του νόμου υπ’ αριθμόν 4301/2014 (ΦΕΚ 223/Α’/07.10.2014) για την οργάνωση της νομικής μορφής των θρησκευτικών κοινοτήτων και των ενώσεών τους στην Ελλάδα (άρθρα 1-12)

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, απαγόρευση των διακρίσεων, νέος αντιρατσιστικός νόμος

  • Ισχύοντα συστήματα σχέσεων κράτους-θρησκευμάτων – κοινά χαρακτηριστικά των σύγχρονων συστημάτων – είδη/διακρίσεις συστημάτων
  • Η έννοια της επικρατούσας θρησκείας – άρθρο 3§1 του Συντάγματος – ερμηνευτικές εκδοχές του όρου «επικρατούσα» θρησκεία
  • Το εξαιρετικό καθεστώς του Αγίου Όρους – άρθρο 105 του Συντάγματος (§1-5) – Κοινή δήλωση αριθμός 4 της Τελικής Πράξης Προσχώρησης της Ελλάδος στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες – ελληνικό σχόλιο σχετικά με το Άγιο Όρος στη Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997) – Μορφές προστασίας του αγιορείτικου καθεστώτος

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, σχέσεις κράτους-εκκλησίας, επικρατούσα θρησκεία, Άγιο Όρος

  • Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας ως το ανώτατο διοικητικό όργανο της Εκκλησίας της Ελλάδος – κατ’ άρθρο ερμηνεία του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με τον ορισμό, τη σύνθεση, τις αρμοδιότητες, τις διαδικασίες και τις εργασίες της Ιεράς Συνόδου
  • Διαρκής Ιερά Σύνοδος – σύνθεση, δικαιολογητικοί λόγοι της ύπαρξης και της συγκρότησής της στην Ελλάδα, αρμοδιότητες (και σε σχέση με την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας), διαδικασίες και εργασίες της

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας, Διαρκής Ιερά Σύνοδος

  • Οργανισμοί που υποστηρίζουν την κεντρική δομή της Εκκλησίας της Ελλάδος και βοηθούν στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της: συνοδικά γραφεία, συνοδικές επιτροπές, ειδικές συνοδικές επιτροπές, καθαυτοί εκκλησιαστικοί οργανισμοί, εκκλησιαστικές υπηρεσίες
  • Ερμηνεία των κανονισμών που ορίζουν τις διαδικασίες των συνοδικών γραφείων, συνοδικών επιτροπών και ειδικών συνοδικών επιτροπών – σύνθεση, σκοπός, αρμοδιότητες
  • Οι εκκλησιαστικοί οργανισμοί και οι κανονισμοί τους
  • Οι εκκλησιαστικές υπηρεσίες και οι κανονισμοί τους
  • Διοίκηση και αξιοποίηση περιουσίας των μητροπόλεων
  • Διοίκηση και αξιοποίηση περιουσίας των ενοριών

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, Εκκλησία της Ελλάδας, εκκλησιαστικοί οργανισμοί

  • Ανάδειξη των μουφτήδων στη Θράκη – ερμηνευτική ανάλυση του νόμου υπ’ αριθμόν 1920/1991 (ΦΕΚ 11/Α’/04.02.1991)
  • Σχετική Νομολογία

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιαστικό δίκαιο, θρησκευτικά ανθρώπινα δικαιώματα, ελευθερία εκδήλωσης λατρείας, μουσουλμανικοί οργανισμοί

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A+

Αρ. Επισκέψεων :  4385
Αρ. Προβολών :  30764