Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη

Τσαλαμπούνη Αικατερίνη

Περιγραφή

Το μάθημα παρέχει:

α) βασικές πληροφορίες για το κείμενο της Καινής Διαθήκης και την ιστορία του, για τη συγκρότηση του κανόνα της Καινής Διαθήκης, για τις εκδόσεις και τις μεταφράσεις της και

β) μία σύντομη εισαγωγή στα επιμέρους βιβλία της Καινής Διαθήκης (σχεδιάγραμμα και περιεχόμενο, ιστορικοφιλολογικά και ερμηνευτικά ζητήματα, θεολογική διδασκαλία του κάθε βιβλίου).

Αναλυτικοί στόχοι του μαθήματος

  • Απόκτηση βασικών γνώσεων για την ιστορία του κειμένου της Καινής Διαθήκης και για τα επιμέρους βιβλία της.
  • Σύνδεση των επιμέρους βιβλίων και του μηνύματός τους με τις διάφορες πρωτοχριστιανικές κοινότητες και ομάδες.
  • Ανάδειξη της θεολογίας των επιμέρους βιβλίων αλλά και του συνόλου του κανόνα της Κ.Δ. γενικότερα και σύνδεσή της με τη ζωή της Εκκλησίας.

Εικόνα: Papyrus 46, one of the oldest New Testament papyri, showing 2 Cor 11:33-12:9, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=612499

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος

Στη μάθημα εξετάζονται: η ιστορία σύνταξης των ευαγγελίων και το συνοπτικό πρόβλημα, ιστορικοφιλολογικά ζητήματα, περιεχόμενο, θεολογικά γνωρίσματα των τεσσάρων ευαγγελίων, των επιστολών (του Παύλου και των καθολικών), των Πράξεων των Αποστόλων και της Αποκάλυψης, ζητήματα ψευδεπιγραφίας και γνησιότητας, η ιστορία του Κανόνα της Κ.Δ.

Μαθησιακοί στόχοι

Να μπορούν οι φοιτητές:

  • να δίνουν γραπτά και προφορικά μία συγκροτημένη απάντηση σχετικά με τα ιστορικοθεολογικά ζητήματα και τη θεολογία των επιμέρους βιβλίων της Κ.Δ.
  • να εντοπίζουν και να παρουσιάζουν τους παράγοντες που οδήγησαν στη σύνταξη των βιβλίων της Κ.Δ. και στη συγκρότηση του Κανόνα της
  • να αναπτύσσουν την κριτική και αναλυτική τους σκέψη μέσα από τον εντοπισμό και την κατανόηση των παραγόντων που οδήγησαν στη διαμόρφωση της προφορικής και γραπτής παράδοσης της αρχαίας Εκκλησίας
  • να αξιοποιούν την αποκτηθείσα γνώση στην περαιτέρω ερμηνεία περικοπών της Καινής Διαθήκης
  • να κάνουν συγκρίσεις και συνδέσεις του θεολογικού μηνύματος των βιβλίων της Κ.Δ. με τους σημερινούς προβληματισμούς
Βιβλιογραφία
  • Νοvum Testamentum Graece, 28η έκδοση, 2012
  • Χ. Βούλγαρη, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Ι-ΙΙ, Αθήνα 2005
  • Ι. Παναγόπουλου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Αθήνα 1993
  • Στ. Σάκκου, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκην, Θεσσαλονίκη 1984
  • Π. Βασιλειάδη, Τα Λόγια του Ιησού. Το αρχαιότερο ευαγγέλιο, Αθήνα 2005
  • Χ. Οικονόμου, Το πρόβλημα του τίτλου «Πράξεων των Αποστόλων», Θεσσαλονίκη 1988
  • Γ. Γαλίτη, Η Χριστολογία του απ. Πέτρου. Μέρος Α’: Εισαγωγικόν, Μέρος Β’: Συστηματικόν, Αθήνα 1990
  • Ι. Καραβιδόπουλου, «Το πρόβλημα της ψευδεπιγραφίας», ΔΒΜ 1978, 178-188
  • C. Holladay, A Critical Introduction to the New Testament; Interpreting the Message and Meaning of Jesus Christ, Nashville 2005
  • U. Schnelle, Einleitung in das Neue Testament, Göttingen 2005
  • L. Casson, Oι βιβλιοθήκες στον αρχαίο κόσμο, μτφ. Αντιγόνη Φιλιπποπούλου, Αθήνα 2006
  • Μ. Σιώτη, Εισαγωγή εις την κριτικήν του κειμένου της Καινής Διαθήκης, Αθήνα 1951
  • Β.Μ. Μetzger, Manuscripts of the Greek Bible; An Introduction to Greek Paleography, N.Y. / Oxford 1981
  • M. Metzger, The Early Versions of the New Testament; Their Origin, Transmission, and Limitations, Oxford 1977
  • M. Metzger, The Bible in Translation; Ancient and English Versions, Grand Rapids 2001
  • Vaganay / Chr.-B. Amphoux, An Introduction to New Testament Textual Criticism, transl. J. Heimerdinger, Oxford 1986
  • Άννα Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, «Από την ιστορία του γλωσσικού ζητήματος: τα Ευαγγελικά και τα Ορεστειακά» (Powerpoint Presentation, http://slideplayer.gr/slide/1912834/, 12/9/2011)
  • Άννα Αναστασιάδου-Συμεωνίδου, Καθηγήτρια Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ., «Από την ιστορία του γλωσσικού ζητήματος: Τα Ευαγγελικά και τα Ορεστειακά με βάση τον τύπο της εποχής (αρχές του 20ου αιώνα)».
Προαπαιτούμενα

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

Διδάσκοντες

Διδάσκουσα:

Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Επίκουρη Καθηγήτρια

Συνεργάτης ανάπτυξης περιεχομένου:

Κακλαμάνος Δημοσθένης

Ομάδα στόχος
  • Οι φοιτητές του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
  • Οι ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της Καινής Διαθήκης
Προτεινόμενα συγγράμματα
  • Iωάννη Δ. Καραβιδόπουλου, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη
  • Σ. Αγουρίδη, Εισαγωγή εις την Καινήν Διαθήκη, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα

Ενότητες

Eισαγωγικά:

  1. Τι είναι η Καινή Διαθήκη και από ποια βιβλία συναπαρτίζεται,
  2. Η Παλαιά Διαθήκη ως Γραφή της πρώτης Εκκλησίας και,
  3. Σκοπός και ρόλος των κειμένων της Καινής Διαθήκης

Στόχοι του μαθήματος

  • Εισαγωγή και παρουσίαση της Καινής Διαθήκης
  • Συνδέσεις με την Παλαιά Διαθήκη
  • Σύνδεση της Καινής Διαθήκης με τη ζωή της Εκκλησίας

Ο κανόνας της Καινής Διαθήκης, τα εξωκανονικά («απόκρυφα») κείμενα και τα «άγραφα» λόγια του Ιησού

Στόχοι του μαθήματος

  • Εισαγωγή κι ανάλυση των όρων «κανών», «απόκρυφο», «άγραφα», «προφορικότητα»
  • Συγκρίσεις μεταξύ κειμένων του αρχέγονου Χριστιανισμού κι εντοπισμός διαφορών και ομοιοτήτων
  • Εντοπισμός και περιγραφή των κριτηρίων κανονικότητας και της διαδικασίας νομιμοποίησης των κειμένων της αρχαίας εκκλησιαστικής κοινότητας
  1. Τα ευαγγέλια: το φιλολογικό είδος του ευαγγελίου, σκοπός και χαρακτήρας,
  2. Το συνοπτικό πρόβλημα

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ενός φιλολογικού είδους
  • Σύνδεση της γραπτής παράδοσης με το κήρυγμα και τη ζωή της αρχαίας Εκκλησίας
  • Σύγκριση κειμένων και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών

Τα συνοπτικά ευαγγέλια:

  1. το κατά Μάρκον
  2. το κατά Ματθαίον
  3. το κατά Λουκάν

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου των ευαγγελίων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ τους
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον
  1. Το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο. Σύγκριση του κατά Ιωάννην με τα συνοπτικά
  2. Πράξεις των Αποστόλων: Ο απόστολος Παύλος στις Πράξεις και στις επιστολές

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου των ευαγγελίων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον

Α΄ και Β΄ επιστολές προς Θεσσαλονικείς. Το πρόβλημα της ψευδεπιγραφίας

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον
  • Σύγκριση με σύγχρονες αντιλήψεις περί συγγραφής

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον
  • Ανάδειξη των διαδικασιών εξέλιξης της εκκλησιαστικής παράδοσης
  • Σύνδεσή τους με το σήμερα

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον
  • Ανάδειξη των διαδικασιών εξέλιξης της εκκλησιαστικής παράδοσης
  • Σύνδεσή τους με το σήμερα

Στόχοι του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον
  • Ανάδειξη των διαδικασιών εξέλιξης της εκκλησιαστικής παράδοσης
  • Σύνδεσή τους με το σήμερα

Σκοπός του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή του ιδεολογικού φορτίου αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων εκκλησιαστικών κειμένων
  • Κατανόηση και ένταξή τους μέσα στο ιστορικοκοινωνικό τους περιβάλλον
  • Σύνδεση με το σήμερα
  1. Τα σημαντικότερα χειρόγραφα της ΚΔ,
  2. οι τύποι του κειμένου της ΚΔ

Σκοπός του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή της εξέλιξης της χειρόγραφης παράδοσης
  • Σύγκριση και ανάδειξη ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ αρχαίων κειμένων χειρογράφων
  • Ένταξη των χειρογράφων στο ιστορικοινωνικό πλαίσιο της εποχής του

Σκοπός του μαθήματος

  • Κατανόηση και περιγραφή της διαδικασίας μετάφρασης στην αρχαία Εκκλησία
  • Ανάδειξη των ορίων και των δυνατοτήτων μίας μετάφρασης
  • Σύνδεση με το σήμερα

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A

Αρ. Επισκέψεων :  11335
Αρ. Προβολών :  60491