Το πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Ανδρέου Γεώργιος
Το μάθημα αυτό εξετάζει το πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο και τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Αναλύεται ο ρόλος των βασικών θεσμικών οργάνων της Ένωσης με έμφαση στην αλληλεπίδραση των θεσμών μεταξύ τους, στις εξωτερικές παρεμβάσεις άλλων φορέων και στις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη και την Ένωση. Κεντρικός στόχος είναι να αναλυθεί η δυναμική της ενοποίησης τόσο στο σημερινό πλαίσιο όσο και διαχρονικά. Με άλλα λόγια, το ζητούμενο είναι να γίνει κατανοητό κατά πόσον το θεσμικό μόρφωμα που έχει δημιουργηθεί συνιστά όντως ένα ομοιογενές πολιτικό σύστημα, να συναχθούν συμπεράσματα ως προς τη δομή και τις λειτουργίες του, αλλά και να διαγραφεί η μελλοντική του εξέλιξή. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει να συγκρίνουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος της Ε.Ε. με τα αντίστοιχα των εθνικών πολιτικών συστημάτων, να επισημάνουμε και να συζητήσουμε τις όποιες ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις και τελικά να προχωρήσουμε ευκολότερα στην κατανόηση του ιδιαίτερου αυτού μορφώματος που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Λιγότερα
Το μάθημα αυτό εξετάζει το πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο και τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Αναλύεται ο ρόλος των βασικών θεσμικών οργάνων της Ένωσης με έμφαση στην αλληλεπίδραση των θεσμών μεταξύ τους, στις εξωτερικές παρεμβάσεις άλλων φορέων και στις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη και την Ένωση. Κεντρικός στόχος είναι να αναλυθεί η δυναμική της ενοποίησης τόσο στο σημερινό πλαίσιο όσο και διαχρονικά. Με άλλα λόγια, το ζητούμενο είναι να γίνει κατανοητό κατά πόσον το θεσμικό μόρφωμα που έχει δημιουργηθεί συνιστά όντως ένα ομοιογενές πολιτικό σύστημα, να συναχθούν συμπεράσματα ως προς τη δομή και τις λειτουργίες του, αλλά και να διαγραφεί η μελλοντική του εξέλιξή. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει να συγκρίνουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος της Ε.Ε. με τα αντίστοιχα των εθνικών πολιτικών συστημάτων, να επισημάνουμε και να συζητήσουμε τις όποιες ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις και τελικά να προχωρήσουμε ευκολότερα στην κατανόηση του ιδιαίτερου αυτού μορφώμ
Το μάθημα αυτό εξετάζει το πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο και τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Αναλύεται ο ρόλος των βασικών θεσμικών οργάνων της Ένωσης με έμφαση στην αλληλεπίδραση των θεσμών μεταξύ τους, στις εξωτερικές παρεμβάσεις άλλων φορέων και στις σχέσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη και την Ένωση. Κεντρικός στόχος είναι να αναλυθεί η δυναμική της ενοποίησης τόσο στο σημερινό πλαίσιο όσο και διαχρονικά. Με άλλα λόγια, το ζητούμενο είναι να γίνει κατανοητό κατά πόσον το θεσμικό μόρφωμα που έχει δημιουργηθεί συνιστά όντως ένα ομοιογενές πολιτικό σύστημα, να συναχθούν συμπεράσματα ως προς τη δομή και τις λειτουργίες του, αλλά και να διαγραφεί η μελλοντική του εξέλιξή. Η προσέγγιση αυτή επιτρέπει να συγκρίνουμε τα κύρια χαρακτηριστικά του πολιτικού συστήματος της Ε.Ε. με τα αντίστοιχα των εθνικών πολιτικών συστημάτων, να επισημάνουμε και να συζητήσουμε τις όποιες ιδιαιτερότητες και διαφοροποιήσεις και τελικά να προχωρήσουμε ευκολότερα στην κατανόηση του ιδιαίτερου αυτού μορφώμ
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Διδάσκων: Γεώργιος Ανδρέου, Λέκτορας
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Μαρία Ραμματά
Περιεχόμενο μαθήματος
- Αξίες, σκοποί, αρχές της ΕΕ
- Δομές της ΕΕ
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- Το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
- Το Δικαστήριο της ΕΕ
- Η νομοθετική δραστηριότητα στην Ένωση
Μαθησιακοί στόχοι
Οι φοιτητές αναμένεται ότι στα πλαίσια του μαθήματος θα:
- αποκτήσουν μια σφαιρική εικόνα του θεσμικού συστήματος και της θεσμικής λειτουργίας της ΕΕ
- κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες και την πολυεπίπεδη φύση του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος
- είναι σε θέση να παρακολουθήσουν και να ερμηνεύσουν τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην ΕΕ υπό το φως των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα εθνικά πολιτικά συστήματα, το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα και το διεθνές περιβάλλον
- αποκτήσουν τα αναγκαία γνωστικά εφόδια προκειμένου να ασχοληθούν στο μέλλον με συγκεκριμένες πτυχές της θεσμικής διαδικασίας της ΕΕ ή και να εξετάσουν συγκεκριμένες μορφές διακυβέρνησης με εμφανή την ευρωπαϊκή διάσταση.
Μέθοδοι διδασκαλίας
Διδασκαλία πρόσωπο με πρόσωπο.
Μέθοδοι αξιολόγησης
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (ΣυμπερασματικήΗ συμπερασματική αξιολόγηση (για βαθμολόγηση) αναφέρεται στην αξιολόγηση της μάθησης και εκφράζει την ανάπτυξη που παρουσίασαν οι φοιτητές στο πλαίσιο του μαθήματος.)
- Γραπτή Εργασία (ΔιαμορφωτικήΗ διαμορφωτική αξιολόγηση (για βελτίωση) αναφέρεται στις τυπικές και άτυπες διαδικασίες αξιολόγησης που εφαρμόζονται από τους διδάσκοντες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου προκειμένου να τροποποιήσουν της διδακτικές και μαθησιακές τους δραστηριότητες για να βελτιώσουν τη μάθηση των φοιτητών., ΣυμπερασματικήΗ συμπερασματική αξιολόγηση (για βαθμολόγηση) αναφέρεται στην αξιολόγηση της μάθησης και εκφράζει την ανάπτυξη που παρουσίασαν οι φοιτητές στο πλαίσιο του μαθήματος.)
Προαπαιτούμενα
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αυτόνομη εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Ομάδα στόχος
Οι φοιτητές του τμήματος Πολιτικών Επιστημών.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Simon Hix. To πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκδόσεις Μεταίχμιο. Αθήνα. 2009.
- Neil Nugent. Πολιτική και διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκδόσεις Σαββάλας. Αθήνα. 2012.
Βιβλιογραφία
Βιβλιογραφία
- Μαραβέγιας, N. και Τσινισιζέλης, M. (επιµ.) (2007), Nέα Ευρωπαϊκή Ένωση. Οργάνωση και Προοπτικές, Αθήνα: Εκδόσεις Θεµέλιο..
- Πλιάκος, A. (2006), Δίκαιο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Tόμος 1, περί θεσμών, Aθήνα: Εκδόσεις Oικονομικού Πανεπιστήμιου Aθηνών.
- Bache, I., George, S. and Bulmer, S. (2011),Politics in the European Union (Third Edition), New York: Oxford University Press.
- Wallace, H., Pollack, M. and Young, A. (eds.) (2010), Policy Making in the European Union (sixth edition), London: Oxford University Press.
Πηγές στο Διαδίκτυο: Οι θεσμοί της ΕΕ
- Europa (http://europa.eu/index_el.htm)
- Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (http://www.europarl.europa.eu/portal/el)
- Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (http://www.european-council.europa.eu/home-page.aspx?lang=el)
- Συμβούλιο της ΕΕ (http://www.consilium.europa.eu/homepage.aspx?lang=el)
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή (http://ec.europa.eu/index_el.htm)
- Δικαστήριο (http://curia.europa.eu/jcms/jcms/j_6/)
- Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (http://www.ecb.int/home/html/index.en.html)
Διδάσκων: Γεώργιος Ανδρέου, Λέκτορας
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Μαρία Ραμματά
- Αξίες, σκοποί, αρχές της ΕΕ
- Δομές της ΕΕ
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- Το Συμβούλιο των Υπουργών της ΕΕ
- Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
- Το Δικαστήριο της ΕΕ
- Η νομοθετική δραστηριότητα στην Ένωση
Οι φοιτητές αναμένεται ότι στα πλαίσια του μαθήματος θα:
- αποκτήσουν μια σφαιρική εικόνα του θεσμικού συστήματος και της θεσμικής λειτουργίας της ΕΕ
- κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες και την πολυεπίπεδη φύση του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος
- είναι σε θέση να παρακολουθήσουν και να ερμηνεύσουν τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην ΕΕ υπό το φως των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στα εθνικά πολιτικά συστήματα, το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα και το διεθνές περιβάλλον
- αποκτήσουν τα αναγκαία γνωστικά εφόδια προκειμένου να ασχοληθούν στο μέλλον με συγκεκριμένες πτυχές της θεσμικής διαδικασίας της ΕΕ ή και να εξετάσουν συγκεκριμένες μορφές διακυβέρνησης με εμφανή την ευρωπαϊκή διάσταση.
Διδασκαλία πρόσωπο με πρόσωπο.
- Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης (ΣυμπερασματικήΗ συμπερασματική αξιολόγηση (για βαθμολόγηση) αναφέρεται στην αξιολόγηση της μάθησης και εκφράζει την ανάπτυξη που παρουσίασαν οι φοιτητές στο πλαίσιο του μαθήματος.)
- Γραπτή Εργασία (ΔιαμορφωτικήΗ διαμορφωτική αξιολόγηση (για βελτίωση) αναφέρεται στις τυπικές και άτυπες διαδικασίες αξιολόγησης που εφαρμόζονται από τους διδάσκοντες κατά τη διάρκεια του εξαμήνου προκειμένου να τροποποιήσουν της διδακτικές και μαθησιακές τους δραστηριότητες για να βελτιώσουν τη μάθηση των φοιτητών., ΣυμπερασματικήΗ συμπερασματική αξιολόγηση (για βαθμολόγηση) αναφέρεται στην αξιολόγηση της μάθησης και εκφράζει την ανάπτυξη που παρουσίασαν οι φοιτητές στο πλαίσιο του μαθήματος.)
- Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
- Αυτόνομη εργασία
- Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
- Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
- Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Οι φοιτητές του τμήματος Πολιτικών Επιστημών.
- Simon Hix. To πολιτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκδόσεις Μεταίχμιο. Αθήνα. 2009.
- Neil Nugent. Πολιτική και διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκδόσεις Σαββάλας. Αθήνα. 2012.
Βιβλιογραφία
- Μαραβέγιας, N. και Τσινισιζέλης, M. (επιµ.) (2007), Nέα Ευρωπαϊκή Ένωση. Οργάνωση και Προοπτικές, Αθήνα: Εκδόσεις Θεµέλιο..
- Πλιάκος, A. (2006), Δίκαιο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Tόμος 1, περί θεσμών, Aθήνα: Εκδόσεις Oικονομικού Πανεπιστήμιου Aθηνών.
- Bache, I., George, S. and Bulmer, S. (2011),Politics in the European Union (Third Edition), New York: Oxford University Press.
- Wallace, H., Pollack, M. and Young, A. (eds.) (2010), Policy Making in the European Union (sixth edition), London: Oxford University Press.
Πηγές στο Διαδίκτυο: Οι θεσμοί της ΕΕ
- Europa (http://europa.eu/index_el.htm)
- Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (http://www.europarl.europa.eu/portal/el)
- Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (http://www.european-council.europa.eu/home-page.aspx?lang=el)
- Συμβούλιο της ΕΕ (http://www.consilium.europa.eu/homepage.aspx?lang=el)
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή (http://ec.europa.eu/index_el.htm)
- Δικαστήριο (http://curia.europa.eu/jcms/jcms/j_6/)
- Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (http://www.ecb.int/home/html/index.en.html)
Διατυπώνονται οι βασικές αρχές και αξίες από τις οποίες διέπεται η Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς και οι περιορισμοί στους οποίους υπόκειται. Ακολούθως μελετάται η διαδικασία προσχώρησης – αποχώρησης ενός κράτους στην ΕΕ και αναλύεται η διαδικασία αναθεώρησης των Συνθηκών.
Λέξεις κλειδιά: Ευρωπαϊκή ενοποίηση, κριτήρια της Κοπεγχάγης, αναθεώρηση των Συνθηκών.
Παρουσιάζεται η διάρθρωση των Συνθηκών της ΕΕ και η κατανομή αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην Ένωση και στα κράτη μέλη της.
Λέξεις κλειδιά: Συνθήκες της ΕΕ, Συνθήκη της Λισαβόνας, αρμοδιότητες της ΕΕ
Αναλύεται ο θεσμικός ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο τρόπος λειτουργίας της. Περιγράφονται οι αρμοδιότητες της καθώς και η διαδικασία διορισμού του προέδρου και των μελών της.
Λέξεις κλειδιά: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπερεθνικότητα, Πρόεδρος Επιτροπής, ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ.
Εξετάζεται ο ρόλος που επιτελεί το Συμβούλιο, ο τρόπος λειτουργίας του και η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο εσωτερικό του.
Λέξεις κλειδιά: Συμβούλιο Υπουργών, διακυβερνητισμός , προεδρία του Συμβουλίου, COREPER, ειδική πλειοψηφία.
Εξετάζεται ο θεσμικός ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο τρόπος λειτουργίας του καθώς και ο ρόλος του Προέδρου του.
Λέξεις κλειδιά: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ΚοινήΕξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ).
Εξετάζονται οι ιστορικές καταβολές, η δημιουργία, ο ρόλος, η σύνθεση και οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ακολούθως αναλύεται η πολιτική του βαρύτητα στο πολιτικό σύστημα της ΕΕ.
Λέξεις κλειδιά: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ευρωεκλογές, Ευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες, δημοκρατικό έλλειμμα.
Αναλύεται ο θεσμικός ρόλος του Δικαστηρίου της ΕΕ και παρουσιάζονται οι μέθοδοι εργασίας του καθώς και οι αρμοδιότητες του.
Λέξεις κλειδιά: ΕυρωπαϊκόΔίκαιο, Δικαστήριο της ΕΕ, προδικαστικό ερώτημα, προσφυγές.
Συζητούνται οι διάφοροι τύποι νομοθετικών πράξεων στην ΕΕ και ο τρόπος λήψης αποφάσεων. Παράλληλα, εξετάζεται ο ρόλος που συντελούν τα επιμέρους θεσμικά όργανα της ΕΕ κατά τη νομοπαραγωγική διαδικασία.
Λέξεις κλειδιά: κανονισμός, οδηγία, απόφαση, γνώμη, σύσταση, συνήθης νομοθετική διαδικασία, συναπόφαση.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 17716
Αρ. Προβολών : 62609
