Παύλεια Θεολογία

Τσαλαμπούνη Αικατερίνη

Περιγραφή

Θέμα του μαθήματος αποτελεί η μελέτη και ανάλυση των βασικών θεολογικών ιδεών του αποστόλου Παύλου, όπως αυτές αναπτύσσονται στις γενικά αποδεκτές ως γνήσιες παύλειες επιστολές. Επιπλέον, θα συζητηθεί ο τρόπος που αυτές οι ιδέες προσλήφθηκαν και αναπτύχθηκαν περαιτέρω στις λεγόμενες δευτεροπαύλειες επιστολές.

Λέξεις Κλειδιά: Kαινή Διαθήκη, θεολογία Καινής Διαθήκης, Παύλος, ερμηνεία

Εικόνα: By Theophanes the Cretan - Unknown, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1288189

 

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Ομάδα στόχος

Φοιτητές του τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας.

Διδάσκοντες

 

 

 Διδάσκουσα:

    Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Επίκουρη Καθηγήτρια

 

Βιογραφικό:

http://www.past.auth.gr/sites/default/files/personnel/CV_gr.pdf

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου:

Αναστασία Μουρατίδου

Περιεχόμενο μαθήματος
  1. οι θεολογικές προϋποθέσεις του Παύλου Ι: Ιουδαϊσμός της Διασποράς και Φαρισαϊσμός
  2. οι θεολογικές προϋποθέσεις του Παύλου ΙΙ: ελληνιστές και χριστιανισμός της Αντιόχειας
  3. βασικές πτυχές της παύλειας θεολογικής σκέψης Ι: σωτηριολογία (αμαρτία, σωτηρία, Νόμος, ευαγγέλιο, χάρις)
  4. βασικές πτυχές της παύλειας θεολογικής σκέψης ΙΙ: χριστολογία
  5. βασικές πτυχές της παύλειας θεολογικής σκέψης ΙΙΙ: εκκλησιολογία
  6. βασικές πτυχές της παύλειας θεολογικής σκέψης ΙV: ανθρωπολογία
  7. βασικές πτυχές της παύλειας θεολογικής σκέψης V: πνευματολογία
  8. βασικές πτυχές της παύλειας θεολογικής σκέψης VΙ: εσχατολογία
  9. πιθανές σχέσεις και διαφοροποιήσεις της παύλειας θεολογίας από εκείνες άλλων ομάδων μέσα στον αρχέγονο Χριστιανισμό (π.χ. ελληνιστών, ιουδαιοχριστιανών κτλ)
  10. η επίδραση κι η αξιοποίηση της Παλαιάς Διαθήκης από τον Παύλο στην ανάπτυξη της διδασκαλίας του
  11. η πρόσληψη της παύλειας θεολογίας στη δευτεροπαύλεια γραμματεία
  12. η αντιμετώπιση της παύλειας θεολογίας από διάφορα κείμενα της ΚΔ (Λουκάς, Μάρκος, Ιωάννης, Ιακώβου, Α΄ Πέτρου)
  13. η σημασία της παύλειας διδασκαλίας για τη σύγχρονη εκκλησία

 

 

Μαθησιακοί στόχοι

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές:

  • θα έχουν εξοικειωθεί με βασικές πτυχές της παύλειας θεολογίας και θα μπορούν συγκροτημένα και με σαφήνεια να αναπτύσσουν πτυχές της
  • θα μπορούν να εντοπίζουν αναλογίες, ερμηνευτικές τεχνικές και μηχανισμούς πρόσληψης των θεολογικών ιδεών σε διάφορα κείμενα
  • θα μπορούν να διακρίνουν μέσα στα καινοδιαθηκικά κείμενα θεολογικά θέματα, να δημιουργούν συσχετισμούς μεταξύ τους και να συνάγουν πρακτικά συμπεράσματα
  • θα μπορούν να αξιοποιούν την προηγούμενη γνώση τους σε θέματα ερμηνείας της Καινής Διαθήκης προκειμένου να εντοπίσουν βασικές θεολογικές ιδέες μέσα στα βιβλικά κείμενα και
  • θα μπορούν να εφαρμόζουν τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανάλυση των κειμένων σε σύγχρονα ερμηνευτικά πλαίσια
Προτεινόμενα συγγράμματα
  • Χ.Γ. Ατζματζίδης, Από τη βιβλική έρευνα στην πίστη της Εκκλησίας. Συνοπτική θεολογία της Καινής Διαθήκης, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2010
  • Π. Βασιλειάδης, Παύλος. Τομές στη θεολογία του Α΄, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004
  • Χ. Καρακόλης, Αμαρτία – Βάπτισμα – Χάρις (Ρωμ 6, 1-14). Συμβολή στην Παύλεια Σωτηριολογία (ΒΒ 25), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002
  • J. Dunn, The Theology of Paul the Apostle, Eerdmans, 2006
  • N.T. Wright, Paul: In Fresh Perspective, Fortress Press 2009
  • J. Dunn, The New Perspective on Paul, Eerdmans 2007
  • O. Hofius, Η αλήθεια του ευαγγελίου. Συναγωγή καινοδιαθηκικών μελετών, Άρτος Ζωής, Αθήνα 2012
  • A. Thiselton, The Living Paul: An Introduction to the Apostle and his Thought, SPCK, London 2009
  • M. Zetterholm, Approaches to Paul. A Student’s Guide to Recent Scholarship, Fortress Press, Minneapolis 2009
  • S. Moyise, Evoking Scripture. Seeing the Old Testament in the New, T & T Clark, London 2008
  •  F. Watson, Paul, Judaism, and the Gentiles. Beyond the New Perspective, Eerdmans, Michigan / Cambridge 2007
  •  R.B. Hays, Echoes of Scriptue in the Letters of Paul, Yale University Press, New Haven & London 1989
  •  M. Hengel, the Pre-Christian Paul, SCMP, London 1991
  • A. du Toit, Focusing on Paul. Persuasion and Theological Design in Romans and Galatians (BZNTW 151). De Gruyter, Berlin / New York 2007 • H. Boers, Christ in the Letters of Paul. In Place of a Christology (BZNTW 140), de Gruyter, Berlin / New York 2006
  • K. Haacker, The Theology of Paul’s Letter to the Romans (New Testament Theology), Cambridge University Press, Cambridge 2003
  •  F. Hahn, Theologie des Neuen Testaments. Bd. I: Die Vielfalt des Neuen Testaments. Bd. II: Die Einheit des Neuen Testaments (UTB 3500), Mohr Siebeck, Tübingen 32011
Μέθοδοι διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο.

Μέθοδοι αξιολόγησης
  • Γραπτή Εξέταση με Ερωτήσεις Εκτεταμένης Απάντησης (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Γραπτή Εργασία (Συμπερασματική)
  • Προφορική Εξέταση (Διαμορφωτική, Συμπερασματική)
  • Δημόσια Παρουσίαση (Διαμορφωτική)             
Προαπαιτούμενα

Πτυχίο θεολογίας ή άλλης σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Βιβλιογραφία

Βιβλία - κείμενα

  1. Χ.Γ. Ατζματζίδης, Από τη βιβλική έρευνα στην πίστη της Εκκλησίας. Συνοπτική θεολογία της Καινής Διαθήκης, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2010
  2. Π. Βασιλειάδης, Παύλος. Τομές στη θεολογία του Α΄, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004
  3. Χ. Καρακόλης, Αμαρτία – Βάπτισμα – Χάρις (Ρωμ 6, 1-14). Συμβολή στην Παύλεια Σωτηριολογία (ΒΒ 25), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002 

Βιβλιογραφία

  1. J. Dunn, The Theology of Paul the Apostle, Eerdmans, 2006
  2. N.T. Wright, Paul: In Fresh Perspective, Fortress Press 2009
  3. J. Dunn, The New Perspective on Paul, Eerdmans 2007
  4. O. Hofius, Η αλήθεια του ευαγγελίου. Συναγωγή καινοδιαθηκικών μελετών, Άρτος Ζωής, Αθήνα 2012
  5. A. Thiselton, The Living Paul: An Introduction to the Apostle and his Thought, SPCK, London 2009
  6. M. Zetterholm, Approaches to Paul. A Student’s Guide to Recent Scholarship, Fortress Press, Minneapolis 2009
  7. S. Moyise, Evoking Scripture. Seeing the Old Testament in the New, T & T Clark, London 2008
  8. F. Watson, Paul, Judaism, and the Gentiles. Beyond the New Perspective, Eerdmans, Michigan / Cambridge 2007
  9. R.B. Hays, Echoes of Scriptue in the Letters of Paul, Yale University Press, New Haven & London 1989
  10. M. Hengel, the Pre-Christian Paul, SCMP, London 1991
  11. A. du Toit, Focusing on Paul. Persuasion and Theological Design in Romans and Galatians (BZNTW 151). De Gruyter, Berlin / New York 2007
  12. H. Boers, Christ in the Letters of Paul. In Place of a Christology (BZNTW 140), de Gruyter, Berlin / New York 2006
  13. K. Haacker, The Theology of Paul’s Letter to the Romans (New Testament Theology), Cambridge University Press, Cambridge 2003
  14. F. Hahn, Theologie des Neuen Testaments. Bd. I: Die Vielfalt des Neuen Testaments. Bd. II: Die Einheit des Neuen Testaments (UTB 3500), Mohr Siebeck, Tübingen 32011

Πηγές στο Διαδίκτυο

  1. Πέτρος Βασιλειάδης, «Προλεγόμενα στη Θεολογία της Καινής Διαθήκης» (http://users.auth.gr/~pv/prolegomena.htm )
  2. Περιοδικό Δελτίον Βιβλικών Μελετών (με πολλές δημοσιεύσεις σχετικά με τη Θεολογία της ΚΔ) (http://www.artoszois.gr/index.php/2014-06-30-14-33-19 )
  3. L. Hurtado, “Paul’s Messianic Jesus: A Variant-Form of Ancient Jewish Messianism” (https://www.youtube.com/watch?v=ddaIFFNjsOI )

Πηγές στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος

  1. Χ. Ατματζίδης, Η έννοια της δόξας στην παύλεια θεολογία, Θεσσαλονίκη 2001 (BS2398.A86 2001, Θεολογική Σχολή)
  2. Χ. Ατματζίδης, Η εσχατολογία της Β’ Πέτρου, Θεσσαλονίκη 2005 (ΩBS 2515 .A86 2005
  3. Χ. Ατματζίδης, Θεολογία της Καινής Διαθήκης : εισαγωγή, θεολογία των παύλειων επιστολών και θεολογία της ιωάννειας γραμματείας  2014 (BS2735.53.A85 2014)
  4. Χ. Καρακόλης, Θέματα ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης 2005 (BS2397.K37 2005)
  5. Χ. Καρακόλης, Αμαρτία, Βάπτισμα, Χάρις (Ρωμ 6,1-14): συμβολή στην παύλεια σωτηριολογία 2004 (BT751.3.K37)
  6. Χ. Καρακόλης, Η θεολογική σημασία των θαυμάτων στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, 1997 (BT97.2.K37 1997)
  7. J. Pennington, Cosmology and New Testament theology, 2008 (BS 2545 .S55 C67 2008)
  8. James Dunn, The theology of Paul's letter to the Galatians, 1993 (BS2685.5.D87 1993)
  9. R. Bultmann, Theologie des Neuen Testaments, 1961 (BS2397.B87 1961)
  10. F. Hahn, Christologische Hoheitstitel : ihre Geschichte im fruhen Christentum 1964 (BS413.F6 V.83 1964)

 

Ενότητες

Παρουσίαση της ιστορίας της έρευνας σχετικά με τη θεολογία της Καινής Διαθήκης γενικότερα, μεθοδολογικές προϋποθέσεις για τη μελέτη της θεολογικής σκέψης του Παύλου.

Λέξεις Κλειδιά: θεολογία Καινής Διαθήκης, ιστορία έρευνας

Οι θεολογικές καταβολές του Παύλου: η επίδραση των ελληνιστών Χριστιανών της Ιερουσαλήμ και της Αντιόχειας στην σκέψη του Παύλου.

Λέξεις Κλειδιά: Ιουδαϊσμός, ελληνιστές, Πράξεις των Αποστόλων, εθνικοί

Η διδασκαλία του Παύλου για την αμαρτία και την σωτηρία, o ρόλος του Νόμου, το ευαγγέλιο και η σωτηρία.

Λέξεις Κλειδιά: αμαρτία, σωτηρία, ευαγγέλιο, χάρις

Η διδασκαλία του Παύλου για τον Ιησού Χριστό: ο όρος Χριστός, ενανθρώπιση και προΰπαρξη, σταυρός και ανάσταση.

Λέξεις Κλειδιά: χριστολογία, ενανθρώπιση, προΰπαρξη

Η διδασκαλία περί Εκκλησίας: όροι και εικόνες / μεταφορές για την Εκκλησία, η συμμετοχή των πιστών σε αυτήν κι οι ηθικές προεκτάσεις της παύλειας εκκλησιολογίας.

Λέξεις Κλειδιά: εκκλησιολογία, ηθική, σωτηρία

Η διδασκαλία του Παύλου για τον άνθρωπο: προϋποθέσεις της παύλειας ανθρωπολογίας, εικόνες και ορολογία, οι ανθρωπολογικές συνέπειες της αμαρτίας και της σωτηρίας.

Λέξεις Κλειδιά: άνθρωπος, αμαρτία, σωτηρία

Η διδασκαλία του Παύλου για το Άγιο Πνεύμα: το Άγιο Πνεύμα κι ο ρόλος του στη ζωή των πιστών και στην Εκκλησία.

Λέξεις Κλειδιά: πνευματολογία, τριαδολογία, εκκλησιολογία

Η διδασκαλία του Παύλου για τα έσχατα κι η σημασία για το παρόν των πιστών, ο εσχατολογικός ορίζοντας του Παύλου.

Λέξεις Κλειδιά: εσχατολογία, εκκλησιολογία, ηθική

Σύγκριση της διδασκαλίας του Παύλου με εκείνη άλλων ομάδων μέσα στον αρχέγονο Χριστιανισμό όπως αυτή αποτυπώνεται στα κείμενα της Καινής Διαθήκης.

Λέξεις Κλειδιά: αρχέγονος Χριστιανισμός, ιωάννειος κύκλος

Ο ρόλος της Παλαιάς Διαθήκης στη θεολογική σκέψη του Παύλου, η λειτουργία της διακειμενικότητα.

Λέξεις Κλειδιά: Παλαιά Διαθήκη, διακειμενικότητα

Ο τρόπος που η σκέψη του Παύλου αξιοποιήθηκε στη λεγόμενη δευτεροπαύλεια γραμματεία: σημεία συνάντησης και διάκρισης.

Λέξεις Κλειδιά: δευτεροπαύλεια γραμματεία, ποιμαντικές επιστολές, καθολικές επιστολές

Ο πιθανός διάλογος άλλων κειμένων της ΚΔ με τη διδασκαλία του Παύλου.

Λέξεις Κλειδιά: Ιακώβου, κατά Μάρκον, Α΄ Πέτρου

Ο Παύλος κι η σημασία του για τη σύγχρονη Εκκλησία και θεολογία.

Λέξεις Κλειδιά: θεολογία Καινής Διαθήκης, θεολογία

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A

Αρ. Επισκέψεων :  5723
Αρ. Προβολών :  33769