Ανάλυση και παραγωγή λόγου στην ελληνική γλώσσα Ι
Δημητρούλια Ξανθίππη
Στόχος του μαθήματος είναι να υποστηρίξει τους φοιτητές όσον αφορά την αναδιατύπωση στη μετάφραση, ενισχύοντας τις δεξιότητές τους στα ελληνικά. Μετά από μια θεωρητική εισαγωγή στη γλώσσα, το κείμενο και τον πολιτισμό, διερευνάται η ιδιαιτερότητα (ή μη) του μεταφρασμένου λόγου και οι όροι παραγωγής του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα λόγια και δάνεια στοιχεία της νέας ελληνικής και στη χρήση τους, όπως επίσης και σε λεξιλογικές, μορφολογικές και συντακτικές δυσκολίες. Απώτερος στόχος, είναι να συνειδητοποιήσουν οι φοιτητές/τριες τις διαφορές των γλωσσών-πολιτισμών και την υπέρβασή τους, όπως συντελείται κατά την επαφή τους στη μετάφραση. Η γλωσσική και πολιτισμική αυτή συνείδηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη (δημιουργική) μετάφραση.
ΛιγότεραΣτόχος του μαθήματος είναι να υποστηρίξει τους φοιτητές όσον αφορά την αναδιατύπωση στη μετάφραση, ενισχύοντας τις δεξιότητές τους στα ελληνικά. Μετά από μια θεωρητική εισαγωγή στη γλώσσα, το κείμενο και τον πολιτισμό, διερευνάται η ιδιαιτερότητα (ή μη) του μεταφρασμένου λόγου και οι όροι παραγωγής του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα λόγια και δάνεια στοιχεία της νέας ελληνικής και στη χρήση τους, όπως επίσης και σε λεξιλογικές, μορφολογικές και συντακτικές δυσκολίες. Απώτερος στόχος, είναι να συνειδητοποιήσουν οι φοιτητές/τριες τις διαφορές των γλωσσών-πολιτισμών και την υπέρβασή τους, όπως συντελείται κατά την επαφή τους στη μετάφραση. Η γλωσσική και πολιτισμική αυτή συνείδηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη (δημιουργική) μετάφραση.
Στόχος του μαθήματος είναι να υποστηρίξει τους φοιτητές όσον αφορά την αναδιατύπωση στη μετάφραση, ενισχύοντας τις δεξιότητές τους στα ελληνικά. Μετά από μια θεωρητική εισαγωγή στη γλώσσα, το κείμενο και τον πολιτισμό, διερευνάται η ιδιαιτερότητα (ή μη) του μεταφρασμένου λόγου και οι όροι παραγωγής του. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα λόγια και δάνεια στοιχεία της νέας ελληνικής και στη χρήση τους, όπως επίσης και σε λεξιλογικές, μορφολογικές και συντακτικές δυσκολίες. Απώτερος στόχος, είναι να συνειδητοποιήσουν οι φοιτητές/τριες τις διαφορές των γλωσσών-πολιτισμών και την υπέρβασή τους, όπως συντελείται κατά την επαφή τους στη μετάφραση. Η γλωσσική και πολιτισμική αυτή συνείδηση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη (δημιουργική) μετάφραση.
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Η Ξανθίππη Δημητρούλια είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρίας και πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάσκει στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ελληνόφωνων μεταφραστών της Ακαδημίας Αθηνών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι η θεωρία και πράξη της επικοινωνίας, η συστημική θεώρηση της λογοτεχνίας και της μετάφρασης, τα διακυβεύματα των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών και η λογοτεχνική και ποιητική μετάφραση.
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Κυριακή Ιωαννίδου
Περιεχόμενο μαθήματος
- Μετάφραση – Μεταγραφή – Γλώσσα – Πολιτισμός
- Η γλώσσα ως σύστημα και το σύστημα γλωσσών
- Προφορικός και γραπτός λόγος – Γλωσσική ποικιλότητα
- Επικοινωνία και γλώσσα / Δήλωση – συνδήλωση
- Κείμενο-συγκείμενο-διακείμενο
- Γλωσσικοί πόροι
Μαθησιακοί στόχοι
Στόχος του μαθήματος είναι να υποστηρίξει τους φοιτητές όσον αφορά την αναδιατύπωση στη μετάφραση, ενισχύοντας τις δεξιότητές τους στα ελληνικά.
Ομάδα στόχος
Οι φοιτητές του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
Οι ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της μετάφρασης.
Προτεινόμενα συγγράμματα
1. Διονύσης Γούτσος, Γλώσσα: κείμενο ποικιλία, σύστημα, εκδ. Κριτική, 2013, ISBN 978-960-218-770-8
Βιβλιογραφία
Προτείνονται τα παρακάτω συγγράμματα για περαιτέρω μελέτη των εννοιών που θίγονται στο μάθημα:
- Μπουσούνη-Γκέσουρα Λία & Αναγνωστοπούλου Ίνα, Το λέμε σωστά το γράφουμε σωστά;, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2006
- Παπαζαφείρη Ιωάννα, Λάθη στη χρήση της γλώσσας μας, Αθήνα, Σμίλη, 1997
- Γιάννης Χάρης, Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη, τόμοι Α+Β, Αθήνα, Πόλις, 2003 / 2008.
- Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη, ηλεκτρονική έκδοση, http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/
- Φάκελος κειμένων προς επεξεργασία και συμπληρωματικών κειμένων προς μελέτη διαθέσιμος στο: http://eclass.auth.gr/courses/FRL111/
6.Δορμπαράκης Παναγιώτης, Λεξικό της νέας ελληνικής, Αθήνα, Gutenberg, 1993 / 2011
- Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος, Λεξικό αρχαίων, βυζαντινών και λόγιων φράσεων της νέας ελληνικής, Αθήνα, Gutenberg, 1992 / 2002.
8. Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος, Λεξικό λατινικών και άλλων ξενόγλωσσων εύχρηστων φράσεων, Αθήνα, Gutenberg, 2008.
Η Ξανθίππη Δημητρούλια είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρίας και πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάσκει στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ελληνόφωνων μεταφραστών της Ακαδημίας Αθηνών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι η θεωρία και πράξη της επικοινωνίας, η συστημική θεώρηση της λογοτεχνίας και της μετάφρασης, τα διακυβεύματα των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών και η λογοτεχνική και ποιητική μετάφραση.
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Κυριακή Ιωαννίδου
- Μετάφραση – Μεταγραφή – Γλώσσα – Πολιτισμός
- Η γλώσσα ως σύστημα και το σύστημα γλωσσών
- Προφορικός και γραπτός λόγος – Γλωσσική ποικιλότητα
- Επικοινωνία και γλώσσα / Δήλωση – συνδήλωση
- Κείμενο-συγκείμενο-διακείμενο
- Γλωσσικοί πόροι
Στόχος του μαθήματος είναι να υποστηρίξει τους φοιτητές όσον αφορά την αναδιατύπωση στη μετάφραση, ενισχύοντας τις δεξιότητές τους στα ελληνικά.
Οι φοιτητές του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
Οι ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της μετάφρασης.
1. Διονύσης Γούτσος, Γλώσσα: κείμενο ποικιλία, σύστημα, εκδ. Κριτική, 2013, ISBN 978-960-218-770-8
Προτείνονται τα παρακάτω συγγράμματα για περαιτέρω μελέτη των εννοιών που θίγονται στο μάθημα:
- Μπουσούνη-Γκέσουρα Λία & Αναγνωστοπούλου Ίνα, Το λέμε σωστά το γράφουμε σωστά;, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2006
- Παπαζαφείρη Ιωάννα, Λάθη στη χρήση της γλώσσας μας, Αθήνα, Σμίλη, 1997
- Γιάννης Χάρης, Η γλώσσα, τα λάθη και τα πάθη, τόμοι Α+Β, Αθήνα, Πόλις, 2003 / 2008.
- Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη, ηλεκτρονική έκδοση, http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/
- Φάκελος κειμένων προς επεξεργασία και συμπληρωματικών κειμένων προς μελέτη διαθέσιμος στο: http://eclass.auth.gr/courses/FRL111/
6.Δορμπαράκης Παναγιώτης, Λεξικό της νέας ελληνικής, Αθήνα, Gutenberg, 1993 / 2011
- Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος, Λεξικό αρχαίων, βυζαντινών και λόγιων φράσεων της νέας ελληνικής, Αθήνα, Gutenberg, 1992 / 2002.
8. Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος, Λεξικό λατινικών και άλλων ξενόγλωσσων εύχρηστων φράσεων, Αθήνα, Gutenberg, 2008.
Η ενότητα 1 επιδιώκει:
- Να παρουσιάσει την έννοια της μεταγραφής ή δεύτερης γραφής, η οποία αποτελεί μια κομβική πολιτισμική πρακτική και στην οποία εμπίπτει η μετάφραση
- Να φωτίσει τη σχέση της γλώσσας με τον πολιτισμό, ώστε να αναδείξει την πολυπλοκότητα της μεταφοράς στη μετάφραση
Η ενότητα 2 έχει στόχο:
- Να παρουσιάσει τη γλώσσα ως (σημειωτικό) σύστημα
- Να παρουσιάσει το παγκόσμιο σύστημα γλωσσών και τις ιεραρχίες του, οι οποίες επηρεάζουν και το παγκόσμιο σύστημα μεταφράσεων
Η ενότητα 3 επιδιώκει:
- Να παρουσιάσει εν συντομία τις διαφορές προφορικού και γραπτού λόγου (στη σχέση τους με τη μεταφραστική πρακτική)
- Να παρουσιάσει την πολύ σημαντική για τη μετάφραση έννοια της γλωσσικής ποικιλότητας
Η ενότητα έχει στόχο:
- να παρουσιάσει το κλασικό μοντέλο επικοινωνίας του Jakobson
- να δείξει τη δύναμη της γλώσσας ως πράξης-δράσης στην επικοινωνία
- να παρουσιάσει την πολύ σημαντική για τη μετάφραση διάκριση μεταξύ δήλωσης-καταδήλωσης και συνδήλωσης-συνυποδήλωσης-συμπαραδήλωσης
Στόχος της ενότητας 5 είναι:
- Να ορίσει το κείμενο στις διάφορες επιστήμες και στις ποικίλες εκδοχές του (μεταφράζουμε πάντα κείμενα)
- Να ορίσει το συγκείμενο και το διακείμενο (τα κείμενα ορίζονται πάντα από το συγκείμενο και τα διακείμενά τους)
- Να ορίσει τα κειμενικά είδη και τους τύπους κειμένων στη μετάφραση
Οι στόχοι της ενότητας 6 είναι οι εξής:
- Να παρουσιάσει το ζήτημα του ύφους που είναι κομβικό για τη μετάφραση
- Να δώσει έναν κατάλογο βασικών γλωσσικών πόρων προς χρήση των φοιτητών
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 2963
Αρ. Προβολών : 23172
