Μετάφραση δοκιμιακού λόγου
Δημητρούλια Ξανθίππη
Το μάθημα εστιάζει στη μετάφραση του δοκιμίου, το οποίο ορίζεται ως «σύντομη σύνθεση σε πρόζα που στόχος της είναι πραγματευτεί ένα θέμα, να εκφράσει μια άποψη, να μας πείσει να δεχτούμε μια θέση πάνω σε κάποιο ζήτημα ή απλώς να ψυχαγωγήσει. Το δοκίμιο διαφέρει από την «πραγματεία» ή τη «διατριβή» ως προς το γεγονός ότι δεν προτίθεται να είναι μια συστηματική και ολοκληρωμένη έκθεση, και επιπλέον απευθύνεται σε ένα ευρύ και όχι σε ένα ειδικό κοινό· συνεπώς το δοκίμιο πραγματεύεται το θέμα του με ένα μη τεχνικό τρόπο, συχνά δε, για να γίνει πιο ελκυστικό, μεταχειρίζεται κατά βούληση το ανέκδοτο, το χιούμορ και διάφορα εντυπωσιακά παραδείγματα (M.H. Abrams, Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 20072).
Εξετάζονται τόσο κείμενα που εμπίπτουν στην υποκατηγορία του προσωπικού/στοχαστικού δοκιμίου όσο και του αποδεικτικού, που διαφέρουν ως προς τη θεματολογία και το ύφος. Το προσωπικό δοκίμιο είναι περισσότερο εξομολογητικό και αναφέρεται σε ζητήματα της καθημερινότητας, ενώ το αποδεικτικό εστιάζει σε ένα θέμα στο οποίο ο συγγραφέας είναι ειδικός.
Σε κάθε περίπτωση, το δοκίμιο απαιτεί δεξιότητες μετάφρασης γενικών, ειδικών και λογοτεχνικών κειμένων: γενικών κειμένων γιατί αναφέρεται ενίοτε σε ζητήματα της καθημερινότητας· ειδικών κειμένων στον βαθμό που αναλύει ένα ειδικό θέμα· και λογοτεχνικών επειδή πάντα χαρακτηρίζεται από ένα ιδιαίτερο, αναγνωρίσιμο ύφος.
Ως εκ τούτου, η μετάφραση του δοκιμιακού λόγου προσφέρει ένα σύνθετο πεδίο ανάπτυξης και άσκησης των μεταφραστικών δεξιοτήτων.
Το μάθημα αφορά, κατά κύριο λόγο, τη μετάφραση από τα γαλλικά στα ελληνικά και προϋποθέτει την καλή γνώση της γαλλικής γλώσσας.
ΛιγότεραΤο μάθημα εστιάζει στη μετάφραση του δοκιμίου, το οποίο ορίζεται ως «σύντομη σύνθεση σε πρόζα που στόχος της είναι πραγματευτεί ένα θέμα, να εκφράσει μια άποψη, να μας πείσει να δεχτούμε μια θέση πάνω σε κάποιο ζήτημα ή απλώς να ψυχαγωγήσει. Το δοκίμιο διαφέρει από την «πραγματεία» ή τη «διατριβή» ως προς το γεγονός ότι δεν προτίθεται να είναι μια συστηματική και ολοκληρωμένη έκθεση, και επιπλέον απευθύνεται σε ένα ευρύ και όχι σε ένα ειδικό κοινό· συνεπώς το δοκίμιο πραγματεύεται το θέμα του με ένα μη τεχνικό τρόπο, συχνά δε, για να γίνει πιο ελκυστικό, μεταχειρίζεται κατά βούληση το ανέκδοτο, το χιούμορ και διάφορα εντυπωσιακά παραδείγματα (M.H. Abrams, Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 20072).
Εξετάζονται τόσο κείμενα που εμπίπτουν στην υποκατηγορία του προσωπικού/στοχαστικού δοκιμίου όσο και του αποδεικτικού, που διαφέρουν ως προς τη θεματολογία και το ύφος. Το προσωπικό δοκίμιο είναι περισσότερο εξομολογητικό και αναφέρεται σε ζητήματα της καθημερινότητας, ενώ το αποδ
Το μάθημα εστιάζει στη μετάφραση του δοκιμίου, το οποίο ορίζεται ως «σύντομη σύνθεση σε πρόζα που στόχος της είναι πραγματευτεί ένα θέμα, να εκφράσει μια άποψη, να μας πείσει να δεχτούμε μια θέση πάνω σε κάποιο ζήτημα ή απλώς να ψυχαγωγήσει. Το δοκίμιο διαφέρει από την «πραγματεία» ή τη «διατριβή» ως προς το γεγονός ότι δεν προτίθεται να είναι μια συστηματική και ολοκληρωμένη έκθεση, και επιπλέον απευθύνεται σε ένα ευρύ και όχι σε ένα ειδικό κοινό· συνεπώς το δοκίμιο πραγματεύεται το θέμα του με ένα μη τεχνικό τρόπο, συχνά δε, για να γίνει πιο ελκυστικό, μεταχειρίζεται κατά βούληση το ανέκδοτο, το χιούμορ και διάφορα εντυπωσιακά παραδείγματα (M.H. Abrams, Λεξικό λογοτεχνικών όρων, Αθήνα, εκδ. Πατάκη, 20072).
Εξετάζονται τόσο κείμενα που εμπίπτουν στην υποκατηγορία του προσωπικού/στοχαστικού δοκιμίου όσο και του αποδεικτικού, που διαφέρουν ως προς τη θεματολογία και το ύφος. Το προσωπικό δοκίμιο είναι περισσότερο εξομολογητικό και αναφέρεται σε ζητήματα της καθημερινότητας, ενώ το αποδ
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Διδάσκουσα: Ξανθίππη Δημητρούλια
Η Ξανθίππη Δημητρούλια είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρίας και πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάσκει στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ελληνόφωνων μεταφραστών της Ακαδημίας Αθηνών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι η θεωρία και πράξη της επικοινωνίας, η συστημική θεώρηση της λογοτεχνίας και της μετάφρασης, τα διακυβεύματα των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών και η λογοτεχνική και ποιητική μετάφραση.
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Κυριακή Ιωαννίδου
Περιεχόμενο μαθήματος
- Το δοκίμιο ως είδος
- Μεταφράζοντας τις ανθρωπιστικές επιστήμες
- Μεταφράζοντας τον λόγο περί τεχνών: το παράδειγμα του κινηματογράφου
- Ορολογία και τεκμηρίωση στις ανθρωπιστικές επιστήμες
Μαθησιακοί στόχοι
Το μάθημα έχει ως στόχο να εξοικειώσει τους φοιτητές/τις φοιτήτριες με τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η μετάφραση του δοκιμιακού λόγου.
Ομάδα στόχος
Οι φοιτητές του 5’ εξαμήνου σπουδών, το λιγότερο
Προαπαιτούμενα
- Πέραν της γαλλικής και της ελληνικής γλώσσας, απαιτείται καλή γνώση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του διαδικτύου.
- Καλό είναι οι φοιτητές/τριες να έχουν παρακολουθήσει μαθήματα θεωρίας της μετάφρασης και γενικής μετάφρασης και να γνωρίζουν σχετικά καλά αγγλικά.
Προτεινόμενα συγγράμματα
Τιτίκα Δημητρούλια και Γιώργος Κεντρωτής. Λογοτεχνική μετάφραση. Θεωρία και πράξη. Αθήνα, Κάλλιπος, 2015, ISBN 978-960-603-247-9, https://repository.kallipos.gr/handle/11419/5252
Βιβλιογραφία
Προτείνονται τα παρακάτω συγγράμματα για περαιτέρω μελέτη των εννοιών που θίγονται στο μάθημα:
Α. Κατάλογοι ηλεκτρονικών πηγών ορολογίας:
- http://www.dglf.culture.gouv.fr/ressources/ressources_termino.htm2
- http://www.termisti.org/infoport.htm
- http://www.isit-paris.fr/cdi/rubriques/terminotraduction.htm
- http://www.profession-traducteur.net/ressources/ressources.htm
Β. Λεξικά
- Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη, ηλεκτρονική έκδοση, http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm
- Γέωργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, Αθήνα, Κέντρο Λεξικολογίας, 1998 / 2008.
- Δημήτριος Δημητράκος, Μέγα Λεξικόν Όλης της Ελληνικής Γλώσσης, Αθήνα, Δ. Δημητράκος, 1964.
Γ.
- George Steiner, After Babel. Aspects of Language and Translation, 3rd edition, Oxford-New York, Oxford University Press, 1998.
Διδάσκουσα: Ξανθίππη Δημητρούλια
Η Ξανθίππη Δημητρούλια είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Θεωρίας και πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάσκει στο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ελληνόφωνων μεταφραστών της Ακαδημίας Αθηνών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα είναι η θεωρία και πράξη της επικοινωνίας, η συστημική θεώρηση της λογοτεχνίας και της μετάφρασης, τα διακυβεύματα των ψηφιακών ανθρωπιστικών σπουδών και η λογοτεχνική και ποιητική μετάφραση.
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Κυριακή Ιωαννίδου
- Το δοκίμιο ως είδος
- Μεταφράζοντας τις ανθρωπιστικές επιστήμες
- Μεταφράζοντας τον λόγο περί τεχνών: το παράδειγμα του κινηματογράφου
- Ορολογία και τεκμηρίωση στις ανθρωπιστικές επιστήμες
Το μάθημα έχει ως στόχο να εξοικειώσει τους φοιτητές/τις φοιτήτριες με τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η μετάφραση του δοκιμιακού λόγου.
Οι φοιτητές του 5’ εξαμήνου σπουδών, το λιγότερο
- Πέραν της γαλλικής και της ελληνικής γλώσσας, απαιτείται καλή γνώση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του διαδικτύου.
- Καλό είναι οι φοιτητές/τριες να έχουν παρακολουθήσει μαθήματα θεωρίας της μετάφρασης και γενικής μετάφρασης και να γνωρίζουν σχετικά καλά αγγλικά.
Τιτίκα Δημητρούλια και Γιώργος Κεντρωτής. Λογοτεχνική μετάφραση. Θεωρία και πράξη. Αθήνα, Κάλλιπος, 2015, ISBN 978-960-603-247-9, https://repository.kallipos.gr/handle/11419/5252
Προτείνονται τα παρακάτω συγγράμματα για περαιτέρω μελέτη των εννοιών που θίγονται στο μάθημα:
Α. Κατάλογοι ηλεκτρονικών πηγών ορολογίας:
- http://www.dglf.culture.gouv.fr/ressources/ressources_termino.htm2
- http://www.termisti.org/infoport.htm
- http://www.isit-paris.fr/cdi/rubriques/terminotraduction.htm
- http://www.profession-traducteur.net/ressources/ressources.htm
Β. Λεξικά
- Λεξικό της κοινής νεοελληνικής, Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη, ηλεκτρονική έκδοση, http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm
- Γέωργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, Αθήνα, Κέντρο Λεξικολογίας, 1998 / 2008.
- Δημήτριος Δημητράκος, Μέγα Λεξικόν Όλης της Ελληνικής Γλώσσης, Αθήνα, Δ. Δημητράκος, 1964.
Γ.
- George Steiner, After Babel. Aspects of Language and Translation, 3rd edition, Oxford-New York, Oxford University Press, 1998.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 3021
Αρ. Προβολών : 18233
