Γενική Ιολογία Φυτών

Κατής Νικόλαος, Μαλιόγκα Βαρβάρα

Περιγραφή

Εισαγωγή, Ονοματολογία και Ταξινόμηση φυτικών ιών, Συμπτωματολογία, Μηχανισμοί μετακίνησης των ιών στα φυτά ξενιστές, Αναπαραγωγή (αντιγραφή) και έκφραση ιικών γονιδιωμάτων, Ταυτοποίηση ιών, Τρόποι μετάδοσης και επιδημιολογία των φυτικών ιών, Στρατηγικές αντιμετώπισης ιολογικών ασθενειών, Εφαρμογές της γενετικής μηχανικής στην αντιμετώπιση των ιών, Παθογόνα που προκαλούν ασθένειες παρόμοιες με αυτές των ιών (ιοειδή, φυτοπλάσματα).

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Διδάσκοντες

Διδάσκοντες:

Νικόλαος Κατής

Σύνδεσμος σε βιογραφικό σημείωμα:

http://www.agro.auth.gr/members/cv/_u._o_E_A_c_A_U_i_U_u_._o_E_A_25_5_14_.pdf

Βαρβάρα Μαλιόγκα

Σύνδεσμος σε βιογραφικό σημείωμα:

http://www.agro.auth.gr/members/cv/maliogka_gr.pdf

 

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Χρυσάνθη Χαρατσάρη

Περιεχόμενο μαθήματος
  • Εισαγωγή.
  • Ονοματολογία.
  • Ταξινόμηση φυτικών ιών.
  • Συμπτωματολογία.
  • Μηχανισμοί μετακίνησης των ιών στα φυτά ξενιστές.
  • Αναπαραγωγή (αντιγραφή) ιικών γονιδιωμάτων.
  • Έκφραση ιικών γονιδιωμάτων.
  • Ταυτοποίηση ιών.
  • Τρόποι μετάδοσης των φυτικών ιών.
  • Επιδημιολογία των φυτικών ιών.
  • Στρατηγικές αντιμετώπισης ιολογικών ασθενειών.
  • Εφαρμογές της γενετικής μηχανικής στην αντιμετώπιση των ιών.
  • Παθογόνα που προκαλούν ασθένειες παρόμοιες με αυτές των ιών (ιοειδή, φυτοπλάσματα).
Ομάδα στόχος

Φοιτητές Γεωπονίας 4ου-5ου έτους.

Προαπαιτούμενα

Οι φοιτητές θα πρέπει να έχουν γνώσεις βιοχημείας και φυτοπαθολογίας.

Μαθησιακοί στόχοι

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

  • Γνωρίζουν τους μηχανισμούς που χρησιμοποιούν οι ιοί για να μολύνουν τα φυτά-ξενιστές και να μεταδοθούν από φυτό σε φυτό.
  • Γνωρίζουν τη συμπτωματολογία των ιoλογικών ασθενειών και τους τρόπους εργαστηριακής διάγνωσης.
  • Συστήνουν αντιμετώπιση βασιζόμενοι στις γνώσεις της επιδημιολογίας των ιολογικών ασθενειών.
Προτεινόμενα συγγράμματα

Κατής Ν. 1996. Ιολογία Φυτών. Εκδόσεις Πήγασος, Θεσσαλονίκη.

Βιβλιογραφία
  • Τζάμος Ε. Κ., 2007. Φυτοπαθολογία. Εκδόσεις Σταμούλη Α.Ε. Το παρόν βιβλίο θα βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να αποκτήσουν βασικές γνώσεις ιολογίας.
  • Wilson, C.R., 2014. Applied Plant Virology. CABI. Το βιβλίο θα προσφέρει επιπλέον γνώσεις στους εκπαιδευόμενους σχετικά με τους φυτικούς ιούς.
  • Online readings
    • http://search.lib.auth.gr/Record/903296
    • http://search.lib.auth.gr/Record/1018780

Ενότητες

Στην ενότητα γίνεται μια εισαγωγή στις έννοιες της φυτοπαθολογίας, της ασθένειας και της ιολογίας. Στη συνέχεια περιγράφεται η έννοια του ιού, της δομής και του γονιδιώματός του καθώς και των τρόπων μετάδοσης. Αναλύεται ο ρόλος των εντόμων - φορέων στη μετάδοση των ιών, ενώ αναλύονται και οι μέθοδοι διάγνωσης και ταυτοποίησης τους. Περιγράφονται οι συμβατικές μέθοδοι αντιμετώπισης των ιών και γίνεται ταξινόμηση τους ανάλογα με τη μορφολογία τους. Στο τέλος της ενότητας περιγράφονται οι δορυφορικοί ιοί και τα χαρακτηριστικά τους.

Στην ενότητα αρχικά περιγράφεται ο τρόπος ονοματολογίας των ιών που προσβάλλουν τα φυτά. Παρουσιάζονται τα κριτήρια ταξινόμησης των ιών και στη συνέχεια παρουσιάζονται - ανά οικογένεια και είδος - τα χαρακτηριστικά των ισοδιαμετρικών ιών με μονομερές μονόκλωνο RNA γονιδίωμα, των ισοδιαμετρικών ιών με διμερές μονόκλωνο RNA γονιδίωμα, των ιών με τριμερές μονόκλωνο RNA γονιδίωμα, των νηματοειδών ιών με μονόκλωνο RNA, των ιών με δίκλωνο DNA γονιδίωμα, των ιών με μονόκλωνο DNA γονιδίωμα, των RNA ιών με φάκελο, των ιών με δίκλωνο RNA, των ραβδόμορφων ιών με μονόκλωνο RNA γονιδίωμα και των ισοδιαμετρικών ιών με μονόκλωνο RNA γονιδίωμα.

Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται και αναλύονται τα κυριότερα συμπτώματα που προκαλούν οι ιοί. Αναλύονται οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση των συμπτωμάτων και στη συνέχεια περιγράφονται οι παράγοντες που προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά των ιών. Η ενότητα ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των λανθανουσών μολύνσεων και των τρόπων ανίχνευσης των ιών που τις προκαλούν.

Στην ενότητα παρουσιάζονται οι μέθοδοι διάγνωσης και ταυτοποίησης των φυτικών ιών. Αναφέρονται οι μέθοδοι ανίχνευσης και διάγνωσης των φυτικών ιών, καθώς και τα κριτήρια επιλογής μιας διαγνωστικής μεθόδου και περιγράφονται τα βήματα διάγνωσης τους. Στη συνέχεια της ενότητας παρουσιάζονται αναλυτικά οι μέθοδοι διάγνωσης, όπως οι ιδιότητες του ιού in vitro, οι δοκιμές σταυροειδούς προστασίας, η ηλεκτρονική μικροσκοπία, οι ορολογικές δοκιμές, οι μέθοδοι συνδυασμού ορολογικών δοκιμών και ηλεκτρονικής μικροσκοπίας, οι μέθοδοι ανίχνευσης νουκλεϊκών οξέων (αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης), η ανάλυση μοριακής υβριδοποίησης και η απομόνωση και χαρακτηρισμός δίκλωνου RNA.

Στην ενότητα αυτή περιγράφονται οι τρόποι μετάδοσης των ιών, όπως η μηχανική μετάδοση στον αγρό, η μετάδοση με φορείς, με το σπόρο και/ή τη γύρη, με τη βλαστική αναπαραγωγή και/ή τον εμβολιασμό τον φυτών.

Στην ενότητα αυτή αναλύεται ο τρόπος με τον οποίο ένας φυτικός ιός εισέρχεται και προσβάλλει το φυτικό κύτταρο και περιγράφονται τα βήματα της διαδικασίας αυτής. Στη συνέχεια περιγράφεται η μετακίνηση των φυτικών ιών στο φυτό-ξενιστή.

Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα μέτρα που λαμβάνονται (μείωση/αποφυγή των εστιών μόλυνσης, αποφυγή/καταπολέμηση των φορέων, σταυροειδής προστασία, ανθεκτικές ποικιλίες, ενεργοποιητές άμυνας) για την αντιμετώπιση των φυτικών ιών.

Η ενότητα ξεκινά με τον ορισμό των ιοειδών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι διαφορές μεταξύ ιών και ιοειδών, καθώς και τα συμπτώματα που προκαλούν και οι ασθένειες που οφείλονται σε προσβολές από ιοειδή. Τέλος, παρουσιάζονται οι μέθοδοι διάγνωσης, οι τρόποι μετάδοσης και τα μέτρα αντιμετώπισης των ιοειδών.

Η ενότητα ξεκινά με την παρουσίαση των συμβατικών μεθόδων αντιμετώπισης των ιώσεων. Στη συνέχεια αναφέρονται τα προβλήματα που εμφανίζουν οι παραπάνω μέθοδοι και οι λόγοι για τους οποίους είναι απαραίτητη η ανάπτυξη νέων μεθόδων αντιμετώπισης ιών. Ακολούθως αναλύεται η παραγωγή και χρήση διαγονιδιακών ή γενετικά τροποποιημένων φυτών για προστασία από ιούς. Τέλος, παρουσιάζονται τα οφέλη αλλά και οι πιθανοί κίνδυνοι από τη χρήση γενετικά τροποποιημένων φυτών στον αγρό.

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A-

Αρ. Επισκέψεων :  3924
Αρ. Προβολών :  25409