Αγροτικός Συνεργατισμός
Σεργάκη Παναγιώτα, Σέμος Αναστάσιος
Ανάπτυξη Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Εναλλακτικοί σκοποί. Προβλήματα στην εφαρμογή των συνεταιριστικών αρχών. Στατιστικά στοιχεία των Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Παραδοσιακοί Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και εναλλακτικές μορφές συνεταιριστικής οργάνωσης. Ομάδες Παραγωγών. Θεωρία της επιχείρησης και αγροτικοί συνεταιρισμοί. Λειτουργικότητα και ο ρόλος των αγροτικών συνεταιρισμών στην αγορά. Συγκριτική ανάλυση στην διάρθρωση και στη νομοθεσία των αγροτικών συνεταιρισμών διεθνώς. Εφαρμογή μικροοικονομικής θεωρίας στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Οικονομίες κλίμακας. Εσωτερική οργάνωση και αποτελεσματικότητα συνεταιριστικών οργανώσεων. Στρατηγικές ανάπτυξης αγροτικών συνεταιρισμών και βιομηχανιών τροφίμων. Το επιχειρηματικό σχέδιο ενός συνεταιρισμού. Πολιτική συγχωνεύσεων στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Χρηματοδότηση και χρηματοοικονομικά προβλήματα στους συνεταιρισμούς. Αγροτικοί συνεταιρισμοί και συστήματα διασφάλισης ποιότητας. Οικονομική διαχείριση αγροτικών συνεταιρισμών.
ΛιγότεραΑνάπτυξη Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Εναλλακτικοί σκοποί. Προβλήματα στην εφαρμογή των συνεταιριστικών αρχών. Στατιστικά στοιχεία των Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Παραδοσιακοί Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και εναλλακτικές μορφές συνεταιριστικής οργάνωσης. Ομάδες Παραγωγών. Θεωρία της επιχείρησης και αγροτικοί συνεταιρισμοί. Λειτουργικότητα και ο ρόλος των αγροτικών συνεταιρισμών στην αγορά. Συγκριτική ανάλυση στην διάρθρωση και στη νομοθεσία των αγροτικών συνεταιρισμών διεθνώς. Εφαρμογή μικροοικονομικής θεωρίας στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Οικονομίες κλίμακας. Εσωτερική οργάνωση και αποτελεσματικότητα συνεταιριστικών οργανώσεων. Στρατηγικές ανάπτυξης αγροτικών συνεταιρισμών και βιομηχανιών τροφίμων. Το επιχειρηματικό σχέδιο ενός συνεταιρισμού. Πολιτική συγχωνεύσεων στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Χρηματοδότηση και χρηματοοικονομικά προβλήματα στους συνεταιρισμούς. Αγροτικοί συνεταιρισμοί και συστήματα διασφάλισης ποιότητας. Οικονομική διαχείριση αγροτικ
Ανάπτυξη Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Εναλλακτικοί σκοποί. Προβλήματα στην εφαρμογή των συνεταιριστικών αρχών. Στατιστικά στοιχεία των Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Παραδοσιακοί Αγροτικοί Συνεταιρισμοί και εναλλακτικές μορφές συνεταιριστικής οργάνωσης. Ομάδες Παραγωγών. Θεωρία της επιχείρησης και αγροτικοί συνεταιρισμοί. Λειτουργικότητα και ο ρόλος των αγροτικών συνεταιρισμών στην αγορά. Συγκριτική ανάλυση στην διάρθρωση και στη νομοθεσία των αγροτικών συνεταιρισμών διεθνώς. Εφαρμογή μικροοικονομικής θεωρίας στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Οικονομίες κλίμακας. Εσωτερική οργάνωση και αποτελεσματικότητα συνεταιριστικών οργανώσεων. Στρατηγικές ανάπτυξης αγροτικών συνεταιρισμών και βιομηχανιών τροφίμων. Το επιχειρηματικό σχέδιο ενός συνεταιρισμού. Πολιτική συγχωνεύσεων στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Χρηματοδότηση και χρηματοοικονομικά προβλήματα στους συνεταιρισμούς. Αγροτικοί συνεταιρισμοί και συστήματα διασφάλισης ποιότητας. Οικονομική διαχείριση αγροτικ
Περίγραμμα
Διδάσκοντες
Παναγιώτα Σεργάκη
Panagiota D. Sergaki is an Assistant Professor in Agricultural Cooperation at Aristotle University of Thessaloniki, in Greece. She holds a BSc in Agricultural Economics from the Agricultural University of Athens, an MSc in Management and Economic Sciences from the Mediterranean Agronomic Institute of Chania (MAICh) and a PhD from the Aristotle University of Thessaloniki (2005). She has published articles in several academic Journals, such as Agribusiness: An International journal, Journal of Rural Cooperation, Agricultural Economics Review, Economics and Rural Development, Food Economics, Journal of Computational Optimization in Economics and Finance, Journal of European Economy, and New Medit. Her research interests are in agribusiness management, agricultural cooperation, institutional economics (transaction cost economics, agency theory) and agricultural policy.
Αναστάσιος Σέμος, Καθηγητής
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Χρυσάνθη Χαρατσάρη
Περιεχόμενο μαθήματος
- Εισαγωγή: Βασικές έννοιες και ορισμοί σχετικοί με το συνεργατισμό.
- Ιστορική εξέλιξη των συνεταιρισμών: οι πρωτεργάτες του συνεργατισμού και οι σπουδαιότεροι Έλληνες θεωρητικοί του συνεργατισμού.
- Ηθικά ερείσματα λειτουργίας των αγροτικών συνεταιρισμών. Συνεταιριστικές αρχές και αξίες.
- Εναλλακτικές μορφές οργάνωσης αγροτικών συνεταιρισμών. Συνεταιρισμοί νέας γενιάς, ομάδες παραγωγών και αναγκαστικοί συνεταιρισμοί.
- Οικονομική διαχείριση των συνεταιρισμών: βασικοί ορισμοί και αριθμοδείκτες.
- Η οργανωσιακή συμπεριφορά των μελών ενός συνεταιρισμού. Το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης και τεχνικές παρακίνησης των μελών των συνεταιρισμών.
- Διοίκηση των συνεταιρισμών. Επίπεδα εξουσίας, ρόλοι και καθήκοντα ανά θέση.
- Οικονομική θεωρία των συνεταιρισμών.
- Πολιτικές στήριξης αγροτικών συνεταιρισμών – συνεταιριστική νομοθεσία. Ιστορική εξέλιξη της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία των συνεταιρισμών στην Ελλάδα.
- Στρατηγικός σχεδιασμός αγροτικών συνεταιρισμών. Τύποι, επίπεδα και κατηγορίες στρατηγικών. Διαδικασία δημιουργίας συνεταιριστικής ταυτότητας.
Μαθησιακοί στόχοι
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα:
- μπορούν να αντιλαμβάνονται τις διαφορές μεταξύ ομάδων παραγωγών και αγροτικών συνεταιρισμών
- καταλαβαίνουν την ορολογία σχετικά με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς
- αντιληφθούν την σημασία ύπαρξης των αγροτικών συνεταιρισμών για τους παραγωγούς
- κατανοήσουν τα προβλήματα των αγροτικών συνεταιρισμών
- ενημερωθούν για τις εξελίξεις γύρω από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς διεθνώς
- μπορούν να δημιουργήσουν ένα εικονικό αγροτικό συνεταιρισμό
- εξοικειωθούν με την ανάγνωση ισολογισμών.
Ομάδα στόχος
Οι φοιτητές τoυ Τομέα Αγροτικής Οικονομίας, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος.
Προαπαιτούμενα
Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα.
Προτεινόμενα συγγράμματα
- Παπαγεωργίου, Κ. (2015): Βιώσιμη Συνεταιριστική Οικονομία: Θεωρία και Πρακτική. Εκδόσεις Σταμούλης (κωδικός ΕΥΔΟΞΟΣ 50659802).
Βιβλιογραφία
- Βιβλία - κείμενα (Text/books)
- Σαλαβού, Ε. και Ο. Κυριακίδου (2010). Μάνατζμεντ. Εταιρικές λειτουργίες. Εκδόσεις Rosili.
Το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν τις βασικές εταιρικές λειτουργίες και την έννοια του μάνατζμεντ.
- Karantininis, K. and J. Nilsson (2007). Vertical markets and Cooperative Hierarchies. The role of cooperatives in the agri-food industry.Springer.
Το βιβλίο αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των ιεραρχιών που εφαρμόζονται στους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
- Gert van Dijk (2005). Strategy, structure and conduct of farmer-owned business. Introduction to cooperative entrepreneurship. Lecture notes.
Το συγκεκριμένο σύγκραμα προσφέρει μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή στην έννοια της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας.
Παναγιώτα Σεργάκη
Panagiota D. Sergaki is an Assistant Professor in Agricultural Cooperation at Aristotle University of Thessaloniki, in Greece. She holds a BSc in Agricultural Economics from the Agricultural University of Athens, an MSc in Management and Economic Sciences from the Mediterranean Agronomic Institute of Chania (MAICh) and a PhD from the Aristotle University of Thessaloniki (2005). She has published articles in several academic Journals, such as Agribusiness: An International journal, Journal of Rural Cooperation, Agricultural Economics Review, Economics and Rural Development, Food Economics, Journal of Computational Optimization in Economics and Finance, Journal of European Economy, and New Medit. Her research interests are in agribusiness management, agricultural cooperation, institutional economics (transaction cost economics, agency theory) and agricultural policy.
Αναστάσιος Σέμος, Καθηγητής
Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Χρυσάνθη Χαρατσάρη
- Εισαγωγή: Βασικές έννοιες και ορισμοί σχετικοί με το συνεργατισμό.
- Ιστορική εξέλιξη των συνεταιρισμών: οι πρωτεργάτες του συνεργατισμού και οι σπουδαιότεροι Έλληνες θεωρητικοί του συνεργατισμού.
- Ηθικά ερείσματα λειτουργίας των αγροτικών συνεταιρισμών. Συνεταιριστικές αρχές και αξίες.
- Εναλλακτικές μορφές οργάνωσης αγροτικών συνεταιρισμών. Συνεταιρισμοί νέας γενιάς, ομάδες παραγωγών και αναγκαστικοί συνεταιρισμοί.
- Οικονομική διαχείριση των συνεταιρισμών: βασικοί ορισμοί και αριθμοδείκτες.
- Η οργανωσιακή συμπεριφορά των μελών ενός συνεταιρισμού. Το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης και τεχνικές παρακίνησης των μελών των συνεταιρισμών.
- Διοίκηση των συνεταιρισμών. Επίπεδα εξουσίας, ρόλοι και καθήκοντα ανά θέση.
- Οικονομική θεωρία των συνεταιρισμών.
- Πολιτικές στήριξης αγροτικών συνεταιρισμών – συνεταιριστική νομοθεσία. Ιστορική εξέλιξη της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία των συνεταιρισμών στην Ελλάδα.
- Στρατηγικός σχεδιασμός αγροτικών συνεταιρισμών. Τύποι, επίπεδα και κατηγορίες στρατηγικών. Διαδικασία δημιουργίας συνεταιριστικής ταυτότητας.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα:
- μπορούν να αντιλαμβάνονται τις διαφορές μεταξύ ομάδων παραγωγών και αγροτικών συνεταιρισμών
- καταλαβαίνουν την ορολογία σχετικά με τους αγροτικούς συνεταιρισμούς
- αντιληφθούν την σημασία ύπαρξης των αγροτικών συνεταιρισμών για τους παραγωγούς
- κατανοήσουν τα προβλήματα των αγροτικών συνεταιρισμών
- ενημερωθούν για τις εξελίξεις γύρω από τους αγροτικούς συνεταιρισμούς διεθνώς
- μπορούν να δημιουργήσουν ένα εικονικό αγροτικό συνεταιρισμό
- εξοικειωθούν με την ανάγνωση ισολογισμών.
Οι φοιτητές τoυ Τομέα Αγροτικής Οικονομίας, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος.
Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα.
- Παπαγεωργίου, Κ. (2015): Βιώσιμη Συνεταιριστική Οικονομία: Θεωρία και Πρακτική. Εκδόσεις Σταμούλης (κωδικός ΕΥΔΟΞΟΣ 50659802).
- Βιβλία - κείμενα (Text/books)
- Σαλαβού, Ε. και Ο. Κυριακίδου (2010). Μάνατζμεντ. Εταιρικές λειτουργίες. Εκδόσεις Rosili.
Το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν τις βασικές εταιρικές λειτουργίες και την έννοια του μάνατζμεντ. - Karantininis, K. and J. Nilsson (2007). Vertical markets and Cooperative Hierarchies. The role of cooperatives in the agri-food industry.Springer.
Το βιβλίο αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των ιεραρχιών που εφαρμόζονται στους αγροτικούς συνεταιρισμούς. - Gert van Dijk (2005). Strategy, structure and conduct of farmer-owned business. Introduction to cooperative entrepreneurship. Lecture notes.
Το συγκεκριμένο σύγκραμα προσφέρει μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή στην έννοια της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας.
- Σαλαβού, Ε. και Ο. Κυριακίδου (2010). Μάνατζμεντ. Εταιρικές λειτουργίες. Εκδόσεις Rosili.
Εισαγωγή, βασικές έννοιες και ορισμοί. Οι λειτουργίες του management. Ορισμός του συνεταιρισμού. Διαφορές ιδιωτικών επιχειρήσεων και συνεταιρισμών. Αρχές λειτουργίας συνεταιρισμών. Η πυραμίδα των συνεταιρισμών. Αποτελεσματική οργάνωση του συνεταιρισμού. Οι συνεταιριστικές αρχές. Είδη και αριθμός των συνεταιρισμών στην Ελλάδα. Αριθμός συνεταιριστικών οργανώσεων ανά τομέα στην Ελλάδα το 2008. Μερίδιο αγοράς των συνεταιρισμών. Οι 50 μεγαλύτεροι συνεταιρισμοί στην αλυσίδα τροφίμων στην Ελλάδα. Σημαντικότεροι ελληνικοί αγροτικοί συνεταιρισμοί στους τομείς της έρευνας. Συνολικός κύκλος εργασιών των αγροτικών συνεταιρισμών το έτος 2000.
Οι πρωτεργάτες του συνεργατισμού: Owen, King, Fourier, Buchez, Blanc, de Saint-Simon, Lassalle, Huber, Raiffeisen, . Έλληνες θεωρητικοί του συνεργατισμού: Τζωρτζάκης, Καλιτσουνάκης, Μαυρογιάννης, Κλήμης, Κιτσοπανίδης και Καμενίδης. Εξέλιξη του θεσμού στην Ελλάδα: Τα τσελιγκάτα, Η κοινή συντροφία των Αμπελακίων, Οι συντροφοναύτες των νησιών Ύδρας, Σπετσών, Ψαρών.
Ορισμός συνεργατισμού. Συνεταιριστικές αρχές και αξίες. Οι αξίες της αυτοβοήθειας, αυτευθύνης, δημοκρατίας, ισότητας, αλληλεγγύης, εντιμότητας, διαφάνειας, κοινωνικής υπευθυνότητας, φροντίδας για τους άλλους. Αρχές λειτουργίας του πρώτου συνεταιρισμού. Κατευθυντήριες γραμμές που βοηθούν στην εφαρμογή των αξιών: Οι ισχύουσες σημερινές συνεταιριστικές αρχές. 1η αρχή: Εθελοντική και ελεύθερη συμμετοχή. 2η αρχή: Δημοκρατική διοίκηση. 3η αρχή: Οικονομική συμμετοχή. 4η αρχή: Αυτονομία και ανεξαρτησία. 5η αρχή: Εκπαίδευση, πρακτική άσκηση, πληροφόρηση. 6η αρχή: Συνεργασία μεταξύ των συνεταιρισμών. 7η αρχή: Ενδιαφέρον για την κοινότητα. Διαχρονική εξέλιξη των συνεταιριστικών αρχών.
Συλλογική επιχειρηματικότητα. Συνεταιριστική επιχειρηματικότητα. Είδη επιχειρηματικότητας. Εναλλακτικά συνεταιριστικά μοντέλα. Παραδοσιακοί συνεταιρισμοί και συνεταιρισμοί νέας γενιάς. Χαρακτηριστικά παραδοσιακών συνεταιρισμών και συνεταιρισμών νέας γενιάς και διαφορές μεταξύ τους. Εναλλακτικές μορφές συλλογικής επιχειρηματικότητας και αειφορική ανάπτυξη. Ομάδες παραγωγών. Στόχοι και υποχρεώσεις των ομάδων παραγωγών. Αναγκαστικοί συνεταιρισμοί. Ιστορική εξέλιξη των αναγκαστικών συνεταιρισμών και νομικό πλαίσιο λειτουργίας τους. Κατηγορίες αναγκαστικών συνεταιρισμών.
Οικονομική διαχείριση. Ορισμοί: ενεργητικό, συμμετοχές, παθητικό. Δανειακά κεφάλαια. Χαρακτηριστικά και λόγοι χρησιμοποίησης δανειακών κεφαλαίων. Ισολογισμοί και ανάλυση του ισολογισμού. Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης. Συνολικό ακαθάριστο κέρδος, σύνολο δαπανών, μερικό διαχειριστικό κεφάλαιο, εισπραχθέντα πλεονάσματα και σύνολο διαχειριστικού υπολοίπου. Ανάλυση λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης. Πωλήσεις και χρηματοοικονομική θέση του συνεταιρισμού. Αριθμοδείκτες ρευστότητας, δανειακής επιβάρυνσης, δραστηριότητας και αποδοτικότητας.
Διαχρονική εξέλιξη της σχέσης παραγωγού-καταναλωτή. Το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης. Τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος της αντιπροσώπευσης: ενεργή συμμετοχή των μελών, αμοιβαιότητα. Παρακίνηση των μελών του συνεταιρισμού. Στόχοι της παρακίνησης των μελών και τεχνικές παρακίνησης. Η θεωρία αναγκών του Maslow.
Επίπεδα εξουσίας στους συνεταιρισμούς. Το δυαδικό και το μονιστικό σύστημα διοίκησης. Το έργο και οι αρμοδιότητες της γενικής συνέλευσης. Μερίδες και ψήφοι στους συνεταιρισμούς. Ρόλοι του γενικού συμβουλίου και της γενικής διεύθυνσης. Ο διευθυντής και τα καθήκοντά του. Άλλα τμήματα των συνεταιρισμών: το τμήμα γεωτεχνικών, η οικονομική υπηρεσία, το τεχνικό τμήμα, το τμήμα προμηθειών, το τμήμα παραγωγής, το τμήμα μάρκετινγκ, το τμήμα προσωπικού, η γραμματεία και ο νομικός σύμβουλος. Οργάνωση της συνεταιριστικής εταιρείας.
Σκέλη της οικονομικής θεωρίας του συνεργατισμού. Η θεωρία της διαπραγματευτικής ή εξουδετερωτικής δύναμης. Μορφές διαπραγματευτικής δύναμης. Προϋποθέσεις για την αποτελεσματική διαπραγματευτική δύναμη και δυσκολίες άσκησής της. Η θεωρία των οικονομιών μεγέθους. Παράγοντες δημιουργίας οικονομιών μεγέθους (τεχνολογικοί, ανθρώπινοι και οικονομικοί).
Νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία των συνεταιρισμών. Εξέλιξη της συνεταιριστικής νομοθεσίας στην Ελλάδα. Ο συνεταιριστικός Νόμος 602 του 1915. Ο συνεταιριστικός Νόμος 5289 του 1931. Ο συνεταιριστικός Νόμος 31 του 1967. Ο συνεταιριστικός νόμος 921 του 1979. Ο συνεταιριστικός Νόμος 1257 του 1982. Ο συνεταιριστικός Νόμος 1541 του 1985. Ο συνεταιριστικός Νόμος 2169 του 1993. Ο συνεταιριστικός Νόμος 2810 του 2000 ή Νόμος «Αλέξανδρου Παπαναστασίου». Ο συνεταιριστικός Νόμος 4015 του 2011.
Η έννοια της στρατηγικής και η διαδικασία του στρατηγικού σχεδιασμού. Ανάλυση εξωτερικού περιβάλλοντος. Η αλυσίδα αξίας και ο βαθμός συνέργιας λειτουργιών. Υλικοί και άυλοι πόροι. Τύποι, επίπεδα, κατηγορίες και είδη στρατηγικών που μπορεί να εφαρμόσει ένας αγροτικός συνεταιρισμός. Στρατηγικές με τις οποίες ο συνεταιρισμός μπορεί να επιτύχει συγκριτικό πλεονέκτημα. Διαδικασία δημιουργίας συνεταιριστικής ταυτότητας. Συνεταιριστικά συστήματα ποιότητας. Ιδιαιτερότητες και προβλήματα των ελληνικών αγροτικών συνεταιρισμών. Αποτελεσματική οργάνωση του συνεταιρισμού και επίτευξη των στόχων του.
- Συνεταιρισμοί και ιδιωτικές εταιρείες
- Μορφές Συνεργασίας.
- Κύριες διαφορές μεταξύ Α.Ε. και Συνεταιρισμών.
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 3431
Αρ. Προβολών : 23958
