Αυταρχισμός και δημοκρατία στο σχολείο και στη σχολική τάξη

• Παραδοσιακή εκπαίδευση & Σχολικές Πρακτικές.
• Προοδευτική εκπαίδευση & Σχολικές Πρακτικές.
• Ριζοσπαστική Παιδαγωγική & Σχολικές Πρακτικές.
• Ηθική Εκπαίδευση & Εκπαιδευτικά Προγράμματα για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των μαθητών/τριών.
• Τα προβλήματα συμπεριφοράς των μαθητριών & οι αιτίες τους.
• Η ασφάλεια & η «τάξη» στη σχολική μονάδα.
• Πρόληψη & αντιμετώπιση της σχολικής βίας.
• Η οργάνωση της σχολικής τάξης.
• Κανόνες & διαδικασίες στη σχολική τάξη.
• Αμοιβές & Ποινές.
• Διδακτικά στυλ για την αντιμετώπιση των προβλημάτων συμπεριφοράς στην τάξη.
• Θεωρίες «διαχείρισης» της σχολικής τάξης.
• Θεωρίες & τρόποι διατήρησης της πειθαρχίας στην τάξη.

Διδάσκων: Δημήτριος Ζάχος, Λέκτορας

Βιογραφικό: http://users.auth.gr/~dimzachos/identity.htm

Συνεργάτης υποστήριξης ανάπτυξης ψηφιακού μαθήματος: Κερμανίδου Θεοδώρα

Α. Γνώσεις:

Μετά το μάθημα οι φοιτητές/τριες αναμένεται:

• Να γνωρίζουν τις βασικές έννοιες και θεωρίες που αφορούν στη διαχείριση της σχολικής τάξης και ιδιαίτερα στο ζήτημα της «πειθαρχίας» στο σχολείο και στην τάξη.
• Να κατανοήσουν τις διαφορετικές απόψεις στην εκπαίδευση (παραδοσιακή, προοδευτική και ριζοσπαστική) και τη θέση της δημοκρατίας ή του αυταρχισμού στην καθεμιά από αυτές.
• Να κατανοούν και να αναλύουν τις διδακτικές πρακτικές (ιδιαίτερα σ’ ότι αφορά στα ζητήματα πειθαρχίας) που απορρέουν από την υιοθέτηση των προσεγγίσεων της παραδοσιακής, της προοδευτικής και της ριζοσπαστικής παιδαγωγικής.
• Να μπορούν να αιτιολογήσουν τις επιλογές τους σε διάφορα επίμαχα εκπαιδευτικά ζητήματα διαχείρισης της σχολικής τάξης.
• Να μπορούν να συσχετίζουν τις θεωρητικές έννοιες με τις πρακτικές τους επιπτώσεις και «συνέπειες» στην καθημερινή διδακτική πράξη.

Β. Δεξιότητες, Ικανότητες:

• Να ολοκληρώσουν την κριτική μελέτη μιας σειράς άρθρων & βιβλίων της σχετικής επιστημονικής περιοχής.
• Να μπορούν να στηρίζουν τη διδακτική τους προσέγγιση και την πρακτική σε τεκμηριωμένες επιστημονικές απόψεις.
• Να αναγνωρίζουν τις παιδαγωγικές παραδοχές που υποστηρίζουν τα διδακτικά «στυλ».
• Να υιοθετήσουν διδακτικές πρακτικές που θα επιτρέψουν σε όλους και όλες τους μαθητές και τις μαθήτριες να έχουν την εκπαίδευση που τους/τις αξίζει.
• Να είναι σε θέση να μετατρέψουν τα θεωρητικά εφόδια σε καθημερινή πρακτική.
• Να μπορούν να χειρίζονται θέματα της καθημερινής εκπαιδευτικής πραγματικότητας.

Οι φοιτητές του τμήματος, αλλά και όποιος/α άλλος/η ενδιαφέρεται. Τα ακαδημαϊκά μαθήματα είναι ανοιχτά.

Στο μάθημα αυτό δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα.

• Flitner A. 1997. Αυταρχική ή φιλελεύθερη αγωγή; Αθήνα: Τυπωθήτω.
• Μπίκος, Κ. (2004). Αλληλεπίδραση και κοινωνικές σχέσεις στη σχολική τάξη. Αθήνα : Ελληνικά Γράμματα.

• Αναγνωστοπούλου Μ. (2005). Οι διαπροσωπικές σχέσεις εκπαιδευτικών και μαθητών στη σχολική τάξη. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη. http://digital.lib.auth.gr/collection/theses
• Αραβανής, Γ. (1998). Πειθαρχία και εκπαίδευση. Ο ρόλος των ποινών και των αμοιβών στο σχολείο και στο νηπιαγωγείο. Αθήνα: Γρηγόρης.
• Ζάχος, Θ. Δ. (2010). «Έλεγχος» και «Πειθαρχία» στο Σχολείο: Αναγκαιότητες και Κίνδυνοι για τα Παιδιά των Μεταναστών/στριών και των Χαμηλών Κοινωνικοοικονομικών Τάξεων. Στο: ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιου Συνέδριου Επιστημών Εκπαίδευσης, τομ. Β΄, 368-376. Αθήνα: Σμυρνιωτάκης.
• Flitner A. (1997). Αυταρχική ή φιλελεύθερη αγωγή; Αθήνα: Τυπωθήτω.
• Μπίκος, Κ. (2004). Αλληλεπίδραση και κοινωνικές σχέσεις στη σχολική τάξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
• Μπάμπαλης, Θ. (2005). Η κοινωνικοποίηση του παιδιού στη σχολική τάξη. Ατραπός.
• Νούτσος, Χ. (1988). Η γκραμσιανή αντίληψη για την παιδαγωγική σχέση. Στο: Antonio Gramsci. Πενήντα χρόνια από το θάνατό του. Ιωάννινα: Επιστημονική επετηρίδα του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Παράρτημα αρ. 35.
• Σολομών Ι. & Κουζέλης, Γ. (επιμ.) (1994). Πειθαρχία και Γνώση. Αθήνα: ΕΜΕΑ.
• Τσιπλητάρης Α. (2004). Ψυχοκοινωνιολογία της σχολικής τάξης. Αθήνα: Ατραπός.
• Wragg, E. C. (2003). Διαχείριση της σχολικής τάξης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Σαββάλας.
• Ψάλτη, Α., Κασάπη, Σ. & Δεληγιάννη - Κουιμτζή, Β. (2012). Σύγχρονα ψυχοπαιδαγωγικά ζητήματα: Ο εκφοβισμός στα ελληνικά σχολεία. Αθήνα: Gutenberg.