Θεωρίες Πολεοδομικού Σχεδιασμού

Διδάσκοντες:

Ελένη Ανδρικοπούλου, Καθηγήτρια

Γρηγόρης Καυκαλάς, Καθηγητής

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Στεφανία Τάσιου

Το μάθημα εξετάζει τις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις και έννοιες της ανάπτυξης των πόλεων και τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τις πρακτικές και μεθόδους της πολεοδομίας. Οι διαλέξεις του μαθήματος και οι συζητήσεις που τις συνοδεύουν αποτελούν βασική εισροή για τις εξετάσεις.  Οι διαλέξεις γίνονται από τους διδάσκοντες και προσκεκλημένους εισηγητές στα παρακάτω ζητήματα:

• Πόλη και Χωρικός Σχεδιασμός: ιστορική αναδρομή
• Θεωρητικές προσεγγίσεις του χωρικού σχεδιασμού
• Αστικά προβλήματα και αστική διακυβέρνηση
• Πολεοδομικός σχεδιασμός και χρήσεις γης
• Βιώσιμη αστική ανάπτυξη: Παγκόσμια και ευρωπαϊκή διάσταση
• Βιώσιμη αστική ανάπτυξη: Η πολιτική περιβάλλοντος της Ε.Ε. και οι πόλεις
• Αστικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε.: Μέρος Α. Αστικά Πιλοτικά Σχέδια
• Αστικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε.: Μέρος Β. Κοινοτική Πρωτοβουλία URBAN Ι και ΙΙ
• Αστικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της Ε.Ε.: Μέρος Γ. Ολοκληρωμένα Σχέδια Αστικής Ανάπτυξης στα ΠΕΠ 

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τις βασικές έννοιες, τις θεωρητικές προσεγγίσεις και τις πρακτικές εφαρμογές του πολεοδομικού σχεδιασμού. Ειδικότερα επιδιώκεται η κατανόηση των αστικών προβλημάτων, της λειτουργίας του πολεοδομικού σχεδιασμού και της προώθησης της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, καθώς και της μορφής των συγκεκριμένων αστικών παρεμβάσεων που έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα.

Δεν υπάρχουν.

• Ανδρικοπούλου Ε., Γιαννακού Α., Καυκαλάς Γ. και Πιτσιάβα-Λατινοπούλου Μ., Πόλη και πολεοδομικές πρακτικές για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ 2007.
• Hall, T., Αστική Γεωγραφία, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ 2005.

Επιπλέον συνιστώμενη βιβλιογραφία

• Βιβλία - κείμενα (Text/books)

• Ανδρικοπούλου Ε., Γιαννακού Α., Καυκαλάς Γ. και Πιτσιάβα-Λατινοπούλου Μ., Πόλη και πολεοδομικές πρακτικές για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, 2η αναθεωρημένη έκδοση, 2014.
  (Πρόκειται για τη νέα αναθεωρημένη έκδοση του προτεινόμενου διδακτικού συγγράμματος. Περιλαμβάνει τις νεώτερες εξελίξεις και ζητήματα σχετικά τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης.)
• Duany, A., Plater-Zyberk, E. και Speck, J. (2000), Suburban Nation: The Rise of Sprawl and the Decline of the American Dream, New York: North Point Press.
  (Πρόκειται για βασικό βιβλίο που εισάγει τις ιδέες της λεγόμενης ‘νέας πολεοδομίας’, γραμμένο από βασικά στελέχη του ιδρυτικού πυρήνα της νέας προσέγγισης.) 
• Harvey, D. (1973), Social Justice and the City, Johns Hopkins University Press.
  (Πρόκειται για βιβλίο που αποτελεί τη βασική αναφορά για τη λεγόμενη κριτική ή ριζοσπαστική (radical) αστική θεωρία και θέτει τις προϋποθέσεις της κριτικής προσέγγισης των αστικών προβλημάτων)
• Stevenson D. Πόλεις και αστικοί πολιτισμοί, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ 2007.
  (Πρόκειται για ενδιαφέρον βιβλίο που παρουσιάζει και αναλύει τα κεντρικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τη φυσιογνωμία και την εξέλιξη των πόλεων).

• Online readings - Πηγές στο Διαδίκτυο

• http://www.planetizen.com
  Το Planetizen  αποτελεί μια δικτυακή πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφορίας για την πολεοδομία, το σχεδιασμό και το μέλλον των πόλεων. Περιλαμβάνει ειδήσεις και αναγγελίες για εκδόσεις και εκδηλώσεις, επαγγελματικά και εκπαιδευτικά νέα.

• Πηγές στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος.

• Flint,J. &Raco, M. (2012) The future of sustainable cities: critical reflections, Bristol: Policy Press
• Healey, P. (1997), Collaborative Planning, Shaping Places in Fragmented Societies, London: MacMillan.
• Komninos, N. (2001), Intelligent Cities: Variable geometries of spatial intelligence. NY: Routledge

• Άλλα σχετικά ανοικτά μαθήματα άλλων ιδρυμάτων εσωτερικού ή εξωτερικού

• Τα μαθήματα του MIT για Urban Planning είναι προσβάσιμα στη διεύθυνση: http://ocw.mit.edu/courses/find-by-topic/#cat=socialscience&subcat=urbanstudies&spec=urbanplanning

• Άρθρα (Articles)

• Fainstein, S.S. (2000), «New Directions in Planning Theory», Urban Affairs Review, 35(4): 451-78
• Harvey, D. (1992), «Social justice, postmodernism and the city», International Journal of Urban and Regional Research, 16: 588-601.
• Smith, D.M. (1997), «Back to the good life: towards an enlarged conception of social justice», Environment and Planning D: Society and Space, 15: 19-35.

Τα προτεινόμενα άρθρα προσφέρουν μια κριτική ανάγνωση των βασικών προσεγγίσεων του σχεδιασμού όπως είχαν διαμορφωθεί στα τέλη του 20^ου αιώνα.

• Ταινίες (Films)

• Το ντοκυμαντέρ Urbanized κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο 2011 ως το τρίτο μέρος μιας τριλογίας για το Design που σκηνοθέτησε ο Gary Hustwit. Η ταινία αναφέρεται στις πόλεις και τις στρατηγικές σχεδιασμού και φιλοξενεί πολλές γνωστές προσωπικότητες, αρχιτέκτονες, πολεοδόμους, κατασκευαστές και διανοητές. Περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση: http://www.hustwit.com/category/urbanized/