Ευρωπαϊκό Συνταγματικό Δίκαιο

Παπαδοπούλου Τριανταφυλλιά

Περιγραφή

  • Η διπλή νομιμοποίηση της ΕΕ.
  • Το συνταγματικό θεμέλιο της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης – Ελλάδα: το άρθρο 28 Σ.
  • Μπορεί η ΕΕ να έχει Σύνταγμα;
  • Έννοιες του συντάγματος σε σχέση με την ΕΕ.
  • Είναι οι ευρωπαϊκές Συνθήκες Σύνταγμα της Ένωσης;
  • Ο λαός (δήμος) ως προαπαιτούμενο συντάγματος και δημοκρατίας.
  • Φορέας συντακτικής εξουσίας στην ΕΕ.
  • Η ευρωπαϊκή ενοποίηση και η κρατική κυριαρχία.
  • Αρχές και αξίες στο κοινοτικό δίκαιο.
  • Η δημοκρατική αρχή στην ευρωπαϊκή Συμπολιτεία.
  • Η ευρωπαϊκή ιδιότητα του πολίτη (πολιτότητα).
  • Η διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού δήμου μέσα από τη λειτουργία
  • Ευρωπαϊκών Πολιτικών Κομμάτων.
  • Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
  • Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Νομιμοποίηση και αρμοδιότητες.
  • Άσκηση νομοθετικής εξουσίας στην ΕΕ. Ευελιξία και Σύνταγμα.
  • Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συνταγματικό δικαστήριο.

 

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος
  • Ιστορία της δημιουργίας των ΕΚ.
  • Η θεσμική διαρύθμιση της ΕΕ.
  • Θεωρητικό θεμέλιο: Μπορεί η ΕΕ να έχει Σύνταγμα;
  • Το ουσιαστικό σύνταγμα της ΕΕ.
  • Δημοκρατία – Νομιμοποίηση.
  • Η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ενωσιακό επίπεδο.
  • Η αρχή της ισότητας και της μη διάκρισης στην ΕΕ.
  • Το οικονομικό Σύνταγμα της ΕΕ.
  • Σχέση εθνικών συνταγμάτων και δικαίου ΕΕ.
  • Δικαστική προστασία σε ενωσιακό επίπεδο.
  • Η διαπλοκή δικαστικής προστασίας σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.
Διδάσκοντες

 Διδάσκουσα: Λίνα Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια

 Βιογραφικό: http://www.law.auth.gr/en/staff-public-papadopoulou

 

 

 

 

 

Ομάδα ανάπτυξης περιεχομένου: Βασιλική Κόκοτα

Βιντεοσκόπηση - Επεξεργασία Υλικού: Χρήστος Βουλγαράκης

Ομάδα στόχος

Φοιτητές και απόφοιτοι νομικών σχολών, διεθνών και ευρωπαϊκών σπουδών. 

Μαθησιακοί στόχοι

Η κατανόηση της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι σχέσεις των Κρατών μελών και των κοινών συνταγματικών αρχών και αξιών που είναι κοινές σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

Προαπαιτούμενα
  • Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα.
  • Για ευκολότερη παρακολούθηση επιθυμητή η καλή γνώση συνταγματικού και ενωσιακού δικαίου.  
Προτεινόμενα συγγράμματα
  1. Δ. Τσάτσου, Ευρωπαϊκή Συμπολιτεία. Για μια Ευρωπαϊκή ΄Ενωση των Κρατών, των Λαών, των Πολιτών και του Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Πολιτισμού, εκδ. Λιβάνης, Αθήνα 2007. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 4597
  2. Ferry Jean - Marc, Το ζήτημα του Ευρωπαϊκού κράτους, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2006. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 30452
  3. Γ. Παπαδημητρίου, Η συνταγματοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2002. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 30110
  4. Θ. Χίου-Μανιατοπούλου, Η μεταρρυθμιστική συνθήκη της Λισαβώνας, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2008. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 30072
  5. Αντ. Μανιτάκης / Λ. Παπαδοπούλου, Η προοπτική ενός συντάγματος για την Ευρώπη, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα-Θεσσαλονίκη 2003. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 34491
  6. Αντ. Μανιτάκη, Το ‘Σύνταγμα’ της Ευρώπης αντιμέτωπο με την εθνική και λαϊκή κυριαρχία, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2004. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 30443
  7. Κ. Χρυσόγονου, Το μετέωρο βήμα της Ευρώπης, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 2005. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 30464
  8. Π. Ιωακειμίδης, Η Συνθήκη της Λισσαβώνας, 2η έκδ., εκδ. Θεμέλιο, 2010. Κωδικός Βιβλίου στον ΕΥΔΟΞΟ: 27239
Βιβλιογραφία
  1. Λ. Παπαδοπούλου, Εθνικό Σύνταγμα και Κοινοτικό Δίκαιο, το ζήτημα της υπεροχής, Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου ‘Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου’, Αντ. Σάκκουλα, 2009.
  2. Ernst Haas, The Obsolescence of Regional Integration Theory, Berkeley CA: University of California Press 1975.
  3. K. Nicolaïdes,  The New Constitution as European Demoi-cracy?, The Federal Trust 2003.
  4. European Constitutionalism Beyond the State, Weiler/Wind (eds), CUP 2003. 

Ενότητες

  • Η προϊστορία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
  • ΕΚΑΧ
  • Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση;
  • Έννοιες του όρου ‘κράτος’.
  • Είναι κράτος η ΕΕ;

Λέξεις Κλειδιά: Ευρωπαϊκή κοινότητα, ευρωπαϊκή ιστορία, ΕΚΑΧ

 

  • Μέθοδοι, βαθμίδες και μορφές συνεργασίας στην ΕΕ.
  • Γραπτές πηγές δικαίου.
  • Αρμοδιότητες Ένωσης και Κρατών Μελών.
  • Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Λέξεις Κλειδιά: όργανα της Ένωσης, πρωτογενές δίκαιο, αποκλειστική αρμοδιότητα

 

  • Θεωρητικό θεμέλιο.
  • Τυπικό Σύνταγμα και Ουσιαστικό Σύνταγμα.
  • Μπορεί η ΕΕ να έχει Σύνταγμα;

Λέξεις Κλειδιά: σύνταγμα, ευρωπαϊκή ένωση, ουσιαστικό σύνταγμα

 

  • Συνταγματικές αρχές.
  • Συνταγματικές αξίες.
  • Προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων.
  • Μορφές νομιμοποίησης. 

Λέξεις Κλειδιά: ουσιαστικό σύνταγμα, θεμελιώδη δικαιώματα, αρχές

 

  • Η τριπλή νομιμοποίηση της Ένωσης.
  • Ευρωπαϊκό Πολιτικό Σύστημα. 

Λέξεις Κλειδιά: δημοκρατία, νομιμοποίηση, δικαιώματα

 

  • Η προσχώρηση της ΕΕ στην ΕΣΔΑ. 

Λέξεις Κλειδιά: θεμελιώδη δικαιώματα, ΔΕΕ, χάρτης θεμελιωδών δικαιωμάτων

 

  • Η αρχή της ισότητας ενώπιον του ΔΕΕ.
  • Πρόσφατες εξελίξεις στη νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ σε θέματα μη διάκρισης στο πεδίο του κοινωνικού δικαίου. Προς ένα ευρωπαϊκό, πραιτωρικό δίκαιο των δικαιωμάτων των ομάδων;

Λέξεις Κλειδιά: ισότητα, διακριτική μεταχείριση, μη διάκριση

 

  • Ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση και εθνικές πολιτικές: από τη δημοσιονομική "αυτοπειθαρχία" στην ενίσχυση της εποπτείας.
  • Το ευρωπαϊκό εξάμηνο ως μέσο συντονισμού της οικονομικής πολιτικής της ΕΕ.
  • Ο εθνικός και ευρωπαίος δικαστής ενώπιον της κρίσης χρέους.

Λέξεις Κλειδιά: οικονομικό σύνταγμα, σύνταγμα, ευρωπαϊκή ένωση

 

  • Ο διάλογος του ΣτΕ με το ΔΕΕ, περιπτώσεις προδικαστικών ερωτημάτων.
  • "βασικός μέτοχος" πεδίο δοκιμασίας για τον αναθεωρητικό νομοθέτη και παράδειγμα λελογισμένης συνδιαλλαγής μεταξύ ΣτΕ και ΔΕΕ.

Λέξεις Κλειδιά: εθνικό σύνταγμα, ενωσιακό δίκαιο, άρθρο 28Σ

 

  • Άμεση δικαστική προστασία των ιδιωτών κατά το ά. 263 ΣΛΕΕ.
  • Το Γενικό Δικαστήριο ενώπιον των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το δικαιοδοτικό σύστημα της Ε.Ε.
  • Μορφές ελέγχου της δράσης των οργάνων της Ένωσης.

Λέξεις Κλειδιά: ατομική προσφυγή, προδικαστικό ερώτημα, ΔΕΕ

 

  • Η βελτίωση της έννομης προστασίας υπό το πρίσμα του δικαίου της Ένωσης.
  • Mεταξύ "Simmenthal II" και "Βαλλιανάτος κ.ά. Κατά Ελλάδας": ο δικαστικός έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων στις συμπληγάδες των δύο ευρωπαϊκών δικαστηρίων.

Λέξεις Κλειδιά: δικαστική προστασία, εθνικό δίκαιο, ενωσιακό δίκαιο

 

  • Ευρωπαϊκές πολιτικές για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Λέξεις Κλειδιά: δίδακτρα, πανεπιστήμιο

 

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A+

Αρ. Επισκέψεων :  9406
Αρ. Προβολών :  43222

Ημερολόγιο