Παράγοντες συμμετοχής ενηλίκων στην εκπαίδευση: ζητήματα κινητοποίησης και πρόσβασης σε οργανωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες (Π1812)
Ζαρίφης Γεώργιος
Στο συγκεκριμένο μάθημα μελετάται και αναλύεται ο ρόλος της ‘δύναμης’ ή του κινήτρου που βρίσκεται πίσω από τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση, αλλά και η σύνδεση του με τη μάθηση εν γένει, παράμετροι οι οποίες αποτελούν για όσους ασχολούνται τόσο θεωρητικά όσο και ερευνητικά, αλλά και πρακτικά με το πεδίο μελέτης που αφορά στην εκπαίδευση των ενηλίκων, το μεγαλύτερο ίσως κεφάλαιο στην κατανόηση τόσο των ενδογενών όσο και των εξωγενών ‘μηχανισμών’ που καθορίζουν το λειτουργικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ένας ενήλικος ενεργοποιείται, για να πετύχει την ικανοποίηση των μαθησιακών του αναγκών, μέσα από συνειδητά οργανωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες τυπικού, μη τυπικού ή και άτυπου χαρακτήρα. Παρά τις μέχρι σήμερα προσεγγίσεις φαίνεται πως δεν υπάρχει, ακόμη τουλάχιστον, ένα σαφές συναινετικά δομημένο θεωρητικό πλαίσιο το οποίο να εξηγεί με επάρκεια τις συνθήκες εκείνες οι οποίες ενισχύουν ή δυσκολεύουν τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση. Παρά τα διαφορετικά πολλές φορές συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν οι ερευνητές με τη χρήση των παραπάνω τρόπων συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων τους, στην αγγλοαμερικάνικη τουλάχιστον βιβλιογραφία, υπάρχει ωστόσο αρκετή συνάφεια ώστε να είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε τους σημαντικότερους παράγοντες συμμετοχής. Το κατά πόσο φυσικά οι έρευνες που έγιναν και γίνονται στο συγκεκριμένο χώρο απαντούν επαρκώς στα ερωτήματα που αφορούν στη γενικότερη στάση των συμμετεχόντων απέναντι στη μάθηση –δηλαδή τον μαθησιακό τους προσανατολισμό ο οποίος εμμέσως τους οδηγεί στην αναζήτηση εκπαιδευτικών ευκαιριών με στόχο την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη– είναι ένα ζήτημα που απαιτεί περαιτέρω μελέτη και ενδεχομένως και τη χρήση ή την επινόηση νέων μεθοδολογικών εργαλείων συλλογής και ανάλυσης δεδομένων. Στο μάθημα αναλύονται διεξοδικά οι θεωρητικές προσεγγίσεις των Ο’ Houle, Miller, Boshier, Rubenson, Aslanian & Brickell, Darkenwald & Merriam, Cookson, Tough, De Montlibert, Hedoux, Darkenwald & Valentine, και Cross, με αντίστοιχες αναφορές σε συνθετικές προσεγγίσεις που αφορούν στη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση όπως το παράδειγμα της ομαδοποίησης μεταβλητών (Recruitment Paradigm), τα προσδοκώμενα οφέλη (Anticipated Benefits Model), ο συνδυασμός των ευνοϊκών περιστάσεων (Combination of Favourable Circumstances), το μοντέλο της ψυχοκοινωνικής αλληλεπίδρασης (Psycho-Social Interaction Model), και το μοντέλο της ‘Αλυσίδας Αντιδράσεων’ (C.O.R - Chain Of Response Model).
ΛιγότεραΣτο συγκεκριμένο μάθημα μελετάται και αναλύεται ο ρόλος της ‘δύναμης’ ή του κινήτρου που βρίσκεται πίσω από τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση, αλλά και η σύνδεση του με τη μάθηση εν γένει, παράμετροι οι οποίες αποτελούν για όσους ασχολούνται τόσο θεωρητικά όσο και ερευνητικά, αλλά και πρακτικά με το πεδίο μελέτης που αφορά στην εκπαίδευση των ενηλίκων, το μεγαλύτερο ίσως κεφάλαιο στην κατανόηση τόσο των ενδογενών όσο και των εξωγενών ‘μηχανισμών’ που καθορίζουν το λειτουργικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ένας ενήλικος ενεργοποιείται, για να πετύχει την ικανοποίηση των μαθησιακών του αναγκών, μέσα από συνειδητά οργανωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες τυπικού, μη τυπικού ή και άτυπου χαρακτήρα. Παρά τις μέχρι σήμερα προσεγγίσεις φαίνεται πως δεν υπάρχει, ακόμη τουλάχιστον, ένα σαφές συναινετικά δομημένο θεωρητικό πλαίσιο το οποίο να εξηγεί με επάρκεια τις συνθήκες εκείνες οι οποίες ενισχύουν ή δυσκολεύουν τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση. Παρά τα διαφορετικά πολλές φορές συμπ
Στο συγκεκριμένο μάθημα μελετάται και αναλύεται ο ρόλος της ‘δύναμης’ ή του κινήτρου που βρίσκεται πίσω από τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση, αλλά και η σύνδεση του με τη μάθηση εν γένει, παράμετροι οι οποίες αποτελούν για όσους ασχολούνται τόσο θεωρητικά όσο και ερευνητικά, αλλά και πρακτικά με το πεδίο μελέτης που αφορά στην εκπαίδευση των ενηλίκων, το μεγαλύτερο ίσως κεφάλαιο στην κατανόηση τόσο των ενδογενών όσο και των εξωγενών ‘μηχανισμών’ που καθορίζουν το λειτουργικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ένας ενήλικος ενεργοποιείται, για να πετύχει την ικανοποίηση των μαθησιακών του αναγκών, μέσα από συνειδητά οργανωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες τυπικού, μη τυπικού ή και άτυπου χαρακτήρα. Παρά τις μέχρι σήμερα προσεγγίσεις φαίνεται πως δεν υπάρχει, ακόμη τουλάχιστον, ένα σαφές συναινετικά δομημένο θεωρητικό πλαίσιο το οποίο να εξηγεί με επάρκεια τις συνθήκες εκείνες οι οποίες ενισχύουν ή δυσκολεύουν τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση. Παρά τα διαφορετικά πολλές φορές συμπ
ΕΝΟΤΗΤΑ Α’ ΠΡΟΣΒΑΣΗ, ΚΙΝΗΤΡΟΤΗΤΑ, ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΜΗ‐ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ: Εννοιολογική οριοθέτηση στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων.
ΜΑΘΗΜΑ 1ο Η ΚΙΝΗΤΗΡΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ
Μαθησιακές ανάγκες και κίνητρο συμμετοχής, ενίσχυση/υποβιβασμός του κινήτρου συμμετοχής και ο ρόλος του εκπαιδευτή.
ΜΑΘΗΜΑ 2ο ΠΡΟΣΒΑΣΗ
Ζητήματα πρόσβασης ενηλίκων στην εκπαίδευση, ειδικές ομάδες, προσεγγίσεις διεθνών οργανισμών.
ΜΑΘΗΜΑ 3ο ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ
Παράγοντες διευκόλυνσης και ενίσχυσης της συμμετοχής ενηλίκων στην εκπαίδευση, και ζητήματα μη συμμετοχής.
ΕΝΟΤΗΤΑ Β’ ΘΕΩΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: Έρευνες, τυπολογίες και ερμηνευτικά μοντέλα για τη συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση.
ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΥΠΟΛΟΓΙΕΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ
Τυπολογίες ενηλίκων εκπαιδευομένων, η τυπολογία του Houle, συνολικές προσεγγίσεις για τη συμμετοχή των ενηλίκων σε οργανωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
ΜΑΘΗΜΑ 5ο Η ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Ιστορική εξέλιξη, τύποι και τρόποι έρευνας των παραγόντων συμμετοχής και μη συμμετοχής ενηλίκων στην εκπαίδευση, μεθοδολογικοί περιορισμοί, παραδείγματα από έρευνες.
ΜΑΘΗΜΑ 6ο ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΜΕΡΟΣ Ι
Η θεωρία των δυναμικών πεδίων (force‐field analysis), η θεωρία της συνταύτισης (congruence model), το θεωρητικό παράδειγμα ‘προσδοκία‐ σθένος (expectancy‐valence paradigm).
ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΜΕΡΟΣ ΙΙ
Η θεωρία της μετάβασης (life transitions theory), η θεωρία των ομάδων αναφοράς (reference group theory), η θεωρία της κοινωνικής συμμέτοχης (social participation theory).
ΜΑΘΗΜΑ 8ο ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ (ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ‐ ΜΕΡΟΣ Ι
Το παράδειγμα της ομαδοποίησης μεταβλητών (Recruitment Paradigm), τα προσδοκώμενα οφέλη (Anticipated Benefits Model), ο συνδυασμός των ευνοϊκών περιστάσεων (Combination of Favourable Circumstances).
ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ (ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ‐ ΜΕΡΟΣ ΙΙ
Το μοντέλο της ψυχοκοινωνικής αλληλεπίδρασης (Psycho‐Social Interaction Model), και το μοντέλο της ‘Αλυσίδας Αντιδράσεων’ (C.O.R ‐ Chain Of Response Model).
ΜΑΘΗΜΑ 10ο ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Έμφαση στη συνθετική επίδραση δομικών, πολιτισμικών, κοινωνικο‐ οικονομικών και ψυχολογικών χαρακτηριστικών στην κατανόηση των παραγόντων συμμετοχής, η ‘αθροιστική τοποθέτηση’ (accumulation thesis) για την επίδραση της προηγούμενης συμπεριφοράς των ενηλίκων στην εκπαίδευση.
ΕΝΟΤΗΤΑ Γ’ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Το Ευρωπαϊκό πλαίσιο και η Ελληνική πραγματικότητα.
ΜΑΘΗΜΑ 11ο ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Προβλήματα πρόσβασης και συμμετοχής στην εκπαίδευση ενηλίκων, ποσοτικά δεδομένα από τις χώρες‐μέλη της Ε.Ε.
ΜΑΘΗΜΑ 12ο ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ
Προϋποθέσεις ενδυνάμωσης των ενηλίκων εκπαιδευομένων μέσω της οργάνωσης ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής η οποία θα ενισχύει τις αδύναμες κοινωνικές ομάδες.
ΜΑΘΗΜΑ 13ο Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ζητήματα πρόσβασης και συμμετοχής στην εκπαίδευση ενηλίκων στη χώρα μας, δομές οι οποίες οργανώνουν και προσφέρουν εκπαιδευτικά προγράμματα σε ενηλίκους και τρόποι ενίσχυσης της θεσμικής πολιτικής και των εκπαιδευτικών πρακτικών για αύξηση της συμμετοχής.
