Κοινωνιογλωσσολογία, μετάφραση και πολιτισμική μεσολάβηση

Στο μάθημα αυτό γίνεται μια σύντομη αναφορά στην ιστορική πορεία της Κοινωνιογλωσσολογίας, στη σχέση της με τη Γλωσσολογία, στις επιμέρους κατηγοριοποιήσεις του κλάδου και στη συνεισφορά του στη μελέτη της γλώσσας, για να επικεντρωθεί στη συνέχεια σε θέματα γλωσσικής επαφής (διγλωσσία, πολυγλωσσία, κοινωνική διγλωσσία, διάλεκτοι, τοπικόλεκτα, κοινωνιόλεκτα, ιδιόλεκτα, τεχνόλεκτα) και μετάφρασης και πολιτισμικής μεσολάβησης. Επίσης, εξετάζονται κοινωνιογλωσσολογικά φαινόμενα όπως η μετάφραση και το γλωσσικό ύφος (registre de langue), πως συνδέεται η μετάφραση και η πολιτισμική μεσολάβηση με την εναλλαγή γλωσσικού κώδικα (alternance de code linguistique), το πέρασμα από τη γλωσσική απόκλιση (dialecte, patois, créole, langue régionale, langue des cités, jargon, argot, franglais, verlan) στη νόρμα (français standard) και η μετάφραση αυτών των αποκλίσεων στην Κοινή Νεοελληνική.

Διδάσκων: Ευάγγελος Κουρδής, Επίκουρος Καθηγητής

Ο Ευάγγελος Κουρδής είναι Επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας & Φιλολογίας του ΑΠΘ με γνωστικό αντικείμενο Σημειολογία με Εφαρμογές στη Μετάφραση. Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας & Φιλολογίας του ΑΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κοινωνιογλωσσολογία στη Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ και στη Σημειολογία στο Πανεπιστήμιο της Rouen (Γαλλία). Απέκτησε το Διδακτορικό του Δίπλωμα στις Επιστήμες και στις Τεχνολογίες της Γλώσσας και της Επικοινωνίας από τη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ.

Είναι ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Διεθνή Σημειωτική Εταιρεία, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Σημειωτικής Εταιρείας, μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφρασεολογίας και εκπρόσωπος στην Ελλάδα της Société d’Etudes des Pratiques et Théories en traduction (SEPTET, France).

Είναι επίσης διεθνής εξωτερικός συνεργάτης στο Εργαστήριο Σημειωτικής και Οπτικής Επικοινωνίας του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου και τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την Κοινωνιοσημειωτική, την Κοινωνιογλωσσολογία, τη Γλωσσική Ιδεολογία, την Κοινωνική Διαλεκτολογία και την Πολιτισμική Επικοινωνία.

Συνεργάτης ανάπτυξης περιεχομένου: Φούφη Βασιλική

Στόχος του μαθήματος είναι η μελέτη της ιστορικής πορείας της Κοινωνιογλωσσολογίας και της συνεισφοράς του στη μελέτη της γλώσσας, για να επικεντρωθεί στη συνέχεια σε θέματα γλωσσικής επαφής (διγλωσσία, πολυγλωσσία, κοινωνική διγλωσσία, διάλεκτοι, τοπικόλεκτα, κοινωνιόλεκτα, ιδιόλεκτα, τεχνόλεκτα) και μετάφρασης και πολιτισμικής μεσολάβησης. 

Δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα.

Το μάθημα εξετάζεται με συνεχή αξιολόγηση και με γραπτές εξετάσεις ή εργασία στο τέλος του εξαμήνου.

Οι φοιτητές του 3^ου έτους σπουδών.

Rey, A. & Disiz la Peste (2007). Lexik des cités. Paris : Fleuve Noir

1. Pergnier, Maurice (1980). Les fondements sociolinguistiques de la traduction. Paris : Honoré Champion.
2. Peeters, Jean (1999). La médiation de l’étranger une sociolinguistique de la traduction. Arras : Artois Presses Universitaires.
3. Cronin, Michael (2007). Μετάφραση και Παγκοσμιοποίηση. Πρόλογος, Μετάφραση και Σχολιασμός, Π. Κελάνδριας. Αθήνα: Δίαυλος.
4. Gile, Daniel, Hansen Gyde & Nike K. Pokorn (2010). Why Translation Studies Matters. Benjamins Translation Library 88. John Benjamins.
5. Ντάλτας, Περικλής (1995). Δοκίμια διδακτικής της μετάφρασης. Προς μια κοινωνιο-γλωσσσολογική θεώρηση, Αθήνα: Επικαιρότητα.
6. Μπασλής, Ιωάννης (2000). Κοινωνιογλωσσολογία, Αθήνα: Γρηγόρης.
7. Αρχάκης, Α. & Μ. Κονδύλη (2002). Εισαγωγή σε ζητήματα Κοινωνιογλωσσολογίας, Αθήνα: Νήσος.
8. Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (1994). Νεολογικός δανεισμός της Νεοελληνικής. Άμεσα δάνεια από τη γαλλική και την αγγλοαμερικανική. Μορφοφωνολογική ανάλυση, Θεσσαλονίκη.
9. Berezowski, Leszek (1997). Dialect in Translation, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
10. Sánchez, María T. (2007). ‘‘Translation and sociolinguistics: Can language translate society?’’. In Babel 53 (2), 123-131.
11. Klaudy, Kinga (2007). ‘‘Sociolinguistics of translation’’. In Studia Slavica 52 (1-2): Linguistics and Literature, 229-234.
12. Kourdis, E.  (2010). « Les variétés régionales du français et leur traduction dans un cours de FLE : Une approche sémiotique ». In: O. Bertrand & I. Schaffner (dir.), Quel francais enseigner? La question de la norme dans l’enseignement/apprentissage, Paris: Les Editions de l’École Polytechnique, 243-254.
13. Kourdis, E. (2014). « Traduire l’écart langagier. La traduction du verlan français en grec ». Argotica 1(3): 27-44.
14. Metzger, M. & E. Fleetwood (2007). Translation, Sociolinguistic, and Consumer Issues in Interpreting (Studies in Interpretation Series, Vol. 3. Gallaudet University Press.
15. Κουρδής, Ε. (2007). Θεσσαλικό Ιδίωμα. Από τα κοινωνικά σημεία στη γλωσσική ιδεολογία.