Η διδασκαλία της Φιλοσοφίας

Διδάσκων: Γεώργιος Ζωγραφίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής

Σύνδεσμος σε βιογραφικό σημείωμα: http://www.edlit.auth.gr/scientific/zografidis

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Ματίνα- Ιωάννα Κυριαζοπούλου

Εισαγωγικά στοιχεία για τη θεματική της διδασκαλίας της φιλοσοφίας (1^η ενότητα). Το διδακτό της φιλοσοφίας (2^η ενότητα). Η ιστορία της διδασκαλίας της φιλοσοφίας, από την αρχαιότητα έως σήμερα (3^η ενότητα). Η παρουσία της φιλοσοφίας στη Μέση Εκπαίδευση, στην Ελλάδα (4^η ενότητα) και σε άλλες χώρες (5^η ενότητα). Η φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο, στην Ελλάδα (6^η ενότητα) και στο αγγλοσαξωνικό και το ευρωπαϊκό μοντέλο (7^η ενότητα). Η διδασκαλία της φιλοσοφίας σήμερα: κλάδοι φιλοσοφίας (8^η ενότητα) και τύποι/μέθοδοι διδασκαλίας (9^η ενότητα). Η διδασκαλία της φιλοσοφίας στην ελληνική Μέση Εκπαίδευση: αναλυτικό πρόγραμμα (10^η ενότητα). Η διδασκαλία της φιλοσοφίας εκτός ακαδημαϊκών θεσμών: (11^η ενότητα).

Σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση από τους/τις φοιτητές/τριες της προβληματικής της διδασκαλίας της φιλοσοφίας στη συγχρονική και τη διαχρονική διάστασή της, και η εξοικείωση με τα ζητήματα της διδακτικής της φιλοσοφίας.

Οι φοιτητές/τριες αναμένεται ότι θα είναι σε θέση:

• να γνωρίσουν τις κύριες αντιλήψεις για το διδακτό της φιλοσοφίας και να τις εντάσσουν στο φιλοσοφικό τους πλαίσιο,
• να κατανοήσουν μέσα από την ιστορική επισκόπηση της διδασκαλίας της φιλοσοφίας το πώς αυτή προϋποθέτει και προχωρεί παράλληλα με την ίδια την ιστορία της φιλοσοφίας,
• να μάθουν τρόπους και μεθόδους διδασκαλίας της φιλοσοφίας, ώστε να ασκηθούν σε προτάσεις διδασκαλίας,
• να κατανοήσουν ότι η διδασκαλίας της φιλοσοφίας είναι (εκτός από παιδαγωγικό) ένα σημαντικό φιλοσοφικό πρόβλημα, και να την αντιμετωπίζουν (και στην επαγγελματική τους καριέρα) ως τέτοιο.

Οι φοιτητές του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής: κατεύθυνση Φιλοσοφίας (κατ’ επιλογήν υποχρεωτικό), κατεύθυνση Παιδαγωγικής (ελεύθερη επιλογή).

Φοιτητές των Τμημάτων Φιλολογίας και Ιστορίας & Αρχαιολογίας (κατ’ επιλογήν).

Ενδιαφερόμενοι για τη θεματική περιοχή της Φιλοσοφίας και τη διδακτική φιλολογικών μαθημάτων.

1. Γ. Τζαβάρας, Εγχειρίδιο φιλοσοφίας. Αθήνα: Τυπωθήτω, 2006.
2. Μ. Βενέτη, Η διδασκαλία της φιλοσοφίας. Αθήνα: Παπαδήμας, 2001.
3. Ε.-Α. Παρασκευοπούλου-Κόλλια, Διδάσκοντας φιλοσοφία σε μη φιλοσόφους. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη, 2012.

Γενικά έργα

Canguilhem, G. (επιμ.), The Teaching of Philosophy. Παρίσι: Unesco, 1953.

Derrida, J., Du droit à la philosophie. Παρίσι: Galilée, 1990.

Fey, E. (επιμ.), Beiträge zum Philosophie-Unterricht in europäischen Ländern. Münster: Aschendorff, 1978.

Hamlyn, D.W., Being a Philosopher. Λονδίνο: Routledge, 1992.

Kasachkoff, T. (επιμ.), In the Socratic Tradition: Essays on Teaching Philosophy. Λονδίνο: Rowman & Littlefield, 1998.

Lipman, M., Philosophy goes to school. Φιλαδέλφεια: Temple UP, 1988.

Tozzi, M. κά., Apprendre à philosopher dans les lycées d’aujourd’hui. Παρίσι: Hachette, 1992.

Ειδικά περιοδικά: Φιλοσοφία και παιδεία, Teaching Philosophy, Zeitschrift für die Didaktik der Philosophie und Ethik, L’enseignement philosophique

Ιστορία της διδασκαλίας της φιλοσοφίας

Γιαννικόπουλος, Α., Ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης, τόμ. 1-2. Αθήνα: Γρηγόρης, 1988, 1992.

Goff, J. Le., Οι διανοούμενοι στο Μεσαίωνα. Αθήνα: Κέδρος, 2002.

Βώκος, Γ., Φιλοσοφία και εκπαιδευτική πολιτική. Αθήνα: Λωτός, 1987.

Poucet, Β., Enseigner la philosophie. Παρίσι: CNRS, 2002.

Η φιλοσοφία στη νεοελληνική εκπαίδευση

Αντωνίου, Δ., Τα προγράμματα της Μέσης Εκπαίδευσης (1833-1929), 3 τόμ. Αθήνα : ΓΓΝΓ, 1987-89.

Βενέτη, Μ., Αντιλήψεις για το έργο και τη διδασκαλία της φιλοσοφίας κατά την περίοδο του νεοελληνικού Διαφωτισμού. Αθήνα, 2002.

Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Α., «Η διδασκαλία της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κατά τον 19^ο αιώνα», στο: Η φιλοσοφία στα Βαλκάνια σήμερα. Αθήνα: Καρδαμίτσα, 1994, 191-206.

Δημητράκος, Γ., Η φιλοσοφία στη Μέση Εκπαίδευση. Αθήνα: Gutenberg, 1993.

Ζωγραφίδης, Γ., «Το μάθημα της φιλοσοφίας στη Μέση Εκπαίδευση», Θαλλώ 13 (2002) 113-134.

Μοσχονάς, Σ., Τα φιλοσοφικά μαθήματα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο. Αθήνα 1993.

Φιλοσοφία. Θεσσαλονίκη: Φιλόλογος (Βιβλιοθήκη του "Φιλόλογου"), 2000.

Δεν υπάρχουν τυπικά προαπαιτούμεν α μαθήματα. Ωστόσο, επειδή πρόκειται για μάθημα κατεύθυνσης, συνιστάται οι φοιτητές/τριες της Κατεύθυνσης Φιλοσοφίας του Τμήματος να έχουν παρακολουθήσει τα μαθήματα κορμού φιλοσοφίας, καθώς και ορισμένα μαθήματα φιλοσοφικών κειμένων (ΦΚ).