Στην ενότητα αυτή αναλύεται η έννοια του πολιτισμού, η οποία είναι βασική για την κατανόηση των μύθων, της εσφαλμένης πρόσληψης και των παρεξηγήσεων, οι οποίες αποτελούν και τη βάση της δημαγωγίας όσων επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την συνύπαρξη ατόμων και ομάδων διαφορετικής πολιτισμικής προέλευσης. Είναι ακόμη απαραίτητη για την κατανόηση της διαπολιτισμικής προσέγγισης και της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης.
Οι στρεβλώσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω ξεκινούν από μια πρόσληψη που θέλει τον πολιτισμό ως ένα σύνολο ιστορικά διαμορφωμένων διακριτών και αμετάβλητων συλλογικών αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφορών, τα οποία μεταφέρονται αναλλοίωτα από γενιά σε γενιά και των οποίων η αυθεντικότητα πρέπει να διατηρηθεί (ή να επινοηθεί). Στο πλαίσιο αυτής της αντίληψης για τον πολιτισμό και με βάση ένα μικρό αριθμό (συνήθως) κοινών πολιτισμικών στοιχείων γίνεται εκτεταμένη χρήση ενός σχήματος, σύμφωνα με το οποίο ο πληθυσμός μιας χώρας χωρίζεται σε δύο -ετερόκλητες και ετερογενείς στο εσωτερικό τους- ομάδες: Στην «κυρίαρχη» και στις μειονοτικές. Μ’ αυτό τον τρόπο αγνοούνται οι πολιτισμικές διαφορές, οι διαμάχες και οι αντιστάσεις, τόσο στο εσωτερικό του ίδιου πολιτισμού, όσο και μεταξύ κυρίαρχων και κυριαρχούμενων πολιτισμών.
Εάν όμως ο πολιτισμός γίνει αντιληπτός «ως μια μορφή διαρκώς εξελισσόμενης “επινόησης προς επιβίωση”, που βασίζεται στην προσαρμοστική αλλαγή, η οποία καθιστά ικανές τις κοινωνικές ομάδες να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της επιβίωσης σε ένα συγκεκριμένο φυσικό περιβάλλον», τότε η έννοια αυτή μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για την ερμηνεία των κοινωνικών φαινομένων και της σχολικής πραγματικότητας. Με βάση αυτή την προσέγγιση, αναλύονται & συζητούνται στη συνέχεια οι έννοιες: Πολιτισμικός οικουμενισμός, Πολιτισμικός σχετικισμός, Πολιτισμικός ιμπεριαλισμός, Πολιτισμικό «σοκ», Πολιτισμική αλλαγή, Πολιτισμική διάχυση & πολιτισμική ισοπέδωση, υψηλή κουλτούρα, μαζική κουλτούρα, υποκουλτούρα, αντικουλτούρα. Η ενότητα κλείνει με τη διαπραγμάτευση της έννοιας και των στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού.
Λέξεις Κλειδιά: πολιτισμός, κουλτούρα, λαϊκός πολιτισμός
Εκπαιδευτκό Υλικό | ||
Παρουσίαση | ||
| 6. Πολιτισμός (1) | ||
Βιντεοσκοπημένη Διάλεξη | ||
| Πολιτισμός (1) και Πολιτισμός και Εκπαίδευση (β΄μέρος) | ||
