Προσεγγίσεις Μουσικοθεραπείας

Ψαλτοπούλου-Καμίνη Θεοδώρα

Περιγραφή

  1. Ουμανιστική-μουσικοκεντρική προσέγγιση: βασικές αρχές (Θεωρητική - βιωματική κατανόηση κι εκπαίδευση σε ουμανιστικές θεωρίες προσωπικότητας του Carl Rogers, Fritz Perls, Irvin Yalom και Rollo May. Εφαρμογές σε σχετικά μοντέλα  μουσικοθεραπείας σ’ ατομικό κι ομαδικό επίπεδο -πχ. P. Nordoff - C. Robbins)
  2. Ψυχοδυναμική προσέγγιση: βασικές αρχές (Θεωρητική - βιωματική κατανόηση κι εκπαίδευση σε ψυχαναλυτικές θεωρίες προσωπικότητας του Sigmund Freud, Carl Yung και Jacques Lacan. Εφαρμογές σε σχετικά μοντέλα  μουσικοθεραπείας σ’ ατομικό κι ομαδικό επίπεδο - πχ. M. Priestley)
  3. Εκπαίδευση σε κλινική ακρόαση μουσικής και φαντασίας
  4. Μουσικο-ψυχοθεραπεία
  5. Εμβάθυνση κατανόησης σε θέματα ψυχοπαθολογίας
  6. Θέματα μεθοδολογίας έρευνας με κυριότερη εμβάθυνση στη φαινομενολογική κατεύθυνση
  7. Θέματα πρακτικής μουσικοθεραπείας σε κλινικά πλαίσια: διαμόρφωση χώρου, διάρθρωση συνεδρίας, όρια, θέση του μουσικοθεραπευτή
  8. Παρουσίαση περιπτώσεων. Μουσική και ψυχοδυναμική ανάλυση
  9. Θέματα εποπτείας
  10. Θέματα δεοντολογίας

 

CC - Αναφορά - Παρόμοια Διανομή
Περιεχόμενο μαθήματος
  • Ουμανιστική-μουσικοκεντρική προσέγγιση: βασικές αρχές.

Θεωρητική - βιωματική κατανόηση κι εκπαίδευση σε ουμανιστικές θεωρίες προσωπικότητας του Carl Rogers, Fritz Perls, Irvin Yalom και Rollo May. Εφαρμογές σε σχετικά μοντέλα  μουσικοθεραπείας σ’ ατομικό κι ομαδικό επίπεδο (πχ. P.Nordoff - C. Robbins).

  • Ψυχοδυναμική προσέγγιση: βασικές αρχές.

Θεωρητική - βιωματική κατανόηση κι εκπαίδευση σε ψυχαναλυτικές θεωρίες προσωπικότητας του Sigmund Freud, Carl Yung και Jacques Lacan. Εφαρμογές σε σχετικά μοντέλα  μουσικοθεραπείας σ’ ατομικό κι ομαδικό επίπεδο (πχ. M. Priestley).

  • Εκπαίδευση σε κλινική ακρόαση μουσικής και φαντασίας.
  • Μουσικο-ψυχοθεραπεία.
  • Εμβάθυνση κατανόησης σε θέματα ψυχοπαθολογίας.
  • Θέματα μεθοδολογίας έρευνας με κυριότερη εμβάθυνση στη φαινομενολογική κατεύθυνση.
  • Θέματα πρακτικής μουσικοθεραπείας σε κλινικά πλαίσια: διαμόρφωση χώρου, διάρθρωση συνεδρίας, όρια, θέση του μουσικοθεραπευτή.
  • Παρουσίαση περιπτώσεων. Μουσική και ψυχοδυναμική ανάλυση.
  • Θέματα εποπτείας.
  • Θέματα δεοντολογίας.
Διδάσκοντες

Διδάσκουσα: Ντόρα Ψαλτοπούλου-Καμίνη, Λέκτορας ΑΠΘ

 

Η Ντόρα Ψαλτοπούλου-Καμίνη από το 2011 είναι Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Μουσικοθεραπεία στην Ειδική Αγωγή» του Τμήματος Μουσικών Σπουδών, της Σχολής Καλών Τεχνών, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού Τμήματος του Α.Π.Θ., απόφοιτη του μεταπτυχιακού προγράμματος μουσικοθεραπείας του New York University, NY-USA (1991, Master of Arts), διπλωματούχος πιάνου από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (1987) και απόφοιτος του Τμήματος Γαλλικής Φιλολογίας του Α.Π.Θ. (1985). Από το 1992 εργάζεται στη Θεσσαλονίκη ως μουσικοθεραπεύτρια στο Κέντρο Μουσικοθεραπείας Θεσσαλονίκης, το οποίο ίδρυσε η ίδια (United Nations Compendium, Fall 2011, Music as a Natural Resource Solutions for Social and Economic Issues, 3rdedition(p.118-119)

 

http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/undpadm/unpan048664.pdf ).

 

Συνεργάτης Ανάπτυξης Περιεχομένου: Δημήτρης Οικονόμου

Μαθησιακοί στόχοι

Βαθύτερη κατανόηση των δύο κυριότερων προσεγγίσεων μουσικοθεραπείας: της ουμανιστικής-μουσικοκεντρικής προσέγγισης και της ψυχοδυναμικής, μέσα από θεωρία και πράξη. Κλινική χρήση της μουσικής ως ακρόαση, σε διασύνδεση με άλλες μορφές τέχνης και ως διαδραστική παρέμβαση σε πρωταρχικό επίπεδο.

Προαπαιτούμενα

Εισαγωγή στη μουσικοθεραπεία (ΕΖ0113 )

 

Βιβλιογραφία

Εύδοξος: ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ*     Γ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ – Κ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ ΟΕ

ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ*               1999

ΤΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ*           ΑΘΗΝΑ

ISBN*    978-960-8041-20-1

ΚΩΔΙΚΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΥΔΟΞΟΣ*       31639

 

Επιπρόσθετη βιβλιογραφία:

  • Ψαλτοπούλου, Ν. (2005). Η Μουσική Δημιουργική Έκφραση ως Θεραπευτικό Μέσο στα Παιδιά με Συναισθηματικές Διαταραχές, στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μουσικής Αγωγής για την Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση με θέμα: «Η Αναγκαιότητα της Συστηματικής Διδασκαλίας της Μουσικής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Μεθοδολογικές και Βιωματικές Προσεγγίσεις από την Α’ έως και την ΣΤ’ Τάξη Δημοτικού Σχολείου», Πειραιάς, Πρακτικά υπό δημοσίευση
  • Ψαλτοπούλου, Ν. (2006 α). Μουσικοθεραπεία: Πολυφωνική σχέση σε διαδικασία αυτοπραγμάτωσης, στο Μουσική Παιδαγωγική-Μουσική Εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή-Μουσικοθεραπεία,σ.98-114, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Μακεδονίας 
  • Ψαλτοπούλου, Ν., (2006) Μουσικοθεραπεία: Αναπηρία και Ψυχοσωματική Αναδιαμόρφωση, στο: Μουσικοθεραπεία και Άλλες Μουσικές Προσεγγίσεις για Παιδιά και Νέους με Αναπηρίες, σ. 90-102, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Εκδόσεις Orpheus. 
  • Ψαλτοπούλου, Ν. (2011). Χρόνιες παθήσεις ως ταυτότητα, ως τρόπος ζωής ή ως μήνυμα για αναμόρφωση εαυτού. (Η ουσιαστική συμβολή της Μουσικής Ιατρικής και της Μουσικοθεραπείας), στο Διεπιστημονική φροντίδα υγείας. http://www.inhealthcare.gr/article/el/oi-xronies-pathiseis-os-tautotita-os-tropos-zois-i-os-minuma-gia-anadiamorfosi-eautou-meleti-periptosis-i-ousiastiki-sumvoli-tis-mousikis-iatrikis-kai-tis-mousikotherapeias 
  • May, R.: Υπαρξιστική ψυχολογία. (1979). Εκδ. Επίκουρος (1969)
  • Adamson, L. B., Bakeman, R., Deckner, D. F., & Romski, M. A. (2009). Joint engagement and the emergence of language in children with autism and Down syndrome. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39(1), 84-96.
  • Aigen, K. (1991). The roots of music therapy: Towards an indigenous research paradigm. Dissertation Abstracts International, 52(6), 1933A. (University Microfilms No. DEY91-34717).
  • Aldridge, D. (1996), Music therapy research and practice in Medicine: From out of the silence. London: Jessica Kings Publishers.
  • Amir, D. (1990). A song is born: Discovering meaning in improvised songs through phenomenological analysis of two music therapy sessions with traumatic spinal-cord injured young adult. Music Therapy, 9, 62-81 
  • Austin, D., (2008), The Theory and Practice of Vocal Psychotherapy: Songs of the Self, Jessica Kingsley Publishers
  • Bonny, H. L., Savary, L.: Music And Your Mind. (1973). New York: Harper & Row. Bonny, H. L.: Music And Consciousness. (1975). Journal of Music Therapy, 12(3), 121-135.
  • Bonny,H.: Music: The language of immediacy. (1985, November 24) Presentation for the National Coalition of Arts Therapy Associations.
  • Dileo, C.: Music Therapy and Medicine: Theoretical and Clinical Applications. (1999). Silver Springs, MD: American Music Therapy Association.
  • Ferrara, L. (1984). Phenomenology as a tool for musical analysis. The Musical Quarterly, 70, 355-373
  • Forinach, M., & Gonzales, D. (1989). A phenomenological perspective of music therapy. Music Therapy, 8, 35-36
  • Forinach, M. (1990). A phenomenology of music therapy with the terminal ill. Dissertation Abstracts International, 51(09), 2915A. (University Microfilms No. DEY91-02617). 
  • Hesser, Barbara: Music therapy theory. (1995). Unpublished manuscript.
  • Kenny, C. B. (1985). Music: A whole systems approach. Music Therapy, 5, 3-11. 
  • Kenny, C. B. (1989). The field of play: a guide for the theory and practice of music therapy. Atascadero CA: Ridgeview. 
  • Lacan, J. (1966), Fonction et champ de la parole et du language en psychanalyse. Paris, Seuil. 
  • Lacan, J. (1973), Les quatre concepts fondammentaux de la Psychanalyse. Seminaire XI, Paris, Seuil. 
  • Lacan, J. (1975),  Encore-le seminaire- livre XX, Paris, Seuil. 
  • Lacan, J. (1977). The Mirror Stage as Formative of the I as Revealed in Psychoanalytic Experience. New York: Norton. 
  • Lacan, J. (1985). Introduction à la lecture de Lacan. Paris: Denoel.
  • Maslow, A.: Lessons from the Peak Experience. (1962). Journal of Humanistic Psychology, 2, 9-18.
  • May, R.: Contributions of Existential Psychology. (1958). In R. May, E. Angel, and E. F. Ellenberger (Eds.). Existence: A New Dimension In Psychiatry and Psychology. New York: Simon & Schuster.
  • Pavlicevic, M (1991): Music in communication: Improvisation in music therapy. Unpublished doctoral dissertation, University of Edinburg, Scotland.
  • Priestly, M.: Music Therapy In Action. (1975). London: Constable.
  • Priestley, M.: Essays On Analytical Music Therapy. (1994). Barcelona Publishers 
  • Psaltopoulou, D. (2012), Community music therapy interchange: New paths for personal and environmental changes. Spoken paper presented at ISME Commission on Music in Special Education, Music Therapy and Music Medicine Congress. Thessaloniki, Greece Published in Proceedings of the 18th International Seminar of the     Commission on Music in Special Education, Music Therapy, and Music Medicine. (Ed.). Lyn E.
  • Psaltopoulou, D. (2012). Music Therapy in Children with Special Needs: A Complete Therapy. Proceedings of the 18th International Seminar of the Commission on Music in Special Education, Music Therapy, and Music Medicine. Lyn E. Schraer-Joiner (Ed.), ISBN: 9780987351166 (ebook), Nedlands, W.A.: International Society for Music Education, 224-232 [http://issuu.com/official_isme/docs/2012_specialed_proceedings].
  • Psaltopoulou, D. & Micheli, M. & Kavardinas, N. (2012b). Music Therapy Enhances Perceptive and Cognitive Development in People with Disabilities. A Quantitative Research,  in Music Cognition: 12th International Conference on Music Perception and Cognition (ICMPC) / 8th Triennial Conference of the European Society for the Cognitive Sciences of Music (ESCOM), 23.–28.07.2012, Thessaloniki (Greece), Emilios Cambouropoulos, Costas Tsougras, Panayotis Mavromatis, Konstantinos Pastiadis (Eds.). Thessaloniki: Aristotle University of Thessaloniki, 824–833, [http://icmpc-escom2012.web.auth.gr/sites/default/files/papers/824_Proc.pdf]. 
  • Psaltopoulou-Kamini D., (2013). Music Therapy Improvisation as a Core Family:the potentially unlimited in inspiration leads to self-anamorphosis. CFMAE Interdisciplinary Journal for Music and Art  Pedagogy, vol. 5/1,9-20 
  • Ψαλτοπούλου, Ν. (2014). Η κραυγή της Μέδουσας: Γέννηση μουσικής-ανάδυση Φωνής" στο ηλεκτρονικό περιοδικό πρακτικών συνεδρίου “Αρχαίοι Μύθοι και μουσική Δημιουργία”.
  • http://www.music.uoa.gr/ereyna/dhmosieyseis.html (http://musicology.mus.auth.gr/publications, σ. 123-132
  • Psaltopoulou-Kamini, D., Zafranas, N., Kaminis, Y., (2014). Communication in Music Teaching through Lacan’s four types of discourse. CFMAE Interdisciplinary Journal for Music and Art Pedagogy, vol. 6/1, 7-22 ISSN 2228-0723
  • Psaltopoulou-Kamini, D, Arsenopoulou, A., Kolyvopoulou, S., Chatziioannidou, E., Zilikis, N., (2014). Music-Movement-Drama interconnection facilitate communication processes and lead to meaningful social bonding. CFMAE Interdisciplinary Journal for Music and Art Pedagogy, vol. 6/1, 93-106 ISSN 2228-0723

Ενότητες

Α) Προσωποκεντρική - Πελατοκεντρική Θεραπεία μέσω τέχνης. Βιωματικό μάθημα θεραπείας μέσω τέχνης, όπου χρησιμοποιείται η μουσική και στη θεραπεία αλλά και ως θεραπεία, εμπνευσμένο από τη Natalie Rogers. Στους στόχους του μαθήματος είναι η βιωματική εκμάθηση των αρχών της ουμανιστικής προσέγγισης, όπως:

  • Ό,τι είναι δημιουργικό είναι και θεραπευτικό
  • Η δημιουργικότητα είναι γενετήσια ικανότητα κάθε ανθρώπου ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, ηλικία, αναπηρία κλπ
  • Όταν βιώνουμε ένα συναίσθημα, αυτό μεταβάλλεται

Επίσης μέσα από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα οι φοιτητές καλούνται να απελευθερωθούν από την διανοητικοποίηση και να λειτουργήσουν πιο αυθόρμητα και με φαντασία, καθώς η μία μορφή τέχνης εγείρει μια άλλη μορφή τέχνης.

 

Β) Μουσική και Φαντασία

 

Γ) Ουμανιστική Προσέγγιση (Carl Rogers): Θεωρία. Συνοπτική παρουσίαση των βασικότερων αρχών της προσέγγισης με σκοπό να παρέχει κίνητρο και πληροφορίες για περαιτέρω γνώση της προσέγγισης.

 

Δ) Ουμανιστικές - μουσικοκεντρικές προσεγγίσεις με ΑμεΑ: Θεωρία και Πράξη. Σύνδεση ουμανιστικής προσέγγισης με τεχνικές διαδραστικής μουσικοθεραπείας σε κλινικό αυτοσχεδιασμό και δημιουργία τραγουδιών. Παρουσιάσεις κλινικού έργου μουσικοθεραπείας με ΑμεΑ. Οι φοιτητές καλούνται ν’ αναγνωρίσουν τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται στα κλινικά παραδείγματα και να προχωρήσουν σε βιωματικά μοντέλα των τεχνικών αντανάκλασης και δημιουργίας τραγουδιών μεταξύ τους.

 

Λέξεις κλειδιά: ενσυναίσθηση, θετικό βλέμμα, εδώ και τώρα, μη απειλητική σχέση

 

Παρουσίαση ερευνητικού, κλινικού έργου που πραγματοποιήθηκε στη Μονάδα Εφήβου της Γ΄Ψυχιατρικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ, από τρεις θεραπεύτριες μέσω τέχνης με εφήβους.

 

Λέξεις κλειδιά: χοροθεραπεία, δραματοθεραπεία, εικαστική θεραπεία, θεραπεία μέσω ποίησης, διασύνδεση τεχνών, αυτογνωσία

 

Α) Μέσα στα πλαίσια της συνεργασίας του ΑΠΘ με το University of Alabama, USA, η προσκεκλημένη μουσικοθεραπεύτρια Andrea Cevasco, παρουσιάζει κλινικό κι ερευνητικό έργο σχετικά με τη μουσικοθεραπεία στη εντατική μονάδα πρόωρων νεογνών. Στόχοι του μαθήματος αποτελούν η ευαισθητοποίηση σ’ ένα τομέα ανύπαρκτο μέχρι στιγμής στην Ελλάδα, η δημιουργία κινήτρου κι ενδιαφέροντος για ίδρυση παρόμοιων δομών σε νοσοκομεία της χώρας μας και η διεπιστημονική συνεργασία με το University of Alabama, USA.

 

Β) Μουσικοθεραπευτικές τεχνικές για κοινωνικοποίηση παιδιών με αυτισμό: Συνεργασία με γονείς και εκπαιδευτικούς.

Παρουσιάζει η προσκεκλημένη Ποθεινή Βαϊούλη, Μουσικοθεραπεύτρια, Διδάκτορας Ειδικής Αγωγής. Ο στόχος της παρουσίασης είναι να παρουσιάσει βασικές τεχνικές στηρικτικής μουσικοθεραπείας στο πλαίσιο αμοιβαίας επικοινωνιακής σύνδεσης με γονείς και δασκάλους παιδιών (3-5 ετών) με αυτισμό και άλλες αναπηρίες. Έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη της από κοινού προσοχής μέσω της μουσικής και  στην συμβολή της μουσικής στην ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών με αναπηρίες. Θα συζητηθεί πως ο μουσικοθεραπευτής δρα ως κλινικός σύμβουλος που συνεργάζεται με τα μέλη της οικογένειας και τους ειδικούς παιδαγωγούς για την στήριξη παιδιών με αναπηρία και αυτισμό.

 

Λέξεις κλειδιά: μονάδα εντατικής, πρόωρα βρέφη, αυτισμός, συνεργασία, γονείς, εκπαιδευτικοί

 

Ψυχαναλυτική κατανόηση της δομής του ψυχισμού και σύνδεση με μουσική και μουσικοθεραπεία. Η συμβολή της ψυχανάλυσης και της μουσικοθεραπείας για ποιοτική βελτίωση σχέσεων δασκάλου μουσικής και μαθητή μέσα από ερευνητικά δεδομένα.

 

Λέξεις κλειδιά: ψυχισμός, αυτισμός, ψύχωση, ανάπτυξη, Co.M.P.A.S.S.

 

Κοινωνική - οικολογική μουσικοθεραπεία, παραστάσεις ατόμων ΑμεΑ με σκοπό την κοινωνική ένταξη και την αλλαγή στάσης της κοινωνίας απέναντι στα άτομα αυτά.

 

Λέξεις κλειδιά: οικολογία, κοινωνία, κοινότητα, μουσική, ΑμεΑ

 

Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα
Επίπεδο: A+

Αρ. Επισκέψεων :  8790
Αρ. Προβολών :  32372

Ημερολόγιο